Olibako monasterioa
Olibako monasterioa | |
---|---|
Kultura ondasuna | |
Kokapena | |
Herrialdea | Euskal Herria |
Probintzia | Nafarroa Garaia |
Udalerria | Zarrakaztelu |
Koordenatuak | 42°22′19″N 1°28′01″W / 42.37181°N 1.46694°W |
Historia eta erabilera | |
Irekiera | 1134 |
Erlijioa | katolizismoa |
Elizbarrutia | Iruñea eta Tuterako artxidiozesia |
Suntsipena | 1835 |
Arkitektura | |
Estiloa | Cistercian architecture (en) |
Ondarea | |
BIC | RI-51-0000026 |
Webgune ofiziala | |
Oliba XII. mendeko monasterio zistertarra da. Zarrakazteluko udalerriaren eremuetan dago, Bardeatik hurbil (Tuterako Merindadea). Eraikinak XII-XIV. mendekoak dira, arkitektura erromanikokoak, eta Nafarroako garrantzitsuenetakoak.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1134an hasi ziren monasterioa eraikitzen, eta 1198an amaitu zuten. Gartzea IV.a Ramirez Berrezarlea Nafarroako erregearen aginduz sortu zuten, Marimond eta Escaladieu monasterioen «alaba» gisa. Aktibo segitzen du gaur egun.
XVI. mendearen hasiera arte, etengabeko garapena eta oparotasuna izan zuen abade-etxeak. Herri ugari zeuden monasterioaren mende: Figarol, Zarrakaztelu, Aragoiko Cinco Villas, Mélida, Muruzabal, Murillo el Fruto, Murillo el Cuende, Lodosa, Ibiriku, Caparroso, Zizur eta abar.
XVII. mendearen bukaeran, Aragoiko Kongregazio Zistertarraren barne geratu zen Oliba. Inprimategi batez hornitu zuten, eta Nicolas Bravoren bi obra eman zituzten argitara 1647an eta 1948an: Tractatus monasticus eta Notae literales Regulae Smi. P. N. Benedicti abbatis.
XVIII. mendearen hasieran, Olibako ekonomiaren gainbehera hasi zen, eta Murelu-Konde saldu behar izan zuten lehenik. Konbentzioko Gerraren garaian, erietxe bihurtu zen (1.200 gaixo biltzen ziren hara).
XIX. mendearen hasieran, bi aldiz egon ziren itxita monasterioko ateak. 1825etik 1835era, nolabaiteko berpizkundea izan zuen, Arizmendi eta Lizarraga abadeen zuzendaritzapean eta absolutismoaren onespenaz. Alabaina, militarrek hartu zuten 1835ean, eta hango ondasun guztiak saldu zituzten. 1927. urtera arte, ez zen zaharberritu monasterioa, eta 1948an bihurtu zen, berriro ere, abade-etxe.
Artea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Elizaren planta gurutze latinokoa da. Hiru habearte ditu, transeptua eta kapera erdizirkularreko burualdea. Klaustro erromaniko (XII. m.) baten gainean eraikia da planta lauangeluarreko klaustro gotiko zoragarria (XIV-XV. mendeetan egina). XII. mendekoa da, halaber, Kabildoko Areto zistertarra, sakristia zaharra eta Jesukristoren kapera bezala.
Argazki galeria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Olibako Santa Maria monasterioaren eliza
-
Gela kapitularraren sarrera
-
Gela kapitularra
-
Klaustroa
-
Klaustroa
-
Kanpandorrea
-
Atearen xehetasuna
-
Klaustroko xehetasuna
-
Klaustroko xehetasuna
-
Kanpoaldeko ikuspegi orokorra
-
Itsas-lamina, zentauroa eta pertsonai bat klaustroko erliebetan.
Ikus gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Gaztelaniaz) Webgune ofiziala
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/1/9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.