Yazd

Yazd
Irango udalerria
Administrazioa
Estatua	Iran
Probintzia	Yazd
Geografia
Koordenatuak	31°53′50″N 54°22′03″E / 31.8972°N 54.3675°E / 31.8972; 54.3675
Yazd
Garaiera	1.216 metro
Demografia
Biztanleria	529.673 biztanle
Bestelako informazioa
Telefono aurrizkia	0351
Ordu-eremua	UTC+03:30
Webgune ofiziala

Yazd^[1] (persieraz: یزد‎, Yazd) Irango erdialdeko hiri bat da, Yazd probintziako hiriburua. 2011n 486.152 biztanle zituen. Aipatzekoak dira hiriko monumentu, mausoleo eta meskitak, Masjed-e Jom-eh (Ostiraleko meskita) batez ere, Irango minareterik garaienak dituena. Oro har, edertasun bereziko hiria da: minareteek, etxeak aireztatzeko dorreek (lurpeko ubideetatik haizea hartuz) eta etxe-gangek itxura bitxia ematen diote. Hiriko biztanle batzuk Zoroastroren jarraitzaileak dira (Yazd da Iranen geratzen den zoroastrismoaren azkeneko gunea).

Yazd Irango goi-lautadan dago, Dasht-e Kavir eta Dasht-e Lut basamortuen artean, 1.216 metroko garaieran.

Datu klimatikoak (Yazd)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	27.0	28.0	32.0	37.0	41.0	44.0	45.0	45.6	42.0	36.0	30.0	27.4	'
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	12.2	14.8	19.5	21.9	33.4	36.3	39.5	36.1	35.3	26.5	19.3	17.0	26.0
Batez besteko tenperatura (ºC)	5.1	8.0	13.5	19.5	25.4	30.8	32.4	30.4	26.1	19.5	12.1	6.8	19.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	−0.8	0.1	5.3	9.5	17.7	20.0	23.3	19.9	18.7	8.6	2.3	−0.7	10.3
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	−14.0	−10.0	−7.0	0.0	5.6	11.0	16.0	12.0	2.0	−3.0	−10.0	−16.0	'
Pilatutako prezipitazioa (mm)	7.0	0.8	11.0	21.9	0.6	2.0	0.0	0.0	3.0	0.0	2.0	0.0	48.3
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	1	3	2	11	1	1	1	0	1	0	2	0	23
Eguzki orduak	181.6	203.0	207.5	230.9	293.9	334.1	340.7	335.0	313.1	278.1	217.8	193.4	3129.1
Hezetasuna (%)	53	46	37	33	25	18	17	18	19	27	38	47	31.5
Iturria (1): World Meteorological Organisation
Iturria (2): NOAA (muturrekoak, batez bestekoak, eguzkia, hezetasuna, 1961–1990)[2]

Historian garrantzi handia izan du Erdialdeko Asiako merkataritzan, Khorasanerako bidea eta Irakekiko lotunea baitzen; Erdialdeko Asia eta India lotzen zituzten merkataritza-bide nagusiak bertatik igarotzen ziren. Sasandar Inperioaren garaietatik ospe handia izan zuen bertako zetak, eta gaur egun ere garrantzi handia du zeta-industriak.

Lurpeko ubidez loturik dago Shir Khu mendiekin, eta handik eramaten da hiriko eta inguruetako premiak asetzeko behar den ura. Nekazaritza, abere-hazkuntza eta haiei loturiko industria (kotoia, artilea, zeta, fruituak, barazki-kontserbak) dira ekonomia-jarduera nagusiak. Kobre-meategiak ere badira inguruetan.

	Gizateriaren Ondarea Iranen
Armeniar monasterioen multzoa Iranen  • Bam eta bertako kultura paisaia  • Behistun  • Chogha Zanbil  • Maimand eta bertako kultura paisaia  • Golestan jauregia  • Gonbad-e Qabus  • Isfahango Meskita Nagusia  • Naqsh-e Jahan plaza  • Pasargada  • Persepolis  • Persiar lorategiak  • Xahr-i Sokhta  • Safi al-Din xekearen hilobia  • Soltaniyeh  • Xuxtarreko sistema hidrauliko historikoa  • Susa  • Tabrizko bazarra  • Takht-e Soleiman  • Persiar qanatak  • Lut basamortua  • Yazd  • Sasandar paisaia arkeologikoa Fars eskualdean