Boulogne-sur-Mer

Boulogne-sur-Mer

Bandeira
Localización
50°43′32″N 1°36′50″L / 50.7256, 1.6139
Estado	Francia
Divisións administrativas	Francia Metropolitana
Rexións	Altos de Francia
Departamento	Pas-de-Calais
Capital de	canton of Boulogne-sur-Mer-Nord-Ouest (en) canton of Boulogne-sur-Mer-Nord-Est (en) canton of Boulogne-sur-Mer-Sud (en) arrondissement of Boulogne-sur-Mer (en) canton of Boulogne-sur-Mer-2 (en) (2015–) canton of Boulogne-sur-Mer-1 (en) (2015–)
Poboación
Poboación	40.910 (2021) (4.858,67 hab./km²)
Xeografía
Situado na entidade territorial estatística	Q108921275 Q3550949
Superficie	8,42 km²
Bañado por	Liane (en)
Altitude	110 m-0 m
Comparte fronteira con	Outreau Wimereux Saint-Martin-Boulogne Le Portel Wimille
Datos históricos
Evento clave 18 de outubro de 1492 Siege of Boulogne (en) 14 de setembro de 1544 Sieges of Boulogne (en)
Organización política
• Alcalde	Frédéric Cuvillier (pt)
Identificador descritivo
Código postal	62200
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar UTC+02:00, horario de verán
Outro
Irmandado con	Folkestone (pt) (1959–) Zweibrücken (pt) (1959–) Stralsund (1992–) La Plata (2000–) Safim (pt) (2007–)
Páxina web	ville-boulogne-sur-mer.fr

Boulogne-sur-Mer (en picardo Boulonne^[1]) é un concello francés, subprefectura do departamento do Paso de Calais na rexión dos Altos de Francia.

Con 40 874 habitantes intramuros en 2017 constitúe a segunda localidade por poboación do departamento logo de Calais e a primeira pola súa densidade de poboación^[2]. Ademais é o centro dunha aglomeración de 132 000 habitantes que é a 61º área urbana de Francia^[3].

O seu porto, á beira do canal da Mancha fronte ás costas inglesas, é o primeiro porto pesqueiro de Francia e foi un importante nexo comercial con Inglaterra ata o final do século XX, cando Calais ocupou o seu posto. A cidade está clasificada como "estación turística"^[4] co nome informal de "capital da Côte d'Opale" e é un dos principais destinos turísticos da rexión^[5].

Boulogne-sur-Mer sitúase na rexión histórica da Picardía no norte de Francia, a carón do canal da Mancha na embocadura do Liane a 30 km ao suroeste de Calais^[6] e 100 ao oeste de Lille^[7]. Ata 1790 formou parte da provincia da Picardía e nese ano coa creación dos departamentos asignouse ao do Paso de Calais e ben entrado no século XX coa descentralización de 1982 formou parte da rexión Norte-Paso de Calais e a partir de 2016 da de Altos de Francia.

Boulogne-sur-Mer e os seus suburbios forman a comunidade de aglomeración do Boulonnais (CAB) que abrangue 22 concellos e ademais a vila exerce unha influencia importante sobre a comarca natural do Boulonnais que engloba 74 concellos. Este territorio pertence na súa case totalidade ao parque natural rexional dos cabos e marismas de Opale, agás os cinco concellos máis urbanos entre os que está Boulogne-sur-Mer. O espazo marítimo boulonnais intégrase no parque natural mariño dos esteiros picardos e do mar de Opale.

Considerada como a capital turística da denominada Côte d'Opale^[8][9], a localidade benefíciase pola súa situación xeográfica da proximidade a salientables sitios naturais, como o cabo Gris-Nez (o punto do litoral francés máis próximo a Inglaterra) e a balnearios como Wimereux, Wissant, Hardelot-Plage ou Le Touquet-Paris-Plage^[10].

Boulogne-sur-Mer limita ao norte con Wimereux ao nordés con Wimille ao leste con Saint-Martin-Boulogne ao sur con Outreau, ao suroeste con Le Portel e ao noroeste co canal da Mancha.

Saint-Martin-Boulogne constitúe unha auténtica prolongación de Boulogne-sur-Mer que acolle numerosos establecementos escolares, culturais, sanitarios, deportivos e de lecer que a poboación local considera tan de Boulogne como os que están no seu propio termo municipal. A fusión dos dous concellos é un asunto que se ten discutido de vello^[11][12].

Boulogne-sur-Mer está conectada coa Autoestrada A16 que enlaza a rexión parisiense con Bélxica vía Beauvais, Amiens, Abbeville, Calais e Dunkerque; a saída 29 conéctaa co sur da localidade e o porto mentres as saídas 30 e 31 enlazan co leste e a 32 co norte e liga coas praias da zona.

A vila está igualmente no traxecto de varias redes departamentais e nacionais, en especial é de salientar a Nacional 42 que permite a conexión rápida con Saint-Omer e a Autoestrada A26.

As liñas de autobús de Marinéo ( TCRB antes de 2013) aseguran os desprazamentos na aglomeración e dos outros concellos do Boulonnais. Na vila tamén opera o servizo de autobuses interurbanos de Paso de Calais (Oscar) (département du Pas-de-Calais). A estación de autobuses estivo na praza de Francia, no centro da vila, ata que se desprazou en 2017 200 metros ata o bulevar Daunou. logo tranda vila.

Entre 2012 e 2015 estivo conectada coas grandes cidades europeas con rutas de Megabus^[13]. A partir do 10 de decembro de 2015 a liña Dunkerque-París de FlixBus^[14] conectouna coa capital francesa.

Durante o período estival, un tren turístico une a praia coa zona fortificada, pasando polo centro.

A estación de Boulogne-Ville, situada no sur do concello, a principal de Boulogne e que une a localidade coas estacións de París, Lille, Amiens e Calais-Fréthun (que permite a ligazón con Londres) e mais tamén coas localidades próximas por medio do TER Hauts-de-France.

A estación de Boulogne-Tintelleries, situada no centro da vila, sérvena os TER entre Boulogne-Ville e Calais. Boulogne tivo outras dúas estacións ferroviarias, as estacións de Boulogne-Maritime e a de Boulogne-Aéroglisseurs, que se pecharon na década de 1990.

Ata finais do século XX o porto de Boulogne-sur-Mer era un importante centro no transporte de viaxeiros cara a Inglaterra por medio de liñas de transbordadores cara a Dover e Folkestone. A construción do Eurotúnel e o desenvolvemento do porto de Calais supuxeron a diminución do tráfico do porto de Boulogne e o peche progresivo das liñas de transbordadores, que preferiron centrar os seus esforzos na liña Calais-Dover^[15], e así a derradeira compañía deixou Boulogne en 2010^[16]. Non obstante, o tráfico fluvial permanece denso, cos barcos de pesca e mais os dos gardacostas alfandegueiros.

O aeroporto máis próximo é o aeroporto de Touquet-Côte d'Opale, situado a 20 km. Outros aeroportos importantes da rexión son o de Lille-Lesquin, a 130 km e o de Beauvais a 180 km. Existe igualmente un aeródromo en Le Portel, na propia bisbarra de Boulogne-sur-Mer.

Ao oeste do concello está o canal da Mancha e tan só dispón dunha única praia situada no noroeste, o resto do litoral ocúpano as instalacións portuarias. Durante moito tempo considerada entre as menos limpas da rexión^[17], principalmente pola súa localización, a carón do porto e do río Liane, as potenciais fontes de polución da vila, do porto e da choiva^[18]. Non obstante, a calidade das augas de baño en 2020 estaba considerada como boa^[19] segundo a Axencia Rexional da Saúde^[20] e a Axencia da Auga. Os investimentos que se realizaron na década de 2010, simbolizados pola creación dun tanque de retención de 13 000 m³ fixeron o seu efecto.

O territorio sitúase xeoloxicamente no Boulonnais que é unha inversión tectónica cenozoica por etapas^[21] que se prolonga ata Kent no sur de Inglaterra, na rexión de Weald formando a bacía Weald-Boulonnais^[22].

Malia Boulogne-sur-Mer estar situada no límite sur dunha fachada rochosa, o cabo de la Créche, a praia da localidade é areenta.

Nesta rexión predominantemente chaira, os relevos son ben variables en Boulogne-sur-Mer, con numerosos terreos costentos na vila, con pendentes que se achegan ou mesmo superan o 10 %. A altitude varía dos cero metros no noroeste, o nivel do areal ata os 110 metros no leste da vila, no centro hospitalario cara ao monte Lambert, xa situado no concello veciño de Saint-Martin-Boulogne. O barrio do Chemin Vert está situado nun outeiro a 70-80 metros de altitude. A vila vella tamén está situada nun outeiro, a uns 60 metros de altitude polo que recibe o nome de Haute ville, en oposición á Basse ville que comprende o centro da vila e os barrios próximos ao porto e á praia.

O risco sísmico é feble no coxunto do termo municipal, zona 2 sobre 5 en 2011^[23], como na maior parte do Paso de Calais. Existe unha falla sísmica en Bélxica paralela á fronteira franco-belga. Ao longo da historia algúns tremores de terra importantes tiveron o seu epicentro no Paso de Calais, entre Francia e Inglaterra. Entre eles, o do 6 de abril de 1580 que afectou a Boulogne-sur-Mer e Calais e causou un pequeno tsunami. Máis recente, foi o do 19 de setembro de 1810 que provoucou tamén pequeno tsunami que afectou o porto de Boulogne-sur-Mer^[24], considerado de grao 3 polo BRGM.

A vila costeira está so un clima oceánico marcado. As amplitudes térmicas son pequenas, os invernos moderados e os veráns fríos. Os días de xeada e de neve son pouco numerosos: poden pasar varios anos sen nevarada ningunha e algúns invernos as temperaturas non baixan dos cero graos. Non obstante, ás veces si se dan grandes períodos de neves, como foi o caso do inverno 2012-2013^[25] ou vagas de calor estivais como en 2003.

O tempo é variable por causa dos ventos, moi frecuentes e por veces violentos, que influencian o clima en función da súa dirección. Os ventos dominantes proceden do suroeste e mais do oeste (fachada marítima) achegando un aire relativamente puro e empurran as nubes cara a fóra do litoral o que lle permite a Boulogne ser unha das vilas máis solleiras do norte de Francia con máis de 1650 horas de sol por ano^[26]. Tamén recibe ventos fríos procedentes do norte e do leste. As precipitacións repártanse ao longo de todo o ano, con máximos no outono e no inverno.

O cambio climático é visible, dobrándose entre 1955 e 2016 os días de chuvia^[27], mais o risco de mergullamento mariño é menor en relación a Calais e Dunkerque por mor da altitude.

Na vila localízase despois de 1947 unha Estación meteorolóxica a 73 m de altitude sobre un cantil no barrio de Saint-Pierre.

Datos climáticos para Boulogne-sur-Mer (media 1981–2010)
Mes	Xan	Feb	Mar	Abr	Mai	Xuñ	Xul	Ago	Set	Out	Nov	Dec	Anual
Temperatura máxima en °C	15,0	18,9	22,7	26,0	31,2	33,3	37,9	34,8	31,5	27,2	19,1	17,2	37,9
Media máxima en °C	6,8	6,9	9,3	12,0	15,4	17,7	20,1	20,5	18,3	14,8	10,5	7,5	13,4
Media mínima en °C	2,9	2,7	4,6	6,3	9,5	12,1	14,4	14,9	13,0	10,0	6,3	3,5	8,4
Temperatura mínima en °C	−13,4	−13,6	−7,8	−2,0	1,6	4,0	8,0	9,0	5,8	−1,0	−5,6	−9,6	−13,6
Precipitación media mm	67,9	46,7	53,3	51,4	55,8	50,7	53,5	50,9	68,8	94,5	97,0	87,4	777,9
Media de días con precipitacións	13,0	9,5	10,3	9,4	9,3	8,5	8,3	7,9	10,2	12,7	13,3	12,9	125,3
Media de días con neve	3,4	3,3	2,4	0,8	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	1,0	1,8	12,7
Humidade relativa media (%)	87	85	84	81	81	81	82	81	82	83	85	87	83,3
Fonte #1: Météo France[28][29]
Fonte #2: Infoclimat.fr (humidade e días con nevarada, 1961–1990)[30]

O Esquema de Coherencia Territorial (SCOT) do Boulonnais aprobouse en setembro de 2013^[31] e segundo os seus criterios presentouse en 2015 un Plan Local de Urbanismo (PLU) intermunicipal, integrando un Programa Local de Hábitat (PLH) que se adoptou, nunha versión modificada, en 2016^[32].

A vila divídese en nove barrios, todos diferentes pola súa historia, nivel económico e social, pola súa natureza e arquitectura.

A arquitectura de Boulogne-sur-Mer caracterízase polo gran contraste nos barrios entre os edificios típicos en pedra e mais en mármore do Boulonnais, distintos os edificios en ladrillos vermellos típicos do norte de Francia, xustapostos con edificios modernos, moitos edificados logo da destrución provocada por bombardeos durante a segunda guerra mundial.^[33]

É o barrio central de Boulogne que acolle gran número de edificios históricos e administrativos ademais de vivendas, comercios, bancos, igrexas, equipamentos culturais e de lecer e rúas e prazas para peonais.

Constitúe a zona vella da vila, o centro histórico. Aquí se atopan a basílica de Notre-Dame, o castelo-museo, o beffroi ou o palacio imperial e mais tamén a casa do concello e o palacio de xustiza. É o barrio máis pequeno e o que menos poboado.

Conserva aínda numerosas rúas empedradas e antigos edificios ocupados por unha poboación con rendas relativamente altas. Esta zona vella está arrodeada de bastións erixidos no século XIII^[34].

Localizado ao noroeste, na beira do mar e consiste de rúas próximas á praia e á zona leste do porto. Barrio turístico, especialmente no verán, conta con algúns comercios pero sobre todo numerosos restaurantes e cafés.

O eixo principal está constituído polos bulevares Gambetta e o de Sainte-Beuve que se estenden por 3 km. ao longo da costa e dos peiraos do sur do porto. No barrio está a Cámara de Comercio e Industria do Litoral dos Altos de Francia e o Nausicaá-Centro Nacional do Mar, o segundo lugar en atraer turistas en toda a rexión tras o Parc Astérix^[35].

Situado no suroeste da vila, entre as zonas industrializadas de Outreau ao sur e o porto de Boulogne ao norte. Destruído durante a segunda guerra mundial, a partir da década de 1950 quedou dividido en dous sectores: a zona industrial e económica, con escasa poboación pero que alberga numerosas empresas, en particular as relacionadas coa pesca, que fan do barrio o primeiro transformador europeo de produtos do mar^[36] e o sector de Damrémont, nas beiras do Liane, unha zona residencial e deportiva onde se localiza o pavillón deportivo, principal complexo deportivo da vila e os clubs de remo e de canoa.

Situado no leste da localide, é un barrio principalmente residencial que conta con numerosos establecementos educativos: garderías, colexios, institutos e mais tamén comercios de proximidade e pequenos restaurantes.

Naceu na década de 1950 no norte do concello ao acoller os habitantes dos barrios destruídos durante a segunda guerra mundial^[37] e que acabou transformado nunha barriada desfavorecida, clasificada como zona urbana sensible (ZUS)^[38]. A partir de 2004 desenvolvéronse diferentes proxectos de mellora urbana que renovaron as edificacións^[39].

É un antigo barrio de mariños e pescadores sobre un beiril que domina o mar. Componse de canellas con con casas acaroadas e aloxa o calvaire des marins e o servizo de control do tráfico marítimo de Boulogne.

Barrio popular situado no nordés da vila, componse principalmente de casas acaroadas e residencias multifamiliares.

Localizado no sur da vila con numerosas edificios residenciais e comercios, así como o hospital e a estación de Boulogne-Ville. É o barrio con maior poboación e o máis extenso da vila.

• 
  A rúa Thiers, En Centre-ville.
• 
  Le Calvaire des Marins, en Saint-Pierre.
• 
  A rúa de Lille, en Vieille ville.
• 
  O bulevar Beaucerf, en Bréquerecque.
• 
  A praza Argentine, en Chemin Vert.

• 
  Paseo marítimo ao longo da praia, en Gambetta-Sainte-Beuve.
• 
  Vista da zona industrial de Capécure
• 
  Estadio de la liberation, en Dernier Sou

En 2014, o número total de vivendas no concello era de 22873^[40]. Delas o 85,7 % correpondían a residencias principais, 1,5 % secundarias e o 12,9 % ás baleiras. Estas vivendas son nun 27,2 % casas individuais e o 72,6 % apartamentos^[41].

Na época romana, a vila e o porto denominábanse Gesoriacum baixo o emperador Claudio, e logo « Bononia » ou « Bolonia » par disimilación a partir do século III, probablemente derivado o galo bona (= fundación, vila), raíz que tamén se atopa na orixe da vila italiana de Boloña^[42]. Que Boulogne sexa o « Portus Itius » de Xulio César durante a súa conquista da Galias^[43] é unha hipótese que desenvolveu, entre autros, Camille Jullian^[44]. Durante a Revolución Francesa, a vila recibiu o nome de Port-de-l'Union^[45].

O seu nome en flamengo occidental, que foi a lingua da localidade e malia adoptar o picardo aínda no século XIII estaba en plena fronteira lingüística^[46], é Bonen^[47].

Boulonne é a súa forma en picardo e a rexión natural onde se sitúa a localidade denomínase Boulonnais (Boulonné en picardo) que agrupa varios concellos próximos a Boulogne-sur-Mer. Para se referir os habitantes da vila e da súa rexión natural emprégase o xentilicio boulonnais/boulonnaise (boulonnoé/boulonnoèse en picardo). A poboación local denomina á vila simplemente Boulogne, forma que tamén se observa nalgúns paneis informativos e de sinalización. O nome oficial que establece o Code officiel géographique, Boulogne-sur-Mer, emprégao sobre todo a administración e en informacións nacionais para distinguilo de Boulogne-Billancourt, vila da rexión parisiense que debe o seu nome a Boulogne-sur-Mer. Creouse en 1330 como Boulogne-la-Petite para achegar as peregrinacións marianas a París, xa que ata entón as peregrinacións dirixíanse á capital do Boulonnais. En 1790 mudou o nome a Boulogne-sur-Seine e en 1926 adoptou o actual Boulogne-Billancourt.

Unha cidade da Arxentina, ao norte de Buenos Aires, leva o nome de Boulogne Sur Mer como homenaxe á vila picarda onde morreu no exilio, en 1850, o xeneral José de San Martín, heroe da independencia arxentina.

Non hai testemuños arqueolóxicos significativos da existencia dun poboado no lugar antes dos romanos^[48] nunha rexión onde habitaba a tribo gala dos morinos.

No século XIX e primeira metade do XX algúns historiadores como Auguste Mariette na súa obra Portus Icius, Daniel Haigneré en Étude sur le Portus Itius de Jules César e sobre todo Camille Jullian en Histoire de la Gaule^[49] identicaron Boulogne-sur-Mer con Portus Itius, o porto construído polos romanos dende onde saíron as expedicións que dirixidas por Xulio César invadiron Britania e aínda que non se atoparon evidencias arqueolóxicas a identificación mantense como hipótese probable^[50]. Tampouco hai constancia da data na que os romanos fundaron a cidade. Floro, autor do século II, menciónaa nunha pasaxe relativa os anos 12 a 9 a. C. co topónimo de Gesoriacum mentres a primeira mención contemporánea é nunha carta de Tiberio do 4 d. C. so o nome de Bononia^[51], quizais en orixe a primeira forma servía para denominar a vila baixa e a última á vila alta^[52]. Os restos arqueolóxicos confirman a ocupación do barrio de Bréquerecque na primeira metade do século I d. C.^[53].

Contra o ano 39 Calígula segundo Suetonio ordena a construción dunha alta torre comparable a de Pharos (onde se situaba o faro de Alexandría) para iluminar a ruta dos navíos. Malia ser o único autor da antigüídade en citar este faro romano e non precisar a súa localización este identifícase coa Torre d'Odre de Boulogne-sur-Mer que ata 1644 existía nun cantil sobre a praia. Non obstante, tamén existe a hipótese, presentada polo historiador Claude Seillier, que fai a Torre d'Odre contemporánea do faro de Dover xa no século II, situando o de Calígula na outra beira do esteiro do río^[54]. Boulogne converteuse nun porto e campamento militar, base da frota romana na Mancha, a Classis Britannica, co seu campamento militar situado na vila alta cando menos dende o comezo do século II^[55]. A partir das invasións xermánicas de 256-275 non se atopan evidencias arqueolóxicas da continuidade da frota e quizais os romanos abandonaron as instalacións militares da frota na localidade aínda que puido continuar dende outra base xa que no ano 286 designouse como comandante da frota ao prefecto Carausio, un menapio, coa misión de eliminar a ameaza dos piratas francos e saxóns das costas da Mancha. Mais o emperador Maximiliano sospeitando que se aliara cos francos ordenou a súa eliminación e Carausio ao coñecer as novas a finais de 286 ou primeiros de 287 autoproclamouse emperador en Britania e Galia setentrional^[56]. O tetrarca Constancio I Cloro non logrou reconquistar Gesoriacum logo de moitas dificultades ata o ano 294 e aínda tardou dous anos máis en eliminar da Galia o resto das tropas rebeldes e preparar unha invasión de Britania que partiu de Gesoriacum en 296 dividida en dous grupos, un dirixido polo propio Constancio e outro polo prefecto do pretorio, Xulio Asclepiodoto. Dende o comezo do século IV o único nome da localidade que aparece nos documentos oficiais foi Bononia, neste século prosiguen as relacións comerciais coa Britannia e permanece como o porto polo que se efectúan as relacións oficiais con ese territorio. No ano 407 logo de autoproclamarse emperador en Britannia Constantino III desembarcou coas súas tropas en Bononia^[57]para facer fronte á invasión dos xernamos na Galia pero a cidade acabou parcialmente destruída nas primeiras décadas dos século V polos xermanos, o que supuxo o final da cidade romana. Non obstante, a ocupación da localidade continuou cunha poboación reducida, sen vida urbana e poboada maioritariamente por saxóns^[58].

Dende o século IX e durante a Idade Media, Boulogne foi a sede do condado de Boulogne. Un do seus condes, Eustaquio II invadiu Inglaterra con Guillerme o Conquistador, a súa dona Ida de Lorena mandou edificar unha igrexa en pedra no terreo da abadía de Boulogne que se converteu en centro de peregrinación e deu orixe á basílica de Notre-Dame. Outro conde, Estevo de Blois, foi rei de Inglaterra no século II. Afonso de Portugal, casou coa condesa de Boulogne Matilde II, e foi rei de Portugal. Balduíno de Boulogne, irmán de Godofredo de Bouillon, foi o primeiro rei cristián de Xerusalén. A vila permaneceu dentro do territorio de lingua flamenga occidental cando menos ata o século XIII^[59]. En 1203 o conde Renaud outorgoulle unha carta municipal de confirmación de privilexios^[60].

O 25 de xaneiro de 1308 Isabel de Francia, filla de Felipe o Fermoso, casou co rei Eduardo II de Inglaterra na igrexa abacial situada na vila alta.

A zona foi área de combates entre os franceses e os ingleses e a vila viviu varias ocupacións inglesas no curso da Guerra dos Cen Anos.

En 1492 Henrique VII puxo sitio á Boulogne antes de rematar o conflito pola Paz de Étaples. Os ingleses ocuparon de novo a cidade dende 1544 ata 1550 ao rematar coa Paz de Boulogne a guerra de Inglaterra e Escocia con Francia.

En 1662 por mor da presión fiscal^[61] da administración real ao comezo do reinado de Lois XIV para financiar as incesantes guerras, os habitantes de Boulogne levántanse contra do rei de Francia, coñecida como Revolta dos Lustucru foi duramente reprimida. En 1567 creouse a diocese de Boulogne que existiu ata o concordato de 1801 cando se integrou na diocese de Arras.

No século XVIII, Boulogne era un porto pesqueiro en decadencia, arenque no outono e xarda na primavera, pero unha zona activa de contrabando entre Inglaterra e Francia^[62] sobre todo de produtos correntes (té, tecidos) e de alcool (licor, viño, xenebra) gravados con recarga en Inglaterra. Favorecido polas autoridades francesas, este tráfico sumaba na década de 1780 6 millóns de libras ao ano contra 500 mil para toda a pesca^[63]. Ao longo do XVIII, os corsarios de Boulogne foron moi activos, en especial no decurso da Guerra de Sucesión Austríaca e mais na dos Sete Anos e continuaron a súa actividade durante a Revolución Francesa e o Imperio, exemplificada no barón Bucaille.

O 21 de xullo de 1798 vendéronse en poxa a catedral, o palacio episcopal e as súas dependencias pola suma de 510 000 francos e os adxudicatarios demoleron as edificacións pedra a pedra. O 19 de xuño de 1800 realizouse na cidade a primeira vacinación contra da varíola en Francia^[64], foron tres nenas da rúa des Pipots: Beugny, Hédouin e Spitalier. En 1800 no marco da reforma administrativa, Boulogne converteuse en sede dunha subprefectura^[65].

Foi arredor de Boulogne que Napoleón xunta entre 1803 e 1805 un grande exército co propósito de invadir Inglaterra, a armée des côtes de l'Océan que deu orixe á Grande Armée e foi na súa base, o campo de Boulogne onde o emperador distribuíu por segunda volta, o 14 de agosto de 1804, a Lexión de honor.

Na época Boulogne-sur-Mer beneficiouse de importantes melloras no porto, como o desenvolvemento dun estanque circular sobre a beira oeste co propósito de acoller a frota que había aseguarar o control do estreito e a construción de dúas pontes sobre o Liane para unir Capécure con Boulogne. A idea dun desembarque en Inglaterra abandonouse en agosto de 1805 ao mandar Napoleón o seu exército a loitar na campaña de Alemaña.

O século XIX caracterizouse polo crecemento da vila, moi vencellado ao turismo de balneario e ao seu porto, que se converteu no primeiro porto pesqueiro francés; entre os fitos importantes estivo a inauguración en 1825 do casino^[66], primeiro establecemento que marca o comezo dun rápido auxe dos baños de mar, a liña do ferrocaril que de París chegaba a Boulogne que se rematou en 1848 e a de Boulogne a Calais que entrou en servizo en 1867. Outro casino, de carácter municipal e popular, abriuse en 1863 con equipamentos de hidroterapia. Entre 1881 e 1897 funciou unha liña de tranvía e logo dúas eléctricas ata 1951^[67].

• 
  O tranvía na Grand Rue (centre-ville).
• 
  O tranvía de Boulogne a Hardelot, antes de 1914.
• 
  O tranvía na rue Thiers (centre-ville).
• 
  Un tranvía no quai Gambetta.
• 
  O tranvía no barrio de Dernier Sou.

En 1854 en Boulogne residían 5000 ingleses (15000 no verán) sobre unha poboación de máis de 30000 habitantes. En 1885 Boulogne era a localidade con maior poboación do departamento e unha das máis poboadas da rexión, tras Lille

En 1905 realizouse na cidade o primeiro Congreso Universal de Esperanto, en presenza de Zamenhof, o iniciador do esperanto, con 688| participantes de 20 países^[68].

Durante a primeira guerra mundial, Boulogne está o suficientemente lonxe da fronte como para sufrir danos mais utilizouse como acantonamento dos aliados, en particular británicos e para descanso das tropas ^[69]. Mantívose tamén un depósito de municións somerxidas no mar non lonxe do porto. Arredor da cidade instaláronse campos de traballadores chineses, na súa maioría do Corpo de Traballadores Chineses británico^[70]. Foi en Boulogne onde os norteamericanos, ao mando do xeneral John Pershing, desembarcaron en Francia o 13 de xuño de |1917, dous meses despois de entraren oficialmente en guerra. Ao longo da guerra prestou servizo un importante hospital militar e no cemiterio británico, localizado ao longo do Cimetière de l'Est, soterráronse cando menos 5577^[71] soldados da Commonwealth mortos nese hospital.

O seu porto levaba unha longa tradición de rivalidade co de Calais, e en 1925 o de Boulogne-sur-Mer converteuse no primeiro porto francés de pasaxeiros con arredor de 600 000.^[72]

No decurso da segunda guerra mundial durante a batalla de Francia en maio de 1940 os alemáns asediárona para impedir o tránsito de soldados e material entre Francia e o Reino Unido. Entre o 22 e o 25 de maio de 1940 as tropas da 21ª división de infantaría francesa, a 20ª brigada de infantaría británica (gardas), así como 1500 homes dos Auxiliary Military Pioneer Corps, moitos sen adestramento militar e mal equipados, e recrutas belgas e franceses sen adestrar ^[73] tentaron defender Boulogne contra un ataque da 2ª división Panzer alemán. Malia a forte resistencia os defensores víronse superados polos atacantes e finalmente a Royal Navy evacuou os soldados británicos superviventes e parte das tropas francesas e belgas^[74] e a cidade caeu en poder do exército alemán. O 17 de decembro as novas autoridades alemás internaron os xudeus locais e mais os de Béthuna nun campo en Troyes^[75].

As primeiras sabotaxes contra dos ocupantes alemáns realizáronse en setembro de 1941 e ao longo da guerra seguiron outras accións da resistencia local, que agrupaba arredor de 400 membros dirixidos por Firmin Blondeel e Louis Fourrier^[76]. Os aliados bombardeárona entre 1943 e 1944, en especial os barrios de Capécure e Saint-Pierre que son practicamente arrasados, o que explica que sexa a arquitectura típica da posguerra o que os caracteriza hoxe.

Na noite do 5 ao 6 de xuño de 1944, coincidindo co desembarque dos aliados, ten lugar en Boulogne a estrataxema naval Glimmer que realizaron os bombardeiros británicos Lancaster ao soltaren reflectores antirradar en pautas progresivas que crease a ilusión dunha gran frota nas pantallas dos radares costeiros alemáns e o 15 de xuño 297 aeronaves (155 Avro Lancasters, 130 Handley Page Halifax e 12 De Havilland Mosquito) da Royal Air Force bombardearon o porto de Boulogne para eliminar a actividade naval alemá. Algúns dos Lancaster levaban bombas Tallboy e o porto e a área circundante quedou totalmente devastada. En agosto Adolf Hitler declarou a cidade fortaleza defendida por unha gornición de 10000 alemáns comandados por Ferdinand Heim pero ao cabo sucumbiu no decurso da operación Wellhit, o asalto e liberación da cidade pola 3ª división de infantaría canadense entre o 17 e o 23 de setembro de 1944^[77] ao sorprenderen aos alemáns no corazón da cidadela logo do seu paso por un paso subterráneo secreto^[78].

Tras a guerra, Boulogne era unha cidade destruída nun 85 %, unha das localidades francesas que sufriu máis bombardeos aéreos^[79].

O inicio do século XXI estivo marcado polo declive da cidade^[80], diminución da poboación, da actividade turística e da riqueza da poboación e un aumento do desemprego e da taxa de pobreza, e o seu porto, pulmón da actividade económica vai sufrir pola competencia ^[81]. Entre as empresas que pecharon nesta época salientan os altos fornos da Comilog en 2003, fabricante de ferromanganeso dos máis improtantes do mundo^[82] o que supuxo unha importante perda de postos de traballo tanto directos como indirectos e afectou directamente ao porto, xa que o 58 % da actividade portuaria de Boulogne estaba directamente relacionada coa súa actividade^[83].

Esta baixada no tráfico comercial do porto uniuse á baixada do tráfico de viaxeiros cara ao Reino Unido, debido á competencia do porto de Calais e á apertura do túnel da Mancha supuxo unha diminución da importancia do porto na vida económica da localidade Indirectemente, a desaparición progresiva dos transbordadores con Inglaterra supuxo a perda de numerosos empregos e da súa visibilidade nacional e internacional, así como de numerosos turistas británicos que pasaban pola área. Para evitar que o porto quedase exclusivamente para a actividade pesqueira e recretiva o xestor do porto, a cámara de comercio e industria, logrou en 2007 a creación dunha nova terminal portuaria, coñecido como hub port, destinada a escalas de navíos de alta velocidade e dos mercantes^[84]. Mais ao se interromper a actividade dos transbordadores a partir de 2010, a nova terminal que custou 46 millóns de euros, quedou sen apenas uso^[85].

Boulogne-sur-Mer é a sede da comunidade de aglomeración do Boulonnais e o territorio do concello está dividido en sectores, cada un asignado a un cantón: entre 1868 e 1984 o concello formou parte de dous cantóns para quedar logo en tres ata 1991 en catro ata 2014 e dende a reforma cantonal dese ano quedou dividido de novo en dous cantóns diferentes:

• O norte (barrios de Gambetta, Saint-Pierre, Chemin-Vert, Beaurepaire e unha parte de centre-ville e Dernier-Sou) con 23904 habitantes en 2012 forma parte do cantón de Boulogne-sur-Mer-1 ;
• O sur (barrios Capécure, Bréquerecque, Vieille-ville e a outra parte do centre-ville e Dernier-Sou) con 18881 habitantes en 2012 forma parte do cantón de Boulogne-sur-Mer-2.

O consello municipal elixido en 2020 está constituído polos grupos seguintes^[86]:

		Grupo	Partido	Cabeza da lista	Elixidos	Status
		Boulogne Passion	PS [87]	Frédéric Cuvillier	37	maioría
		Rassemblement Pour Boulogne Sur Mer	AN [88]	Antoine Golliot	3	oposición
		Boulogne Citoyenne et Ecologiste	Verdes[89]	Denis Buhagiar	2	oposición
		Boulogne en Commun	FI/PRCF[90]	Nicolas Magere	1	oposición

Boulogne-sur-Mer dispón dun palacio de xustiza que data de 1852 e que se construíu nun estilo neoclásico, cunha fachada con columnas superpostas, as primeiras dóricas e as segundas xónica. No frontón, a lei sustentada sobre a xustiza está arrodeada de catro figuras alegóricas, o comercio, a industria, o artesanado e as artes. Os grandes nichos do primeiro andar conteñen as estatuas de Carlomagno e de Napoleón I^[91]. O edificio é a sede dun tribunal xudicial ^[92] e dun tribunal de menores que conta con xurisdición nun amplo territorio que se estende polo Boulonnais, o Calaisis e mais o sur da Côte d'Opale.

O concello conta tamén coa sede xudicial de Les Tintelleries que conta con tribunal rural, laboral e de comercio e ademais Boulogne-sur-Mer depende do tribunal de apelación de Douai e do de Amiens^[93].

Boulogne-sur-Mer conta cunha comisaría central da Policía Nacional. Na localidade non hai cuartel da Xendarmería Nacional que está situado na veciña Le Portel e algúns dos seus efectivos actúan seguindo as competencias propias da institución en Boulogne-sur-Mer. Non existe un corpo de policía municipal en Boulogne-sur-Mer malia algunhas propostas para a súa creación^[94].

A taxa de violencia na contorna de Boulogne-sur-Mer é de 4,39 feitos violentos por 1000 habitantes, inferior á media nacional, que é de 5,93 ^[95]. Estímase en 5202 os crimes e delitos no ano 2014 na contorna ^[96]. En 2012 os barrios de Beaurepaire e Chemin Vert incluíronse na zona de seguridade prioritaria dos ministerios de interior e xustiza^[97].

En 2018 o concello contaba con 40664 habitantes, unha diminución de 4,4% en relación a 2013 (Paso de Calais:+0,3%, Francia: +2,36%). É unha poboación relativamente nova. A taxa da poboación de máis de 60 anos (18,6 %) é de certo inferior ao total nacional (25,3 %) e o departamental (24,4 %). A repartición da poboación por idade era en 2007 a seguinte:

• 46 % de homes (0 a 14 anos = 22,5 %, 15 a 29 anos = 24,4 %, 30 a 44 anos = 20 %, 45 a 59 anos = 18,9 %, máis de 60 anos = 14,2 %) ;
• 54 % de mulleres (0 a 14 anos = 17,8 %, 15 a 29 anos = 23,4 %, 30 a 44 anos = 18,2 %, 45 a 59 anos = 18,3 %, máis de 60 anos = 22,3 %).

Serie de poboación histórica de Boulogne-sur-Mer

Ano	1793	1851	1901	1926	1946	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2018
Poboación	10 137	30 783	49 949	52 839	34 885	49 276	48 440	47 653	43 678	44 859	44 273	40 664
Dende o ano 1962: Non hai dobre contaxe—os residentes de comunas múltiples (p.ex. estudantes e persoal militar) só se contabilizan unha vez.

Os establecementos escolares de Boulogne-sur-Mer dependen da Academia de Lille e as escolas primarias da dirección de servizos departamentais da educaciión nacional de Pas-de-Calais. Para as vacacións escolares, Boulogne está na zona B. Ademais a cidade conta con escola de arte e conservatorio profesional de música.

O concello dispón de numerosas escolas de educación infantil, primarias, así como centros de ensino medio collèges (Daunou, Langevin, Angellier, Haffreingue, Godefroy-de-Bouillon…). O centro de ensino secundario (lycée) con maior número de alumnos é o liceo público polivalente (LPP) Mariette que conta con máis de 2000 matriculados e está equipado con internado. Os outros liceos son o LPP Edouard-Branly, o LPP Giraux-Sannier, o liceo privado xeral católico Nazareth-Haffreingue que xurdiu en 2008 coa fusión dos liceos Haffreingue-Chanlaire e Nazareth e constitúe un dos liceos mellor clasificados da localidade^[98][99], o liceo privado técnico e profesional Saint-Joseph, o LPP Jean-Charles-Cazin que é un dos máis antigos liceos profesionais, antes coñecidos como escolas prácticas, de Francia^[100] e o liceo público profesional marítimo de Boulogne - Le Portel construído en 1959 e que se localiza entre o barrio de Capécure e o concello de Le Portel.

Os campos universitarios de Saint-Louis, Le Musée e Capécure acollen unha parte da Universidade do Litoral Côte d'Opale (ULCO) con 2100 estudantes inscritos^[101] e que ofrece na cidade formación en humanidades, idiomas, dereito, economía, ciencia de administración e xestión, turismo, historia, saúde, ciencias da actividade física e do deporte. No campus de Capécure dáse formación de ciencias do mar e conta tamén cun Instituto Universitario de Tecnoloxía.

Boulogne-sur-Mer dispón de dous establecementos hospitalarios. O centro hospitalario de Boulogne-sur-Mer (CHB), tamén coñecido como centro hospitalario Duchenne polo doutor Guillaume Duchenne de Boulogne, é un hospital público con capacidade para 598 camas e 180 prazas. Conta cun cadro de persoal de 2565 persoas nos que se inclúen 262 médicos^[102]. O seu servizo de urxencias atendeu 16517 hospitalizacións en 2019 e dispón dun serzio móbil de emerxencias (SMUR), dunha unidade de hospitalización de curta duración (UHCD) e asegura as emerxencias médicas no mar^[103]. Constitúe o primeiro hospital da Côte d'Opale^[104]. Do hospital dependen varias residencias de persoas maiores dependentes cun total de 370 residentes.

O centro médico cirúrxico obstétrico Côte d'Opale (CMCO) de Saint-Martin-Boulogne, situado a 800 metros do límite coa vila de Boulogne, é un hospital con 246 camas e prazas de hospitalización repartidas en cirurxía, medicina, xinecoloxía-obstetricia e emprega máis de 300 persoas^[105]. Conta tamén con laboratorio de análises clínicas e consultas privadas de médicos.

O concello conta con diversos equipamentos deportivos: pistas de birlos, complexos e pavillóns deportivos, pistas de tenis, estadios^[106], a piscina de Nausicaá, o complexo acuático Hélicéa ou os centros de remo e de canoa. Na praia de Boulogne os clubs náuticos poden realizar navegación a vela, mergullo, ou kitesurf^[107]. Ademais os habitantes do concello teñen acceso a actividades deportivas que se realizan nos concellos veciños, como a práctica do golf en Wimereux e Hardelot ou os centros ecuestres en La Capelle e Hardelot.

O principal club de fútbol de Boulogne é a Unione Sportive Boulogne Côte d'Opale (USBCO) que xoga na terceira división do fútbol francés dende 2012^[108], foi un equipo profesional ata 2014 e chegou a xogar na máxima división na tempada 2009/2010. O club disputa os partidos a domicilio no Stade de la Libération, situado no barrio de Dernier Sou, con capacidade para 15034 espectadores.

O equipo de baloncesto é o Stade Olympique Maritime Boulonnais (SOMB), que xoga na terceira división, a Nationale 1, dende 2017^[109]logo de xogar na segunda división e mesmo na tempada 2014-2015 na máxima división. Xogo os seus partidos a domicilio no palacio de deportes de Damrémont, con capacidade para 2000 seareiros, situado na beira oeste do Liane.

Conta con equipos de alto nivel en canoa, o Boulogne Canoë Kayak un club olímpico establecido en 1966 con 200 membros^[110] e en remo, o Aviron Boulonnais.

A torre de telecomunicacións do monte Lambert permite a recepción da televisión e mais da radio na área.

Entre 2011 e 2014 existiu como emisora local de televisión da Côte d'Opale a Opal'TV e coa súa desaparición en 2014 o Consello Superior do Audiovisual elixiu para substituíla a Grand Littoral TV que deu comezo as súas emisións o 17 de novembro de 2017^[111] pero en 2019 o grupo propietario da canle informativa BFM TV asinou un acordo estratéxico coas dúas canles de televisión e a radio do grupo SECOM e dende o 3 de febreiro de 2020 pasou a denominarse BFM Grand Littoral, cunha programación informativa. Boulogne recibe unha das 24 canles rexionais de France 3, France 3 Nord-Pas-de-Calais, que conta co programa de proximidade France 3 Côte d'Opale.

Varias estacións locais de radio cobren a vila como Radio 6 (92.0 MHz), Transat FM (98.5MHz), Delta FM (100.7), Contact FM (90.4). En 2014 as emisoras máis escoitadas do Boulonnais foron Europe 1, RFM e Fun Radio^[112].

A principal publicación periódica do Boulonnais é o semanario La Semaine dans le Boulonnais e o xornal La Voix du Nord conta cunha edición específica para Boulogne-sur-Mer. O mensual Touz'azimuts conságrase o seu espazo aos acontecementos e ao lecer do Boulonnais. Publícase tamén na localidade a revista do concello BMag e Agglorama da comunidade de aglomeración.

A vila foi sede dun bispo, cabeza da diocese de Boulogne que existiu dende 1566 ata a súa disolución en 1801 para se integrar na súa totalidade na diocese de Arras. A diocese de Boulogne abranguía o territorio entre Étaples, Montreuil, Hesdin, Saint-Pol-sur-Ternoise e Calais.

A padroeira da localidade é Ida de Boulogne, nai de Godofredo de Bouillon dende o seu nomeamento polo rei Lois XI en 1478. Na Idade Media a peregrinación á Virxe de Boulogne era unhas das máis populares en Francia xunto coas de Puy-en-Velay, Rocamadour, Chartres e de Fourvière. En 1938 coincidindo coa celebración dun congreso mariano na localidade reactivouse a tradición coa elaboración dunha nova estatua con varias copias que percorreron a diocese por itinerarios dierentes. Entre 1943 e 1948 no que se coñece como o Grand Retour percorreron boa parte de Francia^[113].

Boulogne forma parte do arciprestado do Boulonnais que se divide en 11 parroquias e conta con 96 lugares de culto^[114]. A vila divídese entre tres parroquias, a de Santa María, estrela do mar, a de San Paulo en Boulonnais e a de San Pedro en Boulonnais. Os principais lugares de culto son a:

• Basílica da Nosa Señora da Inmaculada Concepción, antiga catedral
• Igrexa de San Francisco de Sales
• Igrexa de San Miguel
• Igrexa de San Nicolao
• Igrexa de San Patricio
• Igrexa de San Pedro
• Igrexa de San Vicente de Paul
• Igrexa de San Xoán Bautista
• Capela e calvario dos mariños.

Fóra da xurisdición da igrexa católica suxeita á Santa Sé está a igrexa de San Lois, lugar de culto da Fraternidade Sacerdotal San Pío X dende 1989 e que conta con arredor dun cento de fieis^[115].

A Igrexa Protestante Unida de Francia formouse en 2013 pola unión da Igrexa Reformada de Francia e da Igrexa Evanxélica Luterana de Francia. En Boulogne a comunidade reformada data de 1839 e o templo construíuse entre 1851 e 1852. Non obstante, quedou destruído en 1869 e houbo que reconstruílo rematando as obras en 1873. De novo destruído durante a segunda guerra mundial reconstruíuse en 1954^[116]. Boulogne forma parte da rexión Norte-Normandía e do consello presbiterial de Boulogne-Desvres. Dende 2018 pola deterioración do templo non se pode celebrar o culto e os fieis celébrano nun local en alugueiro ^[117]en Saint-Martin-Boulogne^[118].

A comunidade anglicana contou co seu primeiro templo en 1845^[119], Saint John Church ao que en 1888 substituíu o de Saint-John-the-Evangelist^[120] que mantivo o culto anglicano ata 1952. Hoxe en día a comunidade anglicana de Boulogne-sur-Mer e a súa contorna axúntase nun local de Saint-Martin-Boulogne^[121].

Outras comunidades protestantes teñen presenza no concello, os baptistas dende 1994^[122] e contan cun templo que forma parte da Asociación Evanxélica de Igrexas Baptistas de Lingua Francesa. Os pentecostalismo abriu en 2017 o Centro Cristián Evanxélico que pertence ás Asembleas de Deus de Francia. Os adventistas do sétimo día, cunha pequena comunidade na contorna, contan coa súa propia igrexa dende 1986.

Dende o decreto de emancipación dos xudeus do 27 de setembro de 1791 que lles permitía moverse e aveciñarse libremente pola totalidade de Francia principiaron a se asentar en Boulogne familias xudías e ao comezo do século XIX formouse unha comunidade en Boulogne^[123]e a súa contorna que en 1807 estaba formada por 38 persoas^[124] e que cos anos acquiriu un inmoble que se utilizou como templo ata a inauguración dunha sinagoga propia en 1873. En 1932 a comunidade estaba formada por 30 familias e antes do comezo da segunda guerra mundial habitaban 211 xudeus en Boulogne-sur-Mer^[125]. Antes da chegada dos alemáns moitos xudeus puideron abandonar a localidade pero so a ocupación alemá a policía francesa detivo e os alemáns deportaron en decembro de 1940 a 54 xudeus para un campo de internamento de Troyes^[126]. Moitos morreron en campos de concentración e outros abandonaron definitivamente Francia, tan só unha vintena volveu á localidade ^[125] cunha sinagoga destruída pola guerra e que se reconstruíu a primeiros da década de 1950. En 2015 había unha ducia de familias xudías practicantes que sumaban uns 50 fieis^[127].

En 1987 creouse a Asociación Islámica de Boulogne e a súa contorna que utilizaba un garaxe como lugar de culto ata que en 1992 inaugurou unha mesquita nunha antiga discoteca^[128].

En 2009 a renda familiar por núcleo familiar era de 12 931 euros, inferior á media francesa que era de 18 355 e a do departamento de Paso de Calais que era de 15 383^[40]. As diferenzas entre os distintos barrios da cidade eran tamén importantes:

Barrio	Renda media (INSEE 2010)
Gambetta-Sainte-Beuve	19754
Vieille Ville	17546
Dernier Sou	17006
Bréquerecque	16367
Saint-Pierre	15119
Centre-ville	14995
Beaurepaire	14587
Capécure	14002
Chemin Vert	11308

Co porto e as empresas dependentes en dificultades, o paro non deixou de aumentar, e o concello ten unha das taxas de paro máis altas de Francia, por riba do 20%^[40] que tamén sofre a súa contorna, cun 14% en 2014.^[129]

Emprego por sectores de actividade económica

	Agricultura	Industriea	Construción	Comercio, transportes e servizos	Administración pública, ensino, saúde, acción social
Boulogne-sur-Mer	2,4 %	12,2 %	3,7 %	45,2 %	36,5 %
Media nacional	3,0 %	14,1 %	6,9 %	45,1 %	30,9 %
Fonte : INSEE[130][131]

Empregos por dominios de actividade

	Agricultures	Artesáns, comerciantes, empresarios	Cadros, profesións intelectuais	Profesións intermedias	Empregados	Obreiros
Boulogne-sur-Mer	0,5 %	5,3 %	11,9 %	25,1 %	31,0 %	26,2 %
Media nacional	1,9 %	6,1 %	16,2 %	25,0 %	28,6 %	22,2 %
Fonte : INSEE[132][133]

O porto de Boulogne-sur-Mer forma parte dos tres grandes portos marítimos dos Altos de Francia co porto de Calais e o de Dunkerque. En 2007 converteuse en porto rexional no marco da descentralización. Os barcos rexistrados en Boulogne-sur-Mer levan o código BL como porto de matrícula.

Con 33 628 toneladas de peixe pescado en 2016, Boulogne é o principal porto pesqueiro francés^[134] por diante do porto bretón Lorient (segundo con 27000 toneladas por ano), malia un forte descenso nos últimos anos (43 952 toneladas en 2006 e 36 096 en 2012)^[135]. Pero ademais as actividades das empresas do ámbito pesqueiro e piscícola de Capécure permítenlle ao porto de Boulogne recoller cada ano chaque année 380 000 toneladas de produtos do mar que o tornan no primeiro transformador europeo de produtos do mar^[36]. Boulogne é tamén a sede de Aquimer^[136], único polo de competitividade ou clúster nacional consagrado ao sector da pesca e á valorización dos produtos do mar.

A posición xeográfica de Boulogne converteu o seu porto nun nexo con Inglaterra. No século XIII, creouse en Boulogne a primeira conexión comercial con Inglaterra^[15]. Dende o século XVIII, numerosos transportes de viaxeiros atravesaron a Mancha dende Boulogne tornándoo ata a década de 1990 no segundo porto de viaxeiros de Francia^{[15][137][138]}. Pero a apertura do Eurotúnel e o desenvolvemento do porto de Calais a finais do século XX motivaron unha diminución do tráfico do porto e a marcha de diferentes compañías, moi especialmente SeaLink en 1992 e a P&O en 1993^[139] para centraren os seus esforzos na liña Calais-Douvres^[15]. Non obstante, o porto de Boulogne mantivo aínda durante uns anos un fluxo de pasaxeiros significativo cara a Inglaterra, entre 500 000 e 1 millón ^[140][141] ata desaparecer co remate da actividade dos transbordadores en setembro de 2010^[16].

En 1960 era o décimo porto comercial metropolitano^[142] e en 1990 noveno^[137] mais o peche dos altos fornos de Comilog en 2004 freou o volume comerciao do porto, ao estar o 58 % da súa actividade portuaria directamente ligada ao Comilog^[83]. En 2005 pasou ao vixésimo lugar e en 2010 o tráfico comercial do porto era de 1 755 164 toneladas.

Con 590 amarraduras repartidas en tres dársenas^[143], o porto deportivo de Boulogne pode acoller todo tipo de barcos deportivos, incluíndo os veleiro ata vinte e cinco metros. Cada ano o porto recibe 3500 barcos de visitantes.

O centro hospitalario de de Boulogne era o primeiro empregador do Boulonnais en 2010^[144], con máis de 2000 empregos. A administración e os diferentes organismos públicos constitúen outro gran polo de emprego (equipamentos escolares, Dirección Departamental dos Territorios e do Mar, cámeras de comercio, universidade, axencia de urbanismo…).

A vila conta nos seus barrios con numerosos comercios, bares e restaurantes ao que se unen os supermercados e mais os supérettes, de longa tradición en Francia e que constitúen pequenos supermercados de proximidade. Na cidade existe un centro comercial, o de Liane, no centro da cidade e dous máis en concellos veciños, o de Côte d'Opale en Saint-Martin-Boulogne, que é o principal centro comercial do Boulonnais. O outro centro comercial é o Leclerc en Outreau.

A aglomeración de Boulogne-sur-Mer é o principal destino turístico da antiga rexión de Nord-Pas-de-Calais despois da metrópole de Lille^[5]. A súa situación xeográfica permítelle acoller numerosos turistas franceses, belgas e británicos. A desaparición dos enlaces marítimos con Inglaterra perturbou a actividade turística aínda que o éxito de Nausicaá limitou esas perdas.

Nausicaá, creado en 1991, constitúe un dos máis grandes acuarios públicos de Europa, e o primeiro sitio turístico dos Altos de Francia, o segundo ao norte da capital francesa tras o Parc Astérix^[145] e o décimo cuarto no conxunto dos sitios non culturais de Francia^[146].

Como vila costeira, Boulogne acolle numerosos turistas de sol e praia que se benefician da súa praia máis tamén das praias veciñas de Wimereux, Ambleteuse, Wissant, Hardelot, Équihen e Le Portel, tamén moi apreciadas.

O dique Carnot, que se adentra no mar 3 km é un lugar privilexiado para os turistas e os pescadores recreativos. Nel está o faro de Boulogne, o único faro no mar da rexión.

Dende o 31 de decembro de 2013, Boulogne-sur-Mer clasifícase como estación turística ^[4] e xa constituía un concello turístico por decreto da prefectura do 5 de setembro de 2011^[147].

Boulogne dispón dunha ampla rede de PEMES con algunhas líderes na súa especialidade ^[148] como a fábrica de lapis Conté (BiC), o centro de chamadas Armatis ou a empresa de alimentos para animais Continentale Nutrition.

Arredor do porto existen numerosas empresas ligadas ao mar^[148] como Findus, Alfesca, Marine Harvest, Scamer, Copromer, Tradimar ou Océan Délices. Así como varios centros de investigación consagrados ao mar, como IFREMER ou o polo de competitividade Aquimer ademais dos estaleiros da Socarenam

A vila fortificada de Boulogne-sur-Mer ten as súas orixes nos baluartes realizados entre 1227 e 1231 polo conde Filipe Hurepel^[149] nos límites do castrum romano. Esas fortificacións e o castelo constitúen un dos conxuntos arquitectónicos medievais mellor conservados de Francia.

A vila fortificada, convertido nun dos barrios da cidade, conserva as dimensións e o traza histórica das vías ortogonais (cardo, decumanus, forum), derradeiros vestixios do castrum. Alberga numerosos monumentos históricos rexistrados como monumentos históricos^[150] :

• Beffroi : inscrito como monumento histórico o 10 de xuño de 1926^[151] e como Patrimonio da Humanidade da UNESCO en 2005 dentro dun grupo de 56 campanarios (do tipo beffroi) de Bélxica e Francia . En orixe era a torre de homenaxe do primeiro castelo dos condes de Boulogne, atribuído a Renaud de Dammartin (fin do século XII). As súas salas acollen un museo lapidario.
• Basílica de Notre-Dame : clasificado como monumento histórico dende o 26 de marzo de 1982. Reconstruído polo abade Benoît-Agathon Haffreingue entre 1827 e 1866 sobre a antiga catedral destruída completamente en 1798. A súa cúpula elévase ata os 101 metros, o altar ofrecido pola familia romana dos Torlonia, é unha obra mestra do mosaico italiano, realizado nos obradorios do Vaticano, cun peso de 16 toneladas componse de 147 variedades de mármore e de pedras ornamentais. Tamén salientan varias obras de Eugène Delaplanche (estatua da Nosa Señora de Boulogne, cenotafio do abade Haffreingue ou o altar do sagrado corazón)^[152].
• Cripta da basílica: clasificada coa basílica. Os seus alicerces datan da época romana, polas súas dimensións unha das criptas máis grandes de Francia, con varias salas (cripta base, cripta da cúpula, capela da virxe) e cos muros reconvertidos en frescos: grisallas do século XIX e pinturas medievais e entre os seus tesouros de arte sacra destaca o relicario do Santo Sangue, ofrecido por Filipe o Fermoso en 1308.
• Castelo de Aumont : inscrito como monumento histórico o 10 de xuño de 1926 e clasificado o 6 de outubro de 1977. Dende 1988 funciona como museo con coleccións variadas, máscaras de Alasca, antigüidades exipcias, cerámicas gregas e itálicas, arte de Oceanía, esculturas romanas e medievais, pinturas de Georges Mathieu.
• Palacio imperial ou Hôtel Desandrouins: inscribiuse como monumento histórico o 20 de setembro de 1946 e clasifificouse parcialmente o 27 de xuño de 1984. Construído en 1777 por Giraud Sannier para o vizconde François-Joseph-Théodore Desandrouin, aloxou brevemetne ao cónsul, e despois emperador Napoleón, a emperatriz María Luísa de Austria e o tsar Alexandre I^[153].
• Abadía e igrexa Saint-Wilmer : Inmoble cos restos da abadía e da igrexa : inscribiuse o 11 de xaneiro de 1944^[154].
• Fontaine aux Dauphins: fonte do século XVIII, inscribiuse o 16 de xaneiro de 1947 ^[155].
• Fonte Lois XVI e pavillón: fonte coa fachada do pavillón que a remata e o muro ao que está anexo uns dez metros a cada lado do monumento : inscrición o 5 de outubro de 1945^[156].
• Maison du Croissant, fachada e pórtico : contra o século XVI inscrición o 5 de abril de 1948 ^[157].
• Construcións de acceso á vila: Porte des Degrés^[158], Porte Gayole ^[159], Porte Neuve (ou Porte de Calais ou Porte Flamengue)^[160] e Porte des Dunes^[161] clasificadas en 1905.

• Igrexa de San Nicolao : coro mais transepto, inscrición o 10 de xuño de 1926. Situada en Centre-ville é unha igrexa gótica que contén estatuas do século XV.^[162].
• Igrexa de San Vicente de Paul, construída en 1858-1862, incendidada polos alemáns en 1940 e destruída nun bombardeo en 1944 reconstruíuse en 1950-1960; inscrición en 2015^[163][164].
• Capela do Santo Sangue , coñecida como Capelette : inscrición do 5 de marzo de 1990^[165].

• A casa do concello, situado na vila fortificada e datado en 1734 presenta unha fachada en ladrillo e pedra; a oficina do alcalde e a sala dos gobernadores son de estilo rocaille. A sala Eurvin está adornada cun gran cadro que representa o asedio de 1544. Tamén salientan a sala do consello municipal e un xardín xaponés.
• O palacio de xustiza, do século XIX localízase na vila fortificada e presenta unha fachada neoclásica que alberga as estatuas de Carlomagno e Napoleón.
• A biblioteca municipal situada nun antigo convento das anunciadas. Entre os seus fondos destacan un cincuenta incunables^[166].
• Casa San Martín, vivenda na que residiu o prócer arxentino José de San Martín e que acolle un museo na súa honra.
• Estatua ecuestre do xeneral San Martín, obra de Henri Allouard situado próximo á praia e inaugurado o 24 de outubro de 1909^[167].
• Maison de la Beurière reconstrúe o hábitat típico dos antigos pescadores de Boulogne. En setembro realízanse actividades dedicadas á pesca é a vida tradicional dos traballadores do mar.
• Calvaire des Marins, capela dedicada á mariñeiría dos barcos perdidos no mar. O último domingo de agosto celébrase unha procesión dende o calvario á basílica.
• Villa Huguet, construída en 1900 por Charles Godefroy para Huguet, sobriño dun senador e alcade de Boulogne^[168]. Alberga os servizos municipais de arquitectura, arqueoloxía e historia e acolleu durante decenios o museo de historia natural local.
• O Boulogne Eastern Cemetery creado durante a primeira guerra mundial para os soldados do exército imperial británico mortos nos hospitais da vila.
• Os catro edificios do bulevar Gambetta, edificados de 1951 a 1955 polo arquitecto Pierre Vivien, recoñecidos patrimonio do século XX en 2009. Caracterízanse pola súa altura de 40 metros e polas cores das fachadas ^[169]
• A estación marítima, antiga estación de ferrocarril e terminal de embarco para Inglaterra.
• O conservatorio departamental, establecemento para o ensino de música e danza situado en centre-ville dende 1987, no antigo instituto Angelier (construído en 1841) renovado polo arquitecto Bertrand Klein.
• A escola de arte, en centre-ville, construído no século XVIII como 'Hôtel Chanlaire e que ao pouco tornou escola, logo biblioteca municipal e finalmente escola de artes^[170].

Como numerosas vilas da rexión conta cos seus xigantes (gayant en picardo) : Batisse e Zabelle, creados en 1923, representando un mariño e unha muller coa cofia de encaixe. Cada un mide 3.80 metros e pesan 60 kg. Casaron en 2003 e tiveron un fillo,Ti Pierre o 14 de xullo de 2015 que mide 2.60 metros e pesa 35 kg.^[171].

• Festival de la Côte d'Opale, festival musical que de desenvolve principalmente en Boulogne e a súa contorna en xullo dende 1976
• Poulpaphone en octobro; festival de música creado en 2005 principalmente de estilo electro, rock, rap, metal, reggae

• Fête de la mer: creado en 2003 celébrase bianualmente en xullo e consiste nunha concentración de navíos e vellos aparellos.
• Camp de Boulogne : reconstrucións de batallas napoleónicas, celébrase no verán.
• Desfile de San Nicolao, en decembro en centre-ville con fogos de artificio sobre o porto.
• Festa do arenque no outono.
• La gainée, maratón culinario no porto pesqueiro (maio-xuño)
• La route du Poisson, manifestación deportiva de enganche ecuestre que se celebra en setembro dende 1991.
• Festival de banda deseñada.
• Cavalcade d'Été, nas rúas de centre-ville, o 15 de agosto.
• Espectáculo « son et lumière » L'étonnante histoire de Boulogne-sur-Mer, con 250 figurantes e 700 traxes, que conta a historia da vila da época romana a hoxe en día.
• Festival Max de Zik contre la violence.
• Intramurock.
• L'arvue patoisante (en francés La revue patoisante), cada dous anos estrea en setembro dunha revista de longa duración, tres horas, en orixe en picardo boulonnais, agora nun picardo máis xeral^[172], con moitas referencias á actualidade local e que data das décadas de 1920 e 1930 e que na edición de 2019 atraeu nas súas 22 representacións a máis de 7000 espectadores^[173].
• Fête de la Musique nas rúas de centre-ville, o 21 de xuño.
• Fête du sport, nas beiras do Liane, entre finais de agosto e mediados de setembro
• Fiète des guénels en decembro; concurso de escultura en raíces de remolacha azucreira feito por nenos que logo marchan polas rúas.

Moitas das especialidades gastronómicas do primeiro porto pesqueiro francés teñen a súa base nos produtos do mar, como o kipper ou o rollmops a base de arenque, o maquereau au vin blanc a base de xarda ou os mexillóns, consumidos tradicionalmente na rexión en forma de moules-frites (cocidos ao vapor acompañado con patacas fritidas).

Outras especialidades de Boulogne e da súa contorna son os amorodos coñecidos como fraises de Samer, a tarte au papin (torta coñecida en picardo como terte à lébouli), así como tamén numerosos queixos como o vieux Boulogne, o fort d'Ambleteuse.

Aínda que tamén forman parte da súa gastronomía, as célebres especialidades do Nord (friteries, maroilles (ou marolles en picardo), fricadelle...) son menos comúns que no resto da rexión. A gastronomía local recibiu unha forte influencia británica, con pratos como o welsh ou o Christmas pudding .

Centro nacional do mar, Nausicaá acolleu dende o seu establecemento a máis de quince millóns de visitantes^[174]. Constitúe un centro de cultura científica e técnica consagrado á relación entre o home e o mar. Aberto o 18 de maio de 1991 logo de máis de dez anos de xestación, o centro é un dos principais sitios turísticos de Francia.

Ademais dun lugar de lecer, o centro dálle pulo á súa dimensión pedagóxica ao sensibilizar os visitantes no respecto ao mundo mariño e costeiro, política que lle valeo en 1999 a etiqueta de centro de excelencia da Comisión Oceanográfica Internacional da UNESCO. Dende 2006 é membro da Unión Internacional para a Conservación da Natureza (UICN). Localizado ao carón do porto pesqueiro os seus acuarios totalizan máis de 17 millóns de litros de auga de mar que alberga unha rica fauna con máis de 60 000 especies de toda a Terra en 10 000 m². Conta tamén con exposiciós sobre a fauna marítima, a explotación e a xestión dos recursos mariños (pesca, acuicultura, xestión do litoral, transporte martítimo, explotación dos recursos mineirais e enerxéticos.

Ao longo das rúas, na beira do mar ou nos baluartes do concello localízanse diversos espazos verdes (pradarías, árbores, plantas ornamentais, instalacións paisaxistas) malia non contar con grandes espazos, conta con numerosos pequenos parques e xardíns públicos como a praza Mariette-Pacha, o xardín Bucciali' ou os xardíns de Nausicaá^[175].

Dende 2007 instálase un xardín efémero temático durante cinco meses na praza da casa do concello^[176].

O xurado nacional do Concurso de cidades e vilas floridas deulle a cidade a categoría Quatre Fleurs, o máximo nivel^[177]. Na contorna de Boulogne-sur-Mer os espazos boscosos principais son o bosque de Boulogne, principalmente no concello de Baincthun a cinco quilómetros da cidade, o de Desvres, a 15 km e o de Écault a 5 km.

A primeira sala de espectáculos de Boulogne abriu as súas portas en 1772 por iniciativa de Philippe Baret^[178]. En 1823 o concello comprometeuse na construción dun verdadeiro teatro, máis amplo e confortable, obra de Éloi Labarre que se construíu entre 1825 e 1827 mais acabou destruído por un incendio en 1854 e o concello encargou ao arquitecto municipal Albert Debayser a edificación dun novo.

O teatro Monsigny inaugurouse así en xuño de 1860 no barrio de centre-ville e permite a representación de operetas, musicais, óperas, comedias e revistas con capacidade para 737 espectadores^[179].

Na década de 1980 tiña catro cinemas^[180] pero no século XXI só conta cun complexo cinematográfico Les Stars con sete salas con espazo para 880 persoas^[181]. Na periferia hai un cinema en Hardelot, con dúas salas, e un multisala, con 12 salas, en Coquelles con capacidade para 2371 persoas^[182].

A cidade dispón tamén doutas salas de espectáculos, a Faïencerie e o Rollmops Théâtre na Bréquerecque, les Pipots no centro ou Carré Sam no Chemin Vert. O palacio deportivo Damrémont pode de calquera xeito acoller espectáculos, o que a converte na sala máis grande da cidade.

O escudo de armas do concello adoptado en 1830 é en campo de ouro un sobrescudo de goles cargado cun cisne arxénteo, acompañado de tres tortas de goles^[183]. O cisne figura en 1286 nun escudo municipal e ten a súa orixe na lenda do cabaleiro do cisne que sería o antepasado de Godefroy de Bouillon e máis tarde, o cisne ligouse coas tortas das armas do condado de Boulogne ata dar no escudo do concello, que oficializou o rei Carlos X en 1830.

A bandeira procede da milicia local que se creou en 1670 e que estaba encadrada en varios rexementos de infantaría, cabalería e de dragóns e que tiñan como misión defender a provincia e a costa. A bandeira fixouna o duque de Aumont, Louis-Marie-Augustin d'Aumont, gobernandor da vila.

• Brasóns históricos
• 
  Brasón do século XVI : de goles con cisne arxénteo.
• 
  Brasón atribuído a Pierre de La Planche (~1669) : partido de goles con cisne arxénteo, e de ouro con tres tortas de goles.
• 
  Brasón atribuído a Charles d'Hozier (~1696) : arxénteo á faixa de azur cargada con losanxe de ouro'.