Estado de Palestina
 | Este artigo (ou sección) está desactualizado(a). A información fornecida mudou ou é insuficiente. |
,_administrative_divisions_-_de_-_colored.svg&lang=gl)
.svg&lang=gl)
Palestina[n. 1] (árabe: فلسطين, Filasṭīn, Falasṭīn ou Filisṭīn), oficialmente declarado como o Estado de Palestina (árabe: دولة فلسطين, Dawlat Filasṭin), é un Estado con recoñecemento limitado situado no Oriente Medio, máis concretamente no Levante mediterráneo, e que limita con Israel, Xordania, Exipto e a ribeira suroriental do mar Mediterráneo.[2] Tamén é considerado un protoestado.[3] Foi proclamado no exilio en Alxer o 15 de novembro de 1988, cando o Consello Nacional da Organización para a Liberación de Palestina (OLP) adoptou a declaración de independencia de Palestina de forma unilateral. Nese tempo a OLP non exercía control sobre territorio ningún, e era un goberno no exilio.[4] Aínda hoxe parte do territorio reclamado mantense baixo ocupación israelí.[5] Reivindica os territorios palestinos[6] definidos antes da guerra de 1967, e designou a Xerusalén Leste como a súa capital.[7][8][n. 2] En 1994, conforme aos acordos de Oslo entre a OLP e o Goberno de Israel, foi establecida a Autoridade Nacional Palestina como unha entidade administrativa transitoria.[7][8][12] O 31 de outubro de 2011, foi admitida como membro número 195 da UNESCO, como estado membro de pleno dereito.[13]
O 29 de novembro de 2012 a Asemblea Xeral das Nacións Unidas adoptou a Resolución 67/19 (proxecto de resolución A/67/L.28) en virtude da cal concedeu a Palestina a condición de «Estado observador non membro» da organización, reafirmando ademais o dereito do pobo palestino a un territorio baixo as fronteiras definidas antes da Guerra de 1967.[14][15] Esta resolución non implica aínda a admisión de Palestina como membro pleno da organización, pois para iso necesitaríase da aprobación do Consello de Seguridade das Nacións Unidas no cal Estados Unidos se opón. O 17 de decembro de 2014 o Parlamento Europeo apoiou publicamente o recoñecemento do Estado de Palestina, tras facelo os parlamentos de varios países membros como Reino Unido, España, Francia, Irlanda[16] e Italia.[17][18][19][20] O recoñecemento do Parlamento Europeo e dos parlamentos nacionais é puramente simbólico, xa que o recoñecemento efectivo débeno realizar cada un dos gobernos dos estados membros. Na actualidade, o único país da UE que o recoñeceu sendo xa membro da Unión foi Suecia, en maio de 2015 tamén foi recoñecido oficialmente pola Santa Sé.[21][22]
Historia
[editar | editar a fonte]A Palestina histórica
[editar | editar a fonte]Orixe do topónimo
[editar | editar a fonte]O termo "Palestina" provén do antigo pobo dos filisteos, mencionados na Biblia e outros textos antigos, como ocupantes da franxa costeira ao sur de Siria e Fenicia. Esta etnia, integrada por emigrantes vinculados aos Pobos do Mar (quizais de procedencia exea, aínda que non é seguro) asentouse no territorio coñecido como Canaán durante a transición entre a Idade de Bronce e do Hierro; aproximadamente no século XII a. C. Formaron unha confederación de cinco cidades (Pentápolis filistea) entre Jope e Gaza, adoptaron costumes cananeos e convertéronse na potencia dominante da rexión durante o século X a.[23][24] C., substituíndo a hexemonía exipcia na rexión.[25] Grazas ao seu uso do ferro, dominaron ás poboacións do interior, as tribos hebreas, coas cales libraron cruentas batallas. Esta inimizade quedou reflectida na Biblia e transformou o termo filisteo nunha designación pexorativa.
Palestina antiga
[editar | editar a fonte]Os filisteos foron incorporados aos sucesivos imperios mesopotámicos da rexión; asirios, babilonios e persas, os cales os encadraron dentro da satrapía de Eber Nari. Heródoto, no século V a.C., menciona "os sirios chamados palestinos", sendo este o primeiro uso do termo que non é senón a transcrición grega de "filisteos", aínda que o contexto (a circuncisión) fai dubidar se fala deste pobo ou dos xudeus.[26][27] Tamén Aristóteles na súa Meteoroloxía (Meteorologica) falaba do mar Morto como un "lago de Palestina".[28] Baixo o dominio dos lágidas e os seleúcidas, o territorio foi chamado, en grego, Palestina, máis aló da súa división entre diversos pobos. O escritor xudeu de fala grega, Filón, sinalaba: "Por outra banda, Palestina e Siria tampouco son estériles en exemplos de sabedoría e virtude, países que habita unha parte non pequena da populosa nación dos xudeus".[29] O triunfo dos Macabeos no século II a. C., colocou case toda a rexión baixo o dominio de reis xudeus, aos cales sucedeu o idumeo Herodes o Grande, baixo o amparo de Roma. Tras a morte de Herodes o territorio quedou baixo control directo do imperio, con escasos períodos de gobernos máis ou menos autónomos. Despois das grandes rebelións xudías contra Roma (no 66 / 70 e o 132 / 135 de nosa era), o nome Palestina, ou Siria Palestina, utilizouse para designar oficialmente todo o territorio entre a provincia romana de Siria e a de Exipto. Adóitase dicir que esta medida se tomou como unha forma de reprimir o nacionalismo xudeu, do mesmo xeito que Xerusalén tomou o nome de Elia Capitolina, pero non hai documentos que o aseguren.[30] En Palestina, cuxa capital era a cidade de Cesarea Marítima (fundada por Herodes), convivían a cultura grega, en especial na costa e as cidades, e a aramea ou siria, no interior, coa crecente presenza de árabes e importantes minorías xudías. No referente á relixión, predominou o paganismo (helénico, sirio ou árabe) até o século III, cando comezaron a incrementarse os cristiáns, de lingua grega ou aramea. A Igrexa palestina, vinculada aos sitios mencionados nos seus libros sacros, volveuse moi importante, produciu notables eruditos, como Orixes, e adquiriu maior importancia tras o triunfo do cristianismo no Imperio romano. Entre os séculos IV e VII, baixo o Imperio romano de Oriente, Palestina foi o nome dunha provincia (máis tarde dividida en tres)de fala grega, con arameos no interior, e relixión cristiá. Xerusalén recuperou o seu antigo nome, multiplicáronse as igrexas e radicáronse nos desertos numerosos eremitas e monxes. Tamén se viu envolvida nas disputas teolóxicas da época, que expresaban as particularidades étnicas das distintas provincias do imperio. En 614 caeu baixo o poder dos persas sasánidas quen, en 628, foron derrotados polo emperador Heraclio e expulsados do país.
Palestina no Califato
[editar | editar a fonte]Os musulmáns, encabezados por Umar, apoderaríanse definitivamente do país en 636. En 661 o califa Muawiya I foi coroado en Xerusalén, onde, en 691, construiríase a Cúpula da Roca, síntese de elementos bizantinos, persas e árabes.
Durante os primeiros séculos do Califato, Palestina foi unha rexión próspera, na cal se toleraban as diferentes relixións "do Libro" e onde se mesturaban distintas influencias culturais. O árabe converteuse na lingua predominante, desprazando tanto ao grego como ao arameo. O nome árabe do país foi tomado da administración bizantina: Falastin.
Desde 878 o país foi gobernado desde Exipto e no século seguinte quedou baixo a influencia dos Fatimitas. En 1073 foi capturada polo Imperio Selxúcida e reconquistada polos exipcios en 1098, un ano antes da chegada dos Cruzados.
Palestina baixo os cruzados
[editar | editar a fonte]Palestina era a Terra Santa para os cruzados, quen estableceron diversos señoríos feudais na rexión baixo o mando do Reino de Xerusalén. Menos dun século despois este reino desaparecería ante a ofensiva de Saladino (1187); o país pasou a depender dos aiúbidas, a pesar da existencia, durante outro século, dun enclave cruzado en Acre.
Reconquista musulmá
[editar | editar a fonte]O Sultanato Mameluco de Exipto foi o resultado indirecto destas guerras e pronto incorporou ao seu dominio o territorio de Palestina, afectado en 1260, pola invasión mongol.
No século XVI, os otománs arrebataron o país aos mamelucos exipcios. Salvo breves intervalos, o país permaneceu baixo dominio turco até a partición do Imperio Otomán, despois da primeira guerra mundial. Durante este período o termo Palestina fíxose popular en Occidente para designar ao territorio, tal como aparece nos textos e mapas da época.[31]
A Palestina otomá
[editar | editar a fonte]Palestina foi parte do Imperio Otomán desde 1517 até 1918, fóra dun interludio de 1832 a 1840, cando foi conquistada por Mehmet Alí, o gobernador otomán de Exipto, que se rebelou contra o sultán de Constantinopla. Administrativamente, Palestina era parte do País de Sham (nome pre-islámico de Siria).
En 1887 o Sanjak de Xerusalén converteuse en sede dos Santos Lugares, creando un mutasarrif independente que se opón directamente ao goberno central en Constantinopla, os seus ministerios e departamentos do Estado.
En 1888, cando se creou a vilaia de Beirut, outros dous territorios palestinos incluíronse no seu territorio.
A Palestina mandataria
[editar | editar a fonte].jpg)
No medio da primeira guerra mundial, 16 de maio de 1916, coa firma dos Acordos Sykes-Picot, Francia e Gran Bretaña acordaron que a Palestina otomá asignásese, ao final da guerra, como zona de influencia do Reino Unido.
O 9 de decembro de 1917, Xerusalén foi ocupada polo exército británico, que ocupa a totalidade de Palestina. O Mandato Británico de Palestina estivo baixo o control da Sociedade de Nacións, que se iniciou formalmente en 1920. O mandato terminaría formalmente en 1947. Durante o seu mandato, houbo varios disturbios polos palestinos contra a política británica en relación coa autorización da inmigración xudía do Reino Unido (Declaración Balfour de 1917) e contra a venda de terras árabes aos inmigrantes xudeus: os movementos de abril de 1920 e maio de 1921, así como os disturbios de agosto de 1929 desembocarían na Gran Revolta árabe de Palestina (1936-1939).
En consecuencia, o Libro Branco de 1939 sobre Palestina aprobado polo goberno británico limitou a inmigración xudía a Palestina e perfilou a creación dun Estado gobernado conxuntamente por xudeus e palestinos. En resposta, as organizacións sionistas paramilitares como o Irgún, e posteriormente Lehi, lanzaron campañas de atentados contra as autoridades británicas e os civís palestinos, mentres se organizaba a inmigración ilegal de xudeus europeos, fuxindo a maioría do holocausto.
Recoñecemento internacional
[editar | editar a fonte]
O Estado de Palestina carece de independencia de facto. A súa extensión xeográfica identifícase xeralmente cos Territorios Palestinos, cuxos límites son motivo de disputa con Israel, aínda que a Organización de Nacións Unidas recoñece as fronteiras de 1967 previas á Guerra do Seis Días.[32]
En 1974 a Asemblea Xeral da ONU recoñeceu a OLP como representante do pobo palestino, outorgándolle a condición de observadora. Puido desde entón participar en todos os traballos da Asemblea e nas conferencias internacionais convocadas pola ONU, e desde 1976, foi convidada regularmente polo Consello de Seguridade a participar nas súas deliberacións sobre a situación no Oriente medio, a cuestión de Palestina e asuntos conexos.[33] Desde o 15 de decembro de 1988, a ONU utiliza o termo «Palestina» en lugar de «Organización para a Liberación de Palestina» (OLP) na súa organización, as súas axencias e os seus organismos afiliados.[34]
O Estado palestino foi recoñecido como tal por 94 países tras a súa proclamación en 1988, e para xaneiro de 2012, 130 países membros da ONU recoñecérano formalmente.[35][36] Existen con todo diversos status de recoñecemento que a nación palestina foi alcanzando ao longo dos anos.
Entre as principais potencias mundiais, os Estados Unidos non recoñecen aínda a Palestina como un Estado independente, pero si afirman que devandito recoñecemento deberá ser a consecuencia final das conversacións de paz que, baixo o seu patrocinio, veñen sosténdose desde hai moitos anos co Estado de Israel. Consideran a Autoridade Nacional Palestina como un interlocutor válido que representa os intereses da Nación Palestina, e outorgan aos seus representantes un status diplomático especial.
A Unión Europea manifestou, en 2010, que recoñecería o Estado Palestino cando chegase «o momento oportuno»,[37] adoptando nun primeiro tempo unha posición similar á estadounidense, pero en decembro de 2014 aprobou apoiar o seu recoñecemento e animou á xefa da diplomacia europea a promover devandito recoñecemento en todos os Estados da Unión.[17]
Á marxe destas posicións intermedias, a maior parte de nacións do orbe si recoñeceron oficialmente a Palestina como un Estado independente, como ocorre con gran parte dos países árabes e africanos, así como algúns de Europa do leste e de Asia.[38]
Desde decembro de 2010, diversos gobernos latinoamericanos emitiron unha serie de pronunciamentos recoñecendo oficialmente a Palestina como un Estado. Así, os gobernos da Arxentina, Costa Rica, o Brasil, Paraguai, Suriname, o Uruguai e Honduras[39] recoñeceron a Palestina como Estado libre e independente incluso dentro das fronteiras definidas antes da Guerra de 1967, como o fixeron os países que integran a ALBA (Antiga e Barbuda, Bolivia, Cuba, Dominica, Ecuador, Nicaragua, San Vicente e as Granadinas, Venezuela).[40][41][42][43][44][45][46][47][48][49] Pola súa banda, os gobernos de Chile, Perú e O Salvador[50] tamén efectuaron este recoñecemento, aínda que sen realizar precisión ningunha sobre as fronteiras que deberían rexer o novo Estado.[51][52][53] Adicionalmente, México mantén relacións “de representación” con Palestina.[54]
O 31 de outubro de 2011, a Asemblea Xeral da Unesco admitiu no seu seo a Palestina como Estado membro. 107 dos 194 Estados membros da organización da ONU votaron a favor, 14 en contra e 52 abstivéronse.[55] Votaron en contra, entre outros, Israel e os Estados Unidos, ademais do Canadá e a República Checa.[56] Os Estados Unidos, o maior contribuínte da Unesco, anunciaron que deixaban de contribuír ao orzamento da organización, dado que unha lei federal prohibe financiar as axencias da ONU que recoñezan a Palestina como Estado.[57] Este feito equivale á redución do orzamento da organización nun 22 %.[58] En xaneiro de 2015 o Secretario Xeral da ONU, Ban Ki-moon, confirmou que Palestina se unirá á Corte Penal Internacional (CPI) o 1 de abril de devandito ano como Estado membro pleno.[59]
O 29 de novembro de 2012 a Asemblea Xeral da ONU aprobou a Resolución 67/19 mediante a cal se acordaba o ingreso de Palestina como «Estado observador non membro» coas fronteiras definidas antes de 1967 con 138 votos a favor, 41 abstencións e 9 en contra.[60] Os 9 votantes en contra foron os Estados Unidos, o Canadá, Israel, República Checa, Panamá, Palau, Estados Federados de Micronesia, Nauru e as illas Marshall. Case a totalidade de América Latina votou a favor, excepto Panamá que votou en contra e Colombia, Guatemala e Paraguai que se abstiveron de votar, África, Asia, ademais da maioría dos países europeos como España, Francia, Italia e Rusia votaron a favor.[61][62] O Reino Unido, Australia e Alemaña abstivéronse na votación. O seu goberno afirmou apoiar a solución de dous estados.[63] O Parlamento británico aprobou o 13 de outubro de 2014 unha resolución non vinculante –apoiada por 274 deputados fronte a 12 votos en contra— que pedía por primeira vez ao Goberno que recoñeza o Estado palestino.[64] A resolución 67/19 da ONU, copatrocinada por 60 países, instou a renovar as negociacións pola paz e pronunciouse «a favor dos dereitos inalienables do pobo palestino e pugna polo fin da ocupación iniciada en 1967 e por un Estado palestino independente, soberano, democrático e contiguo coas fronteiras definidas antes de 1967». A resolución tamén expresou a súa esperanza por unha solución de dous Estados convivindo en condicións de paz e seguridade e a «esperanza de que o Consello de Seguridade considere favorable a solicitude presentada o 23 de setembro de 2011 por Palestina para a súa admisión á ONU como Estado de pleno dereito». O presidente, Ban Ki-moon, reclamou o dereito lexítimo dos palestinos a ter un Estado independente e o de Israel a vivir en paz e seguridade.[65]
Ao mes seguinte, en decembro de 2012, a ONU substituíu o nome de «Palestina» polo de «Estado de Palestina», recoñecendo implicitamente a Mahmud Abbas como presidente do novo Estado.[66][67] En consonancia coa terminoloxía adoptada polas Nacións Unidas, un decreto promulgado o 5 de xaneiro de 2013 polo presidente palestino substituíu oficialmente o nome de «Autoridade Nacional Palestina» por «Estado de Palestina».[68][69]
O 29 de outubro de 2014, Suecia recoñeceu a Palestina como Estado, pouco despois de que o Parlamento británico e o Senado irlandés pedisen aos seus Executivos que a recoñecesen oficialmente.[70] Suecia foi o terceiro país da UE en recoñecer oficialmente o Estado de Palestina, despois de Malta e Chipre.[71] O 18 de novembro de 2014, as Cortes Xerais de España aprobaron con 319 a favor, unha abstención e dúas en contra, unha proposición non de lei pola que se instaba ao Goberno a recoñecer a Palestina como Estado independente e soberano.[72] O 2 de decembro de 2014 a Asemblea Nacional Francesa aprobou, con 339 votos a favor, 131 en contra e 16 abstencións, unha resolución que convida ao seu goberno a recoñecer o Estado Palestino.[73] O 13 de maio de 2015, a Santa Sé recoñeceu o Estado de Palestina e expresou o seu apoio á política dos dous Estados, Israel e Palestina, convivindo en paz e seguridade.en decembro de 2015 o Parlamento grego aprobou unha resolución que insta o Goberno ao recoñecemento de Palestina como Estado.[74][75]
Goberno e política
[editar | editar a fonte]
A Lei Básica palestina de 2003, emendada en 2005, define o marco legal e constitucional do sistema gobernativo palestino á espera de que se constitúa o Estado de Palestina. Foi elaborada a partir dun borrador redactado polo Consello Lexislativo Palestino en 1997 e promulgado en 2002 tras a súa aprobación por Iasir Arafat, entón Presidente da ANP. Define o goberno de Palestina como unha democracia parlamentaria baseada no pluralismo político, a primacía do dereito e a separación de poderes.[76]
Organización para a Liberación de Palestina
[editar | editar a fonte]Desde a súa creación en 1964, a Organización para a Liberación de Palestina (OLP) foi o organismo representativo do pobo palestino dos Territorios Ocupados, dos campos de refuxiados nos países árabes e da diáspora. É unha ampla fronte nacional composto de numerosas organizacións políticas, de organizacións cíviles e de personalidades independentes de todos os sectores da sociedade palestina. Os grupos islámicos non participan na OLP que sempre mantivo as actividades políticas separadas das relixiosas. Desde 1974, a OLP desempeña un papel diplomático fundamental: é o representante lexítimo de Palestina ante as Nacións Unidas, o Movemento de Países Non Aliñados, a Organización da Conferencia Islámica e moitos outros foros internacionais.[77]
Os órganos directivos da OLP son:
- O Consello Nacional Palestino
- O Consello Central
- O Comité Executivo
A OLP actuou de goberno no exilio dos palestinos até a constitución da Autoridade Nacional Palestina en 1994, o primeiro órgano gobernativo de Palestina. Tras as primeiras eleccións xerais celebradas en xaneiro de 1996 nos territorios palestinos, Xerusalén incluída, a OLP obrou a favor do establecemento e reforzamento da ANP, e por tanto vai cedéndolle paulatinamente responsabilidades. Estas estruturas gobernativas atópanse en remodelación para adaptarse á creación dun verdadeiro Estado.[77]
Autoridade Nacional Palestina
[editar | editar a fonte]A creación da Autoridade Nacional Palestina (ANP) no marco dos Acordos de Oslo en 1993 marcou o inicio do desenvolvemento institucional de Palestina. A ANP foi establecida entón como o representante executivo da OLP, e as súas normas de funcionamento e o ámbito da súa autoridade foron definidos na Declaración de Principios sobre o Autogoberno Interino (Declaration of Principles on Interim Self-Government, ou DOP), asinada en Washington en setembro de 1993, ata que o seu status final definísese nun acordo de paz definitivo con Israel. Esta declaración define o dominio xeográfico da ANP e a súa organización administrativa, estruturada en dous corpos: o Consello Lexislativo Palestino (Palestinian Legislative Council, ou PLC) e o Consello de Ministros.[78] A ANP adoptou por decreto o nome de Estado de Palestina a principios de xaneiro de 2013.
Consello Lexislativo Palestino
[editar | editar a fonte]O Consello Lexislativo Palestino é o órgano lexislativo de Palestina. É un parlamento unicameral de 132 representantes elixidos para catro anos. A metade son elixidos a nivel nacional por listas e por votación proporcional, e a outra metade a nivel rexional por votación maioritaria uninominal. Para a elección dos deputados rexionais, o territorio palestino está dividido en 16 circunscricións electorais, 5 na Franxa de Gaza e 11 en Cisxordania. O Consello Lexislativo ten que aprobar por maioría o orzamento do Estado e vixía as accións do poder executivo.[79] Desde 2006, o presidente do parlamento palestino é Mahmoud Abbas, que asume tamén os cargos de Presidente do Estado de Palestina (até xaneiro de 2013 Presidente da Autoridade Nacional Palestina), e Presidente do Comité Executivo da OLP. Pertence ao partido socialista e nacionalista Al Fatah.
Presidencia e Consello de Ministros
[editar | editar a fonte]
O poder executivo componse do Presidente de Palestina e do seu goberno, o Consello de Ministros. O presidente é elixido por sufraxio universal directo para un mandato de catro anos. Preside o Consello de Ministros, promulga as leis e nomea ao Primeiro Ministro a proposta do partido que obtivo o maior número de escanos no Parlamento.[79] De 2007 a abril de 2013, o Primeiro Ministro palestino foi Salam Fayyad, líder do partido Terceira Vía. Tras a súa dimisión, Mahmoud Abbas elixiu en xuño de 2013 a Rami Hamdallah, un académico independente, para sucederlle no cargo.[80]
Conflito entre Hamás e Al Fatah
[editar | editar a fonte]Tras o cesamento do fogo da Intifada de Al-Aqsa logrado no cume de Sharm Al-Sheij de 2005, organizáronse en xaneiro de 2006 as primeiras eleccións xerais palestinas desde 1996. Hamás, que boicoteara as eleccións anteriores, conseguiu a maioría absoluta con 74 escanos fronte aos 45 de Fatah. Ante a derrota, o primeiro ministro Ahmed Qurei dimitiu e Hamas escolleu a Ismail Haniya para sucederlle. Fatah rexeitou participar no goberno que se constituíu no mes de marzo, pero tras meses de bloqueo político anunciouse en setembro a formación dun goberno de unión nacional entre os dous partidos. As negociacións fracasaron e empezaron violentos enfrontamentos entre os militantes de Hamas e Fatah. Hamas acabou tomando o control militar e político da Franxa de Gaza en xuño de 2007, e Mahmud Abbas nomeou, co apoio da comunidade internacional, un novo goberno cuxa autoridade real se estende só a Cisxordania. Desde 2007 o partido islámico Hamás, vinculado aos Irmáns Musulmáns, goberna o territorio da Franxa de Gaza.
O 4 de maio de 2011 alcanzouse un acordo político de reconciliación nacional entre Fatah e Hamas, que implicaba a formación dun goberno conxunto e a preparación de eleccións parlamentarias e presidenciais en oito meses, pero non se puido levar a cabo por desacordos sobre o forte liderado de Abbas. Un novo intento de reconciliación formalizouse en Doha en 2012, sen que chegase a aplicarse.[81][82]
Finalmente, tras anos de negociacións e rupturas sucesivas entre ambas as partes, logrouse un acordo de reconciliación o 23 de abril de 2014 que deu paso, o 2 de xuño de 2014, á formación dun goberno de unidade presidido por Mahmud Abbas e composto por 17 ministros designados por ambos os grupos. O tres ministros residentes na Franxa de Gaza non puideron asistir á toma de posesión en Ramala porque Israel non lles autorizou a saír. Abbas declarou que o novo goberno recoñecía o Estado de Israel e mantiña o seu compromiso de buscar un acordo de paz ao conflito con Israel. Deuse tamén seis meses de prazo para convocar novas eleccións presidenciais e lexislativas.
O Departamento de Estado dos Estados Unidos asegurou que estaba «disposto a traballar co novo Goberno, sempre que respecte os principios reiterados por Abbas». En resposta ao acordo con Hamás e antes de que acabase o prazo de nove meses que as partes fixaran para redactar un borrador de acordo de paz, o xefe do executivo israelí, Benjamin Netanyahu, interrompeu as negociacións de paz que se mantiñan cos palestinos baixo os auspicios dos Estados Unidos.
Organización territorial
[editar | editar a fonte]A organización territorial actual do Estado de Palestina foi implantada debido aos acordos de Oslo de 1994. Naquel ano a ANP creou o Ministerio de Goberno Local (Ministry of Local Government), que en 1995 estruturou o primeiro nivel da administración territorial do país en 16 gobernacións, 9 en Cisxordania e 5 na Franxa de Gaza.[83]
Posteriormente, a Lei sobre o Goberno Local (Law on Local Government) de 1997 reorganizou as administracións municipais que aínda funcionaban segundo antigas leis inspiradas nas administracións otomás, exipcias, británicas e xordanas. En función do seu peso demográfico, creáronse dous tipos de administracións locais, os municipios (municipalities) e as aldeas (village councils), que contan menos de 1000 habitantes. Os municipios clasifícanse á súa vez en municipios de tipo A, B, C ou D segundo a súa poboación. No século XXI, a Oficina Central de Estatísticas de Palestina (PCBS) contabiliza 121 municipios (96 en Cisxordania e 25 na Franxa de Gaza) e 335 aldeas. Case todas as aldeas están situados en Cisxordania, onde a poboación é atomizada en localidades relativamente pequenas, e case ningún na Franxa de Gaza debido á súa alta densidade de poboación.
A lei de 1997 sobre administración local exclúe os campos de refuxiados da xurisdición do Ministerio de Goberno Local. Dependen directamente da Axencia de Nacións Unidas para os Refuxiados de Palestina en Oriente Próximo (UNRWA), aínda que esta só se encarga de fornecer servizos en materia de sanidade e educación. Para outros tipos de servizos, como a subministración en auga ou electricidade, as responsabilidades son confusas e xestiónanse conxuntamente cos municipios, o que dá lugar a diversas situacións segundo o lugar.
Gobernacións
[editar | editar a fonte]Cisxordania
[editar | editar a fonte]
| Nome | Poboación (2007) | Área (km²) |
|---|---|---|
| Gobernación de Yenín | 269.301 | 581 |
| Gobernación de Tubas | 49.615 | 372 |
| Gobernación de Tulkarem | 177.694 | 239 |
| Gobernación de Naplusa | 345.847 | 592 |
| Gobernación de Qalqilya | 100.753 | 164 |
| Gobernación de Salfit | 66.136 | 191 |
| Gobernación de Ramala e Al Bireh | 300.328 | 844 |
| Gobernación de Xericó | 44.961 | 608 |
| Gobernación de Xerusalén | 415.942 | 344 |
| Gobernación de Belén | 185.572 | 644 |
| Gobernación de Hebrón | 560.898 | 1060 |
| Total | 2.517.047 | 5.640 |
Franxa de Gaza
[editar | editar a fonte]
| Nome | Poboación (2007) | Área (km²) |
|---|---|---|
| Gobernación de Gaza do Norte | 290.843 | 61 |
| Gobernación de Gaza | 524.001 | 70 |
| Gobernación de Deir o-Balah | 216.494 | 56 |
| Gobernación de Jan Yunis | 290.399 | 108 |
| Gobernación de Rafah | 177.632 | 65 |
| Total | 1.499.369 | 360 |
Xeografía
[editar | editar a fonte]
O Estado de Palestina divídese en dúas grandes rexións: Cisxordania e a Franxa de Gaza. En xeral, ambas as rexións atópanse nunha zona desértica entre Asia, África e o mar Mediterráneo, esa situación favorece a variedade de climas en tan reducido espazo. As zonas costeiras teñen un típico clima mediterráneo con invernos tépedos e húmidos e veráns moi calorosos e secos. En boa parte de Cisxordania o clima mediterráneo está máis continentalizado, con escasas precipitacións e moita diferenza térmica entre as estacións.[84]
Cisxordania
[editar | editar a fonte]É a parte do país de maior tamaño e nela atópase a capital e o goberno. Os seus límites serían polo leste o río Jordán e o Mar Morto e polo oeste a chamada Liña Verde que a separaba do estado de Israel. A capital da rexión é Ramala. A súa maior fronteira é con Israel con 307 quilómetros terrestres.
O seu punto máis baixo é o Mar Morto con -408 metros, constitúe unha das áreas máis deprimidas de Oriente Próximo. Pola contra, o seu punto máis alto é o monte Tall Asur, con 1.022 metros de altitude sobre o nivel do mar. En canto ao aproveitamento do medio en Cisxordania a maioría é terreo desértico improdutivo, despois séguelle un 18,97% de terreo de campos e, aproximadamente ten a mesma proporción de campo arable e cultivable (16,9%).[85]
Franxa de Gaza
[editar | editar a fonte]É unha estreita franxa de terra situada no Oriente Próximo, ao suroeste de Israel e ao nordés da península do Sinaí de Exipto. Ten 11 km de fronteira con Exipto, na cidade de Rafah, e 51 km de fronteira con Israel; tamén ten 40 km de costa no Mediterráneo. A Franxa de Gaza está formada por cinco provincias: do Norte, Gaza, Deir Al-Balah, Khan Younes e Rafah.
Este pequeno territorio goza dun clima tépedo debido á influencia marítima do mar Mediterráneo, que lle confire o clima mediterráneo como único do territorio. Presenta un terreo plano con dunas preto da costa, sendo o seu punto máis alto Abu 'Awdah (Joz Abu 'Auda), con 105 metros sobre o nivel do mar.[86]
Economía
[editar | editar a fonte]
O PIB per cápita nos territorios palestinos aumentou un 7 % ao ano en media de 1968 a 1980, pero reduciuse durante a década de 1980. As condicións económicas en Cisxordania e Gaza, na que a actividade económica réxese polo "Protocolo Económico de París" de abril de 1994 entre Israel e a Autoridade Palestina, deterioráronse a principios de 1990. Despois das eleccións lexislativas de xaneiro de 2006, gañadas por Hamas, o Cuarteto (exceptuando Rusia) cortou todos os fondos á Autoridade Palestina dirixida polo primeiro ministro Ismail Haniyah (de Hamas). Segundo o Banco Mundial, no primeiro semestre do ano 2010, a economía palestina creceu un 7 % pero dependendo aínda moito da axuda estranxeira. O desemprego descendeu en Gaza do 45 % en 2008 ao 39 % en 2009, e en Cisxordania descendeu do 20 % en 2008 a 18 % en 2009.[87]
Demografía
[editar | editar a fonte]- Véxase tamén: Pobo palestino.
Segundo estimacións do CIA World Factbook de xullo de 2013, a poboación de Palestina é de 4.440.000 habitantes dos que 2.676.740 viven en Cisxordania (incluíndo Xerusalén Leste), e 1.763.387 na Franxa de Gaza. En Cisxordania, uns 325.500 colonos israelís viven en asentamentos, aos que hai que sumar os aproximadamente 186.929 establecidos en Xerusalén Leste.[88][89]
De acordo a The Guardian (2008) Palestina ten unha das poboacións de maior crecemento demográfico no mundo, cunha cifra maior ao 30% na década de 2000. Hai 3,76 millóns de palestinos no Estado de Palestina, en comparación aos 2,89 millóns que había en 1998.[90]
De acordo á Oficina do Censo dos Estados Unidos, o crecemento demográfico entre 1995 e 2008 en Gaza e Cisxordania foi de 106%, é dicir, a poboación pasou de 1,9 millóns (1990) a 3,9 millóns de habitantes.[91]
Segundo a Oficina Central de Estatísticas de Palestina (PCBS) a densidade de poboación en 2009 era de 654 h/km²; para Cisxordania eran 433 h/km² e para a franxa de Gaza 4073 h/km².[92] A mediados de 2009 a porcentaxe da poboación menor de 15 anos era de 41,9%, e para os maiores de 65 anos foi de só 3%.[92]
Diáspora palestina
[editar | editar a fonte]Aínda que a maior comunidade de palestinos atópase en territorios que formaron parte do Mandato Británico de Palestina, máis da metade dos palestinos vive noutros lugares como refuxiados ou emigrantes. A ausencia de censos fai moi difícil establecer datos de poboación. Porén, segundo as estimacións da Sociedade Académica Palestina para o Estudo de Asuntos Internacionais, a distribución mundial dos palestinos en 2001 era a seguinte:
| PAÍS OU REXIÓN | Poboación |
|---|---|
| Cisxordania e a Franxa de Gaza | 3.700.000 |
| Israel (ver nota inferior). | 1.213.000 |
| Xordania | 2.598.000 |
| Líbano | 388.000 |
| Siria | 395.000 |
| Arabia Saudita | 287.000 |
| Outros países do Golfo Pérsico | 152.000 |
| Exipto | 58.000 |
| Outros países árabes | 113.000 |
| Venezuela
Outros países de América |
12.000
118.000 |
| Outros países | 275.000 |
| T O T A L | 9.407.000 |
É posible que a poboación palestina de Xerusalén Leste, estimada en 200.000, sexa contada tanto como parte de "Cisxordania e a Franxa de Gaza" como de "Israel", creando (por tanto) unha duplicación. En Xordania, actualmente non hai datos de censos oficiais sobre cantos dos seus habitantes son palestinos. As estimacións varían entre o 50 % e o 80 %. Algúns investigadores políticos atribúen isto á política xordana de non aumentar a brecha entre os dous grupos principais de poboación do país: os beduínos orixinais (que ostentan a maioría dos cargos da administración) e os palestinos (que son predominantes na economía). A Oficina Central de Estatísticas de Palestina anunciou o 20 de outubro de 2004 que o número de palestinos en todo o mundo a fins de 2003 era de 9,6 millóns, o que representa un incremento de 800.000 desde 2001.[93]
Principais cidades
[editar | editar a fonte]
| Cidade | Habitantes | Rexión |
|---|---|---|
| Gaza | 537.900 | Franxa de Gaza |
| Xerusalén Leste | 241.800 | Cisxordania |
| Jan Yunis | 200.400 | Franxa de Gaza |
| Jabalya | 188.800 | Franxa de Gaza |
| Hebrón | 183.300 | Cisxordania |
| Rafah | 176.400 | Franxa de Gaza |
| Nablus | 136.800 | Cisxordania |
| Beit Lahia | 73.800 | Franxa de Gaza |
| Nuseirat | 72.700 | Franxa de Gaza |
| Deir al-Balah | 68.300 | Franxa de Gaza |
| Tulkarem | 66.200 | Cisxordania |
Para as cidades de Gaza, Jan Yunis, Jabalya, Rafah, Dayr al-Balah, Nuseirat e Tulkarem, inclúense os habitantes dos campos de refuxiados. As cifras corresponden a estimacións realizadas pola Oficina Central de Estatísticas de Palestina (PCBS) en 2011.[94]
Lingua
[editar | editar a fonte]O árabe é o idioma oficial establecido pola Lei Básica Palestina.[95] O árabe palestino é a lingua vernácula. O hebreo e o inglés tamén son falados amplamente. Os colonos establecidos nos asentamentos israelís, 16,1% da poboación de Palestina, teñen o hebreo como a súa lingua materna, ademais de que é o segundo ou terceiro idioma para moitos palestinos.[96][97]
Relixión
[editar | editar a fonte]A relixión maioritaria é o islam sunnita, seguida polo 93% dos palestinos; os cristiáns son o segundo maior grupo, representando preto do 6%, maiormente católicos e ortodoxos.[98] A diferenza doutros países do Medio Oriente, cristiáns e musulmáns teñen moi boas relacións de respecto e fraternidade baseadas no seu orgullo nacional e cultura. A situación de conflito con Israel fomentou a unidade nacional neste sentido. Ademais, hai unha pequena porcentaxe de practicantes do xudaísmo, particularmente os samaritanos de Naplusa[99] e algunhas pequenas comunidades de xudeus árabes ultraortodoxos vinculados ao movemento Neturei Karta que aínda prefiren identificarse como palestinos.[100] Outras comunidades relixiosas máis pequenas existentes entre os palestinos son os drusos, os ahmadíes, os bahá'is e algúns ateos ou agnósticos.[101]
Existen outros grupos relixiosos que teñen delegacións relixiosas en Palestina por ser un lugar con tantos sitios sacros para diferentes relixións. Algúns destes grupos son: cristiáns ortodoxos, maronitas e cristiáns armenios, entre outros. O conxunto dos cristiáns suman uns 150.000 cidadáns, aínda que se dá unha forte emigración nesta comunidade.
Cultura
[editar | editar a fonte]Festas nacionais
[editar | editar a fonte]En Palestina, o día de descanso semanal é o venres. Os días festivos oficiais son:[102]
- 1 de Shawwal: Eid al-Fitr ou Fin do Ramadán (3 días)
- 10 de Du l-hiyya: Eid al-Adha ou Festa do cordeiro ou do Sacrificio (4 días)
- 12 de Rabi' al-Awwal: Nacemento do Profeta
- 1 de Muharram: véspera do ano da Hégira
- 27 de Rayab: Al Isra’e Wal Mi’eraj ou viaxe nocturna e ascensión de Mahoma
- 1 de xaneiro: Día da Revolución
- 15 de novembro: Día da Independencia
- 1 de maio: Día do Traballo
- 25 de decembro: Nadal
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Nótese que o nome Palestina é comunmente interpretado como o territorio do antigo Mandato británico de Palestina. A historia contada por Mahmoud Abbas no seu discurso de 2011 ante as Naciones Unidas «... aceptamos establecer o Estado de Palestina en só o 22% da Palestina histórica -en todo o territorio palestino ocupado en Israel en 1967-».[1]
- ↑ A declaración de independencia de Palestina proclamou o «establecemento do Estado de Palestina no noso territorio palestino coa súa capital Xerusalén (Al-Quds Ash-Sharif).»[6] A mesma decisión tomouse tamén polo Consello Lexislativo Palestino en maio de 2002 cando aprobou a lei básica da Autoridade Nacional Palestina, que sostén sen ambigüidade que «Xerusalén é a capital de Palestina».[9] Ramala é a capital administrativa onde están situadas as institucións gobernamentais e oficinas representativas estranxeiras. A condición final de Xerusalén está en espera de futuras negociacións entre Israel e a Autoridade Nacional Palestina. As Nacións Unidas e a maioría de países non acepta a anexión de Israel de Xerusalén Leste por medio da Lei de Xerusalén de 1980[10] e mantén as súas embaixadas ante Israel en Tel Aviv.[11]
- ↑ "Full transcript of Abbas speech at UN General Assembly". Haaretz. 23 de setembro de 2011. Consultado o 24 de outubro de 2012.
- ↑ El País, Uruguay Arquivado 07 de xaneiro de 2013 en Wayback Machine..
- ↑ fr:Adrien Jaulmes. "Ramallah, capitale d'un proto-État".
- ↑ The SAGE Handbook of Conflict Resolution (en inglés). SAGE Publications. ISBN 9781412921923.
- ↑ "Palestinians 'May Declare State'". BBC News.
But another negotiator and senior official, Saeb Erekat, disagreed arguing that the Palestine Liberation Organisation had already declared independence in 1988. 'Now we need real independence, not a declaration. We need real independence by ending the occupation. We are not Kosovo. We are under Israeli occupation and for independence we need to acquire independence', Mr Erekat said.
- ↑ 6,0 6,1 Declaración de independencia de Palestina (1988).
- ↑ 7,0 7,1 Middle East Review (en inglés) (27ª ed.). Kogan Page. ISBN 978-0-7494-4066-4.
- ↑ 8,0 8,1 The World: A Third World Guide 1995–96. Instituto del Tercer Mundo. 1995. ISBN 978-0-85598-291-1.
- ↑ "2002 Basic Law". The Palestinian Basic Law. Arquivado dende o orixinal o 16 de marzo de 2010. Consultado o 2 de agosto de 2010.
- ↑ Kellerman 1993, p. 140
- ↑ CIA. The World Factbook: Israel Arquivado 25 de decembro de 2018 en Wayback Machine..
- ↑ "Palestinian Authority applies for full UN membership". United Nations Radio. Arquivado dende o orixinal o 12 de outubro de 2017. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
I would like to inform you that, before delivering this statement, I, in my capacity as President of the State of Palestine and Chairman of the Executive Committee of the Palestine Liberation Organization, submitted to H.E. Ban Ki-moon, Secretary-General of the United Nations an application for the admission of Palestine on the basis of the 4 June 1967 borders, with Al-Kuds Al-Sharif as its capital, as a full member of the United Nations.
- ↑ «Izan bandera palestina en la Unesco».
- ↑ El País.
- ↑ "Official Documents System of the United Nations" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 23 de febreiro de 2014. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
- ↑ http://www.elperiodico.com/es/noticias/politica/camara-baja-irlanda-reconoce-estado-palestino-3764126
- ↑ 17,0 17,1 «El Parlamento Europeo apoya el reconocimiento del Estado palestino | Internacional | EL MUNDO».
- ↑ http://www.nytimes.com/2014/10/14/world/europe/british-parliament-palestinian-state.html?
- ↑ http://www.elmundo.es/internacional/2014/12/17/549173a322601d9e748b4577.html
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 18 de maio de 2015. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
- ↑ El Vaticano reconoce al Estado Palestino Arquivado 18 de maio de 2015 en Wayback Machine., latercera.com, 13 de maio de 2015.
- ↑ El Vaticano reconocerá al Estado de Palestina, diario El País, 13 de maio de 2015.
- ↑ Pérez Largacha Antonio El Mediterráneo oriental ante la llegada de los Pueblos del Mar en Gerión, Vol. 21, Nº 1, 2003, págs. 27-49
- ↑ Brug, J. F. A Literary and Archaeological Study of the Philistines, BAR International Series 265 (Oxford: B.A.R., 1985), 10-15, 46-50.
- ↑ Finkelstein, Israel.
- ↑ Heródoto.
- ↑ Brunschwig, Jacques et al.
- ↑ Aristóteles.
- ↑ Filón de Alejandría.
- ↑ Jacobson, David (1999).
- ↑ Ortelius, Abraham.
- ↑ http://internacional.elpais.com/internacional/2012/11/29/actualidad/1354200965_769028.html
- ↑ Las Naciones Unidas y la cuestión de Palestina, Naciones Unidas, 2003.
- ↑ "Resolución 43/177.". Arquivado dende o orixinal o 17 de xullo de 2015. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
- ↑ Palestinian National Authority «International Recognition of the State of Palestine» Consultado el 24 de octubre de 2012
- ↑ RT «Tailandia reconoce la independencia de Palestina» Consultado el 24 de octubre de 2012
- ↑ "Unión Europea no reconoce Estado Palestino". Radiojai.com.ar. 14 de decembro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2013. Consultado o 23 de setembro de 2011.
- ↑ "Brasil y Argentina se suman a más de un centenar de países que reconocen al Estado Palestino". BBC Mundo. 2010. Consultado o 24 de decembro de 2010.
- ↑ «Comunicado de la Cancillería de Honduras sobre el reconocimiento del Estado palestino» Arquivado 25 de novembro de 2011 en Wayback Machine..
- ↑ «Argentina y Brasil reconocen Estado Palestino» Arquivado 20 de agosto de 2011 en Wayback Machine..
- ↑ Diario El País (Costa Rica), ed. (2011).
- ↑ «Argentina, Brasil y Uruguay reconocen Estado Palestino».
- ↑ «Paraguay reconoce a Palestina como Estado libre».
- ↑ «Ampliación Ppal2».
- ↑ RIA Novosti, ed. (2011).
- ↑ «Los países del ALBA reconocen el Estado palestino» Arquivado 05 de novembro de 2011 en Wayback Machine..
- ↑ «Details for 090911 Declaración del Alba Palestina» Arquivado 30 de xaneiro de 2012 en Wayback Machine..
- ↑ «Ecuador sigue los pasos de la región y reconoce a Palestina como Estado libre».
- ↑ «Bolivia se sumó al reconocimiento a Palestina».
- ↑ «Perú reconoce al Estado Palestino.
- ↑ «Chile reconoce a Palestina como Estado Libre, independiente y soberano».
- ↑ Diario El Comercio, ed. (2011).
- ↑ Univision.com, ed. (2011).
- ↑ SECRETARÍA DE RELACIONES EXTERIORES, MÉXICO Oficina de Representación de México en Palestina
- ↑ La Conferencia General admite a Palestina como Estado Miembro de la UNESCO, UNESCOPRESS, Servicio de Prensa, 31.10.2011.
- ↑ La Unesco aprueba que Palestina se sume como miembro de pleno derecho
- ↑ Euronews, ed. (13 de diciembre de 2011).
- ↑ Agencia EFE (31 de octubre de 2011).
- ↑ http://www.elmundo.es/internacional/2015/01/07/54acfd55e2704e31228b456f.html
- ↑ http://internacional.elpais.com/internacional/2012/11/29/actualidad/1354211937_218747.html
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 22 de outubro de 2017. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
- ↑ Caño, Antonio (30 de novembro de 2012).
- ↑ http://www.elperiodico.com/es/noticias/internacional/alemania-abstendra-votacion-onu-palestina-2261772?utm_source=rss-noticias&utm_medium=feed&utm_campaign=portada
- ↑ El País (13 de octubre de 2014).
- ↑ Centro de noticias de la ONU (29 de novembro de 2012).
- ↑ Ahren, Raphael (25 de diciembre de 2012).
- ↑ «Observadores permanentes - Estados no Miembros».
- ↑ Europa Press (6 de enero de 2013).
- ↑ «PA officially changes name to State of Palestine» (en inglés).
- ↑ Suecia impulsa el debate europeo al reconocer a Palestina como Estado.
- ↑ Sweden Gives Recognition to Palestinians.
- ↑ Miguel González (18 de novembro de 2014).
- ↑ Carlos Yárnoz (2 de diciembre de 2014).
- ↑ El Vaticano reconoce a Palestina como Estado
- ↑ http://internacional.elpais.com/internacional/2015/12/21/actualidad/1450721247_300689.html
- ↑ Susan M. Akram, Michael Dumper, Michael Lynk, Iain Scobbie (ed.). "Building the Rule of Law in Palestine - Constitutional framework of the nascent Palestinian State". International Law and the Israeli-Palestinian Conflict (en inglés). Routledge. ISBN 978-0-415-57323-8.
- ↑ 77,0 77,1 "PLO - Introduction" (en inglés). Permanent Observer Mission of Palestine to the United Nations. Arquivado dende o orixinal o 16 de maio de 2012. Consultado o 10 de xaneiro de 2013.
- ↑ Palestinian Investiment Promotion Agency (PIPA). "Country Profile - Government Structure" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 25 de decembro de 2012. Consultado o 1 de febreiro de 2013.
- ↑ 79,0 79,1 Enciclopedia Larousse. "Autorité nationale palestinienne" (en francés). Arquivado dende o orixinal o 09 de outubro de 2011. Consultado o 1 de febreiro de 2013.
- ↑ "Abbas elige a un académico como primer ministro palestino". El País.
- ↑ Accuerdo entre Hamas y Fatah Arquivado 11 de febreiro de 2015 en Wayback Machine. (en italiano)
- ↑ Los palestinos pactan un Gobierno de unidad.
- ↑ "Local Government in Palestine" (PDF) (02). Agence Française de Développement (AFD). ISSN 2105-5386.
- ↑ Véase en Wikipedia para más información de la región histórica Palestina (región)
- ↑ Geografía física de Cisjordania
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 06 de setembro de 2013. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
- ↑ «La economía palestina crece pero aún depende de los donantes, según el Banco Mundial».
- ↑ CIA World Factbook. "West Bank" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 25 de decembro de 2018. Consultado o 2 de setembro de 2013.
- ↑ CIA World Factbook. "Gaza Strip" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 25 de decembro de 2018. Consultado o 2 de setembro de 2013.
- ↑ Toni O'Loughlin in Jerusalem (11 de febreiro de 2008). "Census finds Palestinian population up by 30%". The Guardian (en inglés). Consultado o 20 de xullo de 2013.
- ↑ "US Census Bureau International Programs". International Data Base IDB West Bank and Gaza (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 20 de xullo de 2013. Consultado o 20 de xullo de 2013.
- ↑ 92,0 92,1 Oficina Central de Estadísticas de Palestina (2010). "Palestine in Figures 2009" (PDF). PCBS.gov.ps (en inglés). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 22 de decembro de 2011. Consultado o 20 de xullo de 2013.
- ↑ «CIA - The World Factbook» Arquivado 25 de decembro de 2018 en Wayback Machine..
- ↑ CITY POPULATION (11 de novembro de 2011).
- ↑ La Ley Básica Palestina Arquivado 18 de xaneiro de 2012 en Wayback Machine., aprobada por la ANP en marzo de 2003, estipula en su artículo 4° que "el árabe es el idioma oficial."
- ↑ «Palestine» Arquivado 08 de febreiro de 2013 en Wayback Machine..
- ↑ Bearing Witness - Eight weeks in Palestine (en inglés). Metete. ISBN 978-1-908099-02-0.
- ↑ «Are all Palestinians Muslim? Arquivado 13 de abril de 2014 en Wayback Machine.
- ↑ Dana Rosenblatt (14 de outubro de 2002). "Amid conflict, Samaritans keep unique identity". CNN. Arquivado dende o orixinal o 20 de novembro de 2018. Consultado o 01 de febreiro de 2017.
- ↑ Charles Glass (1975). "Jews against Zion: Israeli Jewish Anti-Zionism". Journal of Palestine Studies 5 (1/2): 56–81. JSTOR 2535683. doi:10.1525/jps.1975.5.1-2.00p0373x.
- ↑ Smith, Peter (2008). An Introduction to the Baha'i Faith. Cambridge: Cambridge University Press. p. 26. ISBN 0-521-86251-5.
- ↑ «Palestine - Official Holidays» Arquivado 22 de outubro de 2012 en Wayback Machine. (en inglés).
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Estado de Palestina  |
