Thiamin

Thiamin

Enghraifft o'r canlynol	math o endid cemegol
Math	thiazole alkaloid, thiamin
Màs	265.112 uned Dalton
Fformiwla gemegol	C₁₂h₁₇n₄os⁺
Clefydau i'w trin	Pelagra, wernicke encephalopathy, niwropatheg alcoholig, beriberi, clefyd metaboledd
Beichiogrwydd	Categori beichiogrwydd unol daleithiau america a
Rhan o	thiamine(1+) chloride, thiamine hydrochloride dihydrate, monophosphothiamine, thiamine(1+) diphosphate, thiamine binding, thiamine metabolic process, thiamine biosynthetic process, thiamine catabolic process, response to vitamin B1, cellular response to vitamin B1, thiamine salvage, thiamine diphosphokinase activity, thiamine kinase activity, ABC-type thiamine transporter activity, thiamine pyridinylase activity, thiaminase activity, thiamine oxidase activity, thiamine transmembrane transporter activity, thiamine phosphate phosphatase activity
Yn cynnwys	carbon
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Fitamin o deulu fitamin B yw thiamin neu fitamin B₁. Fel pob fitamin, mae ei angen ar y corff er mwyn gweithio'n iawn. Ei ffurf arferol yw fel cemegolyn di-liw gyda fformiwla gemegol o C₁₂H₁₇N₄OS. Mae'r math hwn o thiamin yn hydoddi mewn dŵr, methanol a glyserol ond nid mewn aseton, ether, clorofform na bensen ('benzene'). Math arall o thiamin yw TTFD, sydd â nodweddion hydoddi hollol wahanol, ac yn perthyn i'r teulu hwnnw o fitaminau sy'n hydoddi mewn olew. Mae ganddo gylch pyramidin a chylch thiasol.

Yn y corff dynol, mae'n holl bwysig ar gyfer metabolism iach (o ran carbohydrad iach) ac ar gyfer y system nerfol. Gall diffyg thiamin arwain at beriberi gyda phroblemau gyda'r galon a'r nerfau yn amlygu eu hunain. Mae ychydig o ddiffyg thiamin yn rhoi symtomau megis colli pwysau, 'malaise' a dryswch.

Mae ychydig bach o thiamin i'w ddarganfod mewn llawer iawn o fwydydd. Iau ('Afu') a burum ydy ffynhonnell bwysicaf y fitamin hwn. Dyma lefydd eraill:^[1]

• Burum
• Ceirch
• Reis brown
• Blawd cyflawn (rhug neu ŷd)
• Asparagws
• Bresych
• Blodfresych
• Tatws
• Orenau
• Porc
• Ham
• Iau (mochyn neu gig eidion)
• Wyau