چنگیز جلیلوند
چنگیز جلیلوند | |
|---|---|
 جلیلوند در ۱۳۹۲ | |
| زادهٔ | ۶ آبان ۱۳۱۹ |
| درگذشت | ۲ آذر ۱۳۹۹ (۸۰ سال) |
| علت مرگ | ابتلا به ویروس کرونا |
| مدفن | قطعه هنرمندان بهشت زهرا ردیف ۱۶۶ شماره ۳، تهران |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۳۶–۱۳۵۷ ۱۳۷۷–۱۳۹۹ |
| فرزندان | ۳ |
چنگیز جلیلوند (۶ آبان ۱۳۱۹[الف] – ۲ آذر ۱۳۹۹) گوینده، مدیر دوبلاژ، و هنرپیشه اهل ایران بود.[۴][۵]
جلیلوند از سال ۱۳۳۶ مشغول به فعالیت بود و در استودیو قرن ٢١ و دیگر استودیو ها و در استودیو صدا و سیما مشغول به کار دوبلاژ بود و در تاریخ ۲ آذر ماه ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.[۶]
زندگینامه
[ویرایش]چنگیز جلیلوند در ۶ آبان ۱۳۱۹ در شیراز زاده شد.[۷] او کار هنر خود را در سال ۱۳۳۶ و با تئاتر به همراه ابوالحسن تهامی آغاز کرد.[۸][۹]
چنگیز جلیلوند پس از انقلاب ۱۳۵۷ به مدت بیست سال در ایالات متحده آمریکا زندگی کرد و پس از آن به ایران بازگشت و کار دوبله را از سال ۱۳۷۷ سر گرفت.[۱۰] وی در چند مجموعهٔ تلویزیونی و فیلم سینمایی نیز بازی کرده‌است.
صدای جلیلوند قابلیت گویندگی به جای شخصیت‌های نقش اول با صلابت و تأثیرگذار سینمایی را فراهم کرده بود. او در گویندگی‌هایش قابلیت تیپ‌سازی را داشت و می‌توانست صداهای گوناگونی به وجود آورد. چنگیز جلیلوند در میان دوبلورها به «مرد حنجره‌طلایی» و «آقای دوبله ایران» شناخته می‌شد.[۱۰]
وی از معدود دوبلرانی بود که در تیپ‌سازی‌هایش می‌توانست با ۳ صدای باس، باریتون و تنور نقش بگوید.[نیازمند منبع]
از چنگیز جلیلوند در سال ۱۳۵۷ به عنوان یک دوبلور نمونهٔ جهانی نام برده شد. او به جای بازیگران سرشناس خارجی و داخلی بسیاری گویندگی کرده‌است. وی با تیپ‌سازی خلاقانهٔ خود گویندهٔ اصلی نقش‌های مارلون براندو بود.[۱۱]
پرآوازه‌ترین گویندگی‌های جلیلوند در فیلم‌های سینمایی خارجی به‌جای مارلون براندو، رابرت دنیرو، سلمان خان، پل نیومن، برت لنکستر، ماکسیمیلیان شل، ریچارد برتون، پیتر اوتول، یول براینر، کلینت ایستوود، دین مارتین، سیلوستر استالونه، لیام نیسون، کنت برانا، رابرت داونی جونیور و در فیلم‌های سینمایی ایرانی به‌جای محمدعلی فردین، بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی، ایرج قادری، سعید راد بودند.
درگذشت
[ویرایش]چنگیز جلیلوند در ۲ آذر ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا، در بیمارستان خاتم‌الانبیا تهران درگذشت.[۶] پیکر او در ۵ آذر ۱۳۹۹ در قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.[۱۲]
.jpg)
صداپیشگی
[ویرایش]بازیگران داخلی
[ویرایش]- محمد علی فردین در فیلم‌هایی چون گنج قارون، چرخ فلک، باباشمل، جوانمرد، کوچه مردها، سلطان قلب‌ها، آقای قرن بیستم، قصر زرین، حاتم طائی، خوشگل خوشگلا، سکه شانس.
- بهروز وثوقی در فیلم کندو، ممل آمریکایی، ماه عسل، دشنه، ذبیح، بت، طوقی، نفس بریده، همسفر.
- ناصر ملک‌مطیعی در فیلم غلام ژاندارم، مرد، ناخدا، باباشمل، طوقی، چلچراغ، بت، بابا گلی به جمالت، صلات ظهر، سه قاپ، پاشنه طلا، نقره داغ.
- ایرج قادری در فیلم برادرکشی، حکم تیر (فیلم)، پلنگ در شب، دکتر و رقاصه، پشت و خنجر، شاهرگ، قفس، طغیانگر، عمو فوتبالی، کوسه جنوب، هوس، ترکمن، بی‌حجاب، هدف، ناخدا باخدا، دو کله‌شق.
- سعید راد در فیلم سفر سنگ.
- جمشید مشایخی در فیلم سوته دلان.
- محمدرضا گلزار (سلام بمبئی)
- حامد بهداد در فیلم جرم (مسعود کیمیایی)
- آرش مجیدی در سریال تلویزیونی از شبکه یک جلال‌الدین
- بهمن مفید در فیلم‌های نامحرم، حیدر، ساحره، رشید
شخصیت‌های خارجی
[ویرایش]| نقش | بازیگر | نام فیلم یا سریال | نکات |
|---|---|---|---|
| دریل دریکسون | نورمن ریداس | مردگان متحرک | |
| امیلیانو زاپاتا | مارلون براندو | زنده باد زاپاتا (هر دو دوبله) | ساخته الیا کازان - ۱۹۵۲ دوبلهٔ اول(۱۳۴۰)به مدیریت عطاالله کاملی در استدیو میثاقیه-دوبلهٔ دوم سال۱۳۵۵ به مدیریت خودش |
| استنلی | مارلون براندو | اتوبوسی به نام هوس | |
| ناپلئون بناپارت | مارلون براندو | دزیره | ساخته ۱۹۵۴ |
| تری مالوی | مارلون براندو | در بارانداز | ساخته الیا کازان |
| سر ویلیام والکر | مارلون براندو | کوئیمادا (بسوزان) | ساخته ۱۹۶۹ |
| جانی | مارلون براندو | وحشی | ساخته ۱۹۵۳ |
| اوگدن | مارلون براندو | کنتسی از هنگ کنگ | ساخته ۱۹۶۷ چارلی چاپلین |
| ویکتور نواک | ژرار کلاین | معلم | ساخته فرانسه وسوئیس۱۹۹۳تا۲۰۰۵
تنها سریال خارجی که چنگیز جلیلوند بعد از انقلاب صدا پیشگی درواحد دوبلاژ سیما کرد |
| لوید | مارلون براندو | سایونارا | ساخته ۱۹۵۷ |
| سندباد | برد پیت | انیمیشن سندباد: افسانه هفت دریا | ساخت ۲۰۰۳ |
| دیو | رابی بنسون | انیمیشن دیو و دلبر | ساخت ۱۹۹۱ |
| رابرت لی کلایتون
تام |
مارلون براندو | میسوری از هم می‌پاشد | ساخته ۱۹۷۶ |
| پیتر | مارلون براندو | شب روها | |
| مایلز هندون | ارول فلین | شاهزاده و گدا | ساخته ۱۹۳۷ |
| مسیح | جفری هانتر | شاه شاهان (فروغ بی پایان) | ساخته ۱۹۶۱ |
| بریک | پل نیومن | گربه روی شیروانی داغ | دوبلهٔ سوم (مدیر دوبلاژ خسرو خسروشاهی |
| ادی | پل نیومن | بیلیارد باز | ساخته ۱۹۶۱ |
| گای | کلارگ گیبل | ناجورها | ساخته ۱۹۶۱ |
| روپرت | جیمز استیوارت | طناب | ساخته آلفرد هیچکاک |
| استیونز | ترنس هیل | اگه خدا ببخشه من نمی‌بخشم | ساخت ۱۹۶۷ |
| کول تورنتون | جان وین | ال دورادو | |
| رابرت استراد | برت لنکستر | پرنده باز آلکاتراز | دوبله اول |
| راجر | کری گرانت | شمال از شمال غربی | ساخته هیچکاک - دوبله دوم |
| دن فابریتزیو | برت لنکستر | یوزپلنگ | ساخته ۱۹۶۳ لوکینو ویسکونتی |
| سلیمان | یول برینر | سلیمان و ملکه سبا | ساخته ۱۹۵۹ - دوبله اول |
| زوربا | آنتونی کوئین | زوربای یونایی | ساخته ۱۹۶۴ |
| سرهنگ پیر راسپگوی | آنتونی کوئین | فرمان گمشده | ساخته ۱۹۶۶ |
| شاه هنری دوم | پیتر اوتول | شیر در زمستان | مدیر دوبلاژ: ابوالحسن تهامی |
| جان اسمیت | ریچارد برتون | قلعه عقاب‌ها | |
| ایندیانا جونز | هریسون فورد | ایندیانا جونز | سری فیلم‌های ایندیانا جونز |
| رابین هود | کوین کاستنر | رابین هود | ساخته ۱۹۹۱ |
| ویلیام (ویل) | کلینت ایستوود | نابخشوده | ساخته ۱۹۹۲ |
| پرات | کوین اسپیسی | کی پکس | ساخته ۲۰۰۱ |
| کاراگاه میچ | رابرت دنیرو | وقت نمایش | ساخته ۲۰۰۲ |
| دکتر کینگ شولتز | کریستف والتس | جانگوی رها شده | ساخته ۲۰۱۲ |
| کای | کیانا ریوز | ۴۷ رونین | ساخته ۲۰۱۳ |
| پاپ سیلوا | رابرت دنیرو | سرقت | ساخته ۲۰۱۵ |
| برایان | لیام نیسون | ربوده شده ۳ | ساخته ۲۰۱۵ |
| برنی مدوف | رابرت دنیرو | جادوگر دروغ‌ها (استاد دروغ) | ساخته ۲۰۱۷ |
| هرکول پوآرو | کنت برانا | قتل در قطار سریع‌السیر شرق | ساخته ۲۰۱۷ |
| مرد آهنی | رابرت داونی جونیور | انتقام جویان | سری فیلم‌های انتقام جویان |
| مورای فرانکلین | رابرت دنیرو | جوکر | ساختهٔ ۲۰۱۹ |
| شاه اکبرت / پادشاه وِسکس | لاینس روچ | سریال: وایکینگ‌ها | ساختهٔ ۲۰۱۳ |
| تونی لیپ | ویگو مورتنسن | کتاب سبز | ساختهٔ ۲۰۱۸ |
| هیچ‌کس | ترنس هیل | به من می‌گن هیچ‌کس | دوبلهٔ اول |
| جو ارین | برت لنکستر | ورا کروز | دوبلهٔ دوم. مدیر دوبلاژ (به روایتی) چنگیز جلیلوند |
| سرژ میلر | آنتونی کوئین | ملاقات | ساختهٔ ۱۹۶۴ |
| سرهنگ بن آلیسون | کلارک گیبل | مردان قدبلند (مردان رشید) | ساختهٔ ۱۹۵۵ |
| سرهنگ آلن فاکنر | ریچارد برتون | غازهای وحشی | دوبلهٔ اول؛ مدیر دوبلاژ چنگیز جلیلوند |
| آیوانهو | رابرت تیلور | آیوانهو | دوبلهٔ اول؛ ۱۳۴۰ مدیر دوبلاژ احمد رسول‌زاده استودیو دماوند
دوبلهٔ دوم؛ ۱۳۵۵ مدیر دوبلاژ خسرو خسروشاهی استودیو راما |
| خلیل عبدالمحسن | شان کانری | مرد بعدی | ساختهٔ ۱۹۷۶ |
| محمدعلی فردین | مرد هزار لبخند | ساختهٔ ۱۳۵۰ |
بازیگران خارجی
[ویرایش]بازیگری
[ویرایش]سینما
[ویرایش]- آقای شانس (۱۳۳۸)
- آرشین مالالان (۱۳۳۹)
- دختر همسایه (۱۳۴۰)
- بندرگاه عشق (۱۳۴۶)
- فیتیله و ماه پیشونی (۱۳۹۰)
- قلاده‌های طلا (۱۳۹۰)
- قصه عشق پدرم (۱۳۹۱)
- این سیب هم برای تو (۱۳۹۳)
- ترمینال غرب (۱۳۹۵)
تلویزیون
[ویرایش]- سلمان فارسی
- عبور از پاییز
- یلدا[۱۳]
- نوشدارو
- مسابقه ستاره بیست (داور)
- جادوی صدا (داور)
- معمای شاه
- هنر دوبله
تئاتر
[ویرایش]- بر فرس تندرو، صداپیشگی تئاتر، برج میلاد تهران، کارگردان محسن معینی ۱۳۹۲[۱۴]
- پدر، بازیگر، پردیس تئاتر شهرزاد، کارگردان محمود زنده نام ۱۳۹۶[۱۵]
یادداشت
[ویرایش]- ↑ سال ۱۳۱۹، تاریخ ثبت شدهٔ تولد در شناسنامهٔ[۱] چنگیز جلیلوند است که با دو تاریخ از زبان خودِ شخص، مغایرت دارد. چنگیز جلیلوند در مصاحبهٔ اختصاصی موزه سینمای ایران (تاریخ شفاهی)، سال تولد خود را ۱۳۱۷،[۲] و در برنامهٔ دورهمی سال تولد خود را ۱۳۱۹ گفته بود. با این حال بر روی سنگ قبر او، سال تولدش۱۳۱۹ ثبت شده[۳]
پانویس
[ویرایش]- ↑ «شناسانه چنگیز جلیلوند». تصویر بارگزاری شده.
- ↑ «مصاحبه اختصاصی موزه سینمای ایران». موزه سینمای ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «چنگیز جلیلوند در برنامه دورهمی». تلوبیون، شبکه نسیم از طریق آپارات.
- ↑ «کارنامه هنری و زندگینامه چنگیز جلیلوند +عکس». خبرگزاری آنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۳.[پیوند مرده]
- ↑ «صدا در سوگ حنجره طلایی دوبله». روزنامه آفتاب یزد. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۳.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «چنگیز جلیلوند درگذشت». ایسنا. ۲ آذر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «صدای باصلابت سینما درگیر کروناست». روزنامه تعادل. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «چنگیز جلیلوند». وبگاه iranact.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۰۹.
- ↑ «زندگینامه چنگیز جلیلوند (۱۳۱۹–۱۳۹۹)». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۹-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۹.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «چنگیز جلیلوند دوبلور سرشناس ایرانی، در اثر کرونا درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ آپارات (۲۰ خرداد ۱۳۹۶). «حضور آقای چنگیز جلیلوند در برنامه دورهمی». آپارات. دریافت‌شده در ۲۱ خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ «مراسم خاکسپاری چنگیز جلیلوند». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۰-۱۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۵.
- ↑ «چنگیز جلیلوند در "یلدا" تعزیه می‌خواند». www.yjc.ir. ۱۳۹۱-۰۶-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «اجرای نمایش "بر فرس تندرو" در برج میلاد تهران». ایران تئاتر. ۴ تیر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۹ فروردین ۱۳۹۷.
- ↑ «نمایش «پدر» به صحنه شهرزاد می‌رود». ایران تئاتر. ۱۵ آبان ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷.
منابع
[ویرایش]- «هنوز می‌توانم جای ۲۵ ساله‌ها حرف بزنم»، رادیو زمانه، ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۸
- وبگاه شفاف: خاطرات جلیلوند.
- «از دوبله تا بازیگری». باشگاه خبرنگاران. ۱۳۹۲-۰۲-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- چنگیز جلیلوند در موسسۀ عالی رسانه - نسخۀ بایگانی شده ۲۹-۰۷-۲۰۱۷.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
