Gerónimo

Gerónimo
Goyaałé

Retrato de Gerónimo por Edward S. Curtis, 1905.
Nome orixinal	(und) Goyaałé
Biografía
Nacemento	xuño de 1829 Preto de Turkey Creek (Río Gila), México (hoxe Arizona, USA)
Morte	17 de febreiro de 1909 Fort Sill, Oklahoma, Estados Unidos
Causa da morte	pneumonía
Lugar de sepultura	Beef Creek Apache Cemetery (en)
Xefe de guerra Pobo apache
Datos persoais
Relixión	Igrexa católica
Actividade
Ocupación	líder militar
Período de actividade	1858 -
Carreira militar
Conflito	Guerras Apache (pt) Apache–Mexico Wars (en)
Familia
Cónxuxe	Alope, Ta-ayz-slath, Chee-hash-kish, Nana-tha-thtith, Zi-yeh, She-gha, Shtsha-she, Ih-tedda e Azul
Fillos	Chappo, Dohn-say
Sinatura
Descrito pola fonte	Appletons' Cyclopædia of American Biography, (sec:Geronimo) Obálky knih,

Goyaałé, máis coñecido como Gerónimo^[1] ou Xerónimo,^[2] nado en xuño de 1829 e finado o 17 de febreiro de 1909, foi un xefe dos apaches de Norteamérica. O seu nome en lingua chiricahua significa «un que bocexa», nome que o seu pai lle deu debido a que de pequeno estaba canso a miúdo.

Destacou como líder apache nos enfrontamentos destes coas autoridades de Estados Unidos e México. Xerónimo foi un guerreiro de Cochise e posteriormente opúxose a el cando se firmaron os acordos cos americanos. Fíxose o máis famoso dos chamados "indios renegados". Resistiu heroicamente, pero rendeuse cando viu a visión dun tren que atravesaba a súa terra. Foi arrestado e estivo 22 anos en prisión ata a data da súa morte.^[3]

• Xerónimo, filme sobre a vida do líder apache, protagonizado por Wes Studi.