Gwleidyddiaeth Cymru

Mae'r erthygl hon yn rhan o'r gyfres: Gwleidyddiaeth Cymru

Llywodraeth Cymru Prif Weinidog: Eluned Morgan Polisïau unigryw Cymru Cabinet Cwnsler Cyffredinol: Mick Antoniw AS Pleidiau Gwleidyddol Senedd Cymru Cyfraith Gyfoes Cymru Mesurau rhestr Gorchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol Offerynnau Statudol Llywydd: Elin Jones Prif Weithredwr a Chlerc: Manon Antoniazzi Comisiwn y Senedd Aelodau (ASau): 2021 Etholaethau a rhanbarthau etholiadol Etholiadau: 1999, 2003, 2007, 2011, 2016, 2021 Cymru o fewn y DU Llywodraeth ei Mawrhydi Ysgrifennydd Gwladol: Jo Stevens Swyddfa Cymru Prif Bwyllgor Pwyllgor Dethol Deddf Llywodraeth Cymru 2006 Etholaethau'r DU Etholaethau Cymru Etholiadau: 1979, 1983, 1987, 1992, 1997, 2001, 2005, 2010, 2015, 2024 Cymru o fewn yr UE Senedd Ewrop Etholaeth Senedd Ewrop Etholiadau: 1979, 1984, 1989, 1994,    1999, 2004, 2009 Isadrannau Cymru Awdurdodau unedol Cymru Siroedd cadw yng Nghymru Siroedd Cymru cyn ad-drefnu 1974 Rhestr o ddinasoedd Cymru Rhestr trefi Cymru Rhestr cymunedau Cymru Gweithgarwch gwleidyddol Cenedlaetholdeb Datganoli Cymru Annibyniaeth Cymru Heddychiaeth Pleidiau gwleidyddol

gweld • sgwrs • golygu

Mae gwleidyddiaeth Cymru yn cynnwys llywodraeth cenedlaethol datganoledig sef Senedd Cymru ac mae'r wlad hefyd yn cael ei llywodraethu gan Senedd y Deyrnas Unedig. Rheolir llywodraeth leol yng Nghymru gan awdurod unedol.

Mae Cymru yn wlad sydd yn rhan o'r Deyrnas Unedig (DU).^[1] Mae'r DU yn frenhiniaeth seneddol ddemocrataidd.^[2] Llywodraethir Cymru gan system Model Cadw Pwerau, lle restrir holl faterion dan reloaeth Senedd y DU, gyda'r gweddill o dan reolaeth Senedd Cymru.^[3] Mae Cymru yn ethol 40 aelod i Senedd y DU.^[4]

Mae Swyddfa Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn cefnogi Ysgrifennydd Cymru ac Is-Ysgrifenyddion Gwladol Seneddol gan gynrychioli Llywodraeth y DU yng Nghymru ac yn cynrychioli Cymru yn Llywodraeth y DU.^[5]

Rheolir llywodraeth leol yng Nghymru gan 22 o awdurdodau unedol.^[6]

Mae Senedd Cymru yn gorff etholedig sy'n cynrychioli Cymru a’i phobl ac yn deddfu ar gyfer Cymru ac yn dwyn Llywodraeth Cymru i gyfrif.^[7]

Cafodd y Senedd ei sefydlu yn 1997 ar ôl refferendwm datganoli i Gymru. Hyd at 2020, cydnabyddwyd fel Cynulliad Cenedlaethol Cymru, cyn y newid enw i Senedd Cymru. Mae gan y Senedd 60 o aelodau, ond mae cynlluliau i gynyddu hyn i 96. Ar hyn o bryd mae 30 aelod Llafur Cymru, 16 aelod Ceidwadwyr Cymreig, 12 aelod Plaid Cymru, 1 o’r Democratiaid Rhyddfrydol Cymru ac 1 annibynnol. Bydd etholiad nesaf Senedd Cymru ar Fai 7, 2026.^[8]

Rhestr Wicidata:

#	delwedd	label	disgrifiad	dyddiad geni	dyddiad marw	swydd
1		Leanne Wood		1971-12-13		Arweinydd Plaid Cymru Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
2		Alun Michael		1943-08-22		Prif Weinidog Cymru Ysgrifennydd Gwladol Cymru Is-Ysgrifennydd Gwladol dros y Swyddfa Cartref Arweinydd y Blaid Lafur aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Comisiynydd Heddlu a Throsedd De Cymru Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
3		Carwyn Jones		1967-03-21		Prif Weinidog Cymru Cwnsler Cyffredinol Cymru Arweinydd y Blaid Lafur aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Minister for Agriculture and Rural Development Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Minister for Environment, Planning and Countryside y Gweinidog dros Addysg, Diwylliant a'r Gymraeg
4		Gwenda Thomas		1942-01-22		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
5		Alun Cairns		1970-07-30		aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 57 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Ysgrifennydd Gwladol Cymru Aelod o 58ain Senedd y Deyrnas Unedig Parliamentary Under-Secretary of State for Wales
6		David Davies		1970-07-27		Aelod o Senedd 57 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Dirprwy Aelod Cynulliad Seneddol Cyngor Ewrop Aelod o 58ain Senedd y Deyrnas Unedig Parliamentary Under-Secretary of State for Wales Ysgrifennydd Gwladol Cymru
7		Glyn Davies		1944-02-16		Aelod o Senedd 57 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
8		Rhodri Morgan		1939-09-29	2017-05-17	Prif Weinidog Cymru Arweinydd y Blaid Lafur aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Yr Ysgrifennydd dros Ddatblygiad Economaidd a Materion Ewropeaidd Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
9		Dafydd Wigley		1943-04-01		aelod o Dŷ'r Arglwyddi Arweinydd Plaid Cymru aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o 49fed Llywodraeth y DU Aelod o 48fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o 47fed Llywodraeth y DU Aelod o 46ed Llywodraeth y DU
10		Dafydd Elis-Thomas		1946-10-18		Llywydd Senedd Cymru aelod o Dŷ'r Arglwyddi aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o 49fed Llywodraeth y DU Aelod o 48fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 47fed Llywodraeth y DU Aelod o 46ed Llywodraeth y DU Y Gweinidog Diwylliant, Twristiaeth a Chwaraeon Y Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth
11		Ron Davies		1946-08-06		Ysgrifennydd Gwladol Cymru Ysgrifennydd Gwladol Cysgodol Cymru aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o 49fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
12		Eluned Morgan		1967-02-16		aelod o Dŷ'r Arglwyddi Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes Aelod Senedd Ewrop Gweinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol Aelod o 6ed Senedd Cymru Y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Prif Weinidog Cymru
13		Mike German		1945-05-08		Dirprwy Brif Weinidog Cymru Arweinydd y Rhyddfrydwyr Cymreig Y Gweinidog dros Datblygiad Economaidd Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru aelod o Dŷ'r Arglwyddi
14		Brynle Williams		1949-01-09	2011-04-01	Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
15		Mark Reckless		1970-12-06		Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
16		Huw Irranca-Davies		1963-01-22		Shadow Minister (Environment, Food and Rural Affairs) Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Y Gweinidog Gofal Cymdeithasol a Phlant Aelod o 6ed Senedd Cymru
17		David Jones		1952-03-22		aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 57 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 55 y Deyrnas Unedig Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o 58ain Senedd y Deyrnas Unedig Ysgrifennydd Gwladol Cymru Minister of State for Exiting the European Union
18		Jenny Randerson		1948-05-26		Swyddfa Ysgrifennydd Gwladol Cymru aelod o Dŷ'r Arglwyddi cynghorydd Minister of Culture Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Dirprwy Brif Weinidog Cymru
19		Neil Hamilton		1949-03-09		Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o 49fed Llywodraeth y DU Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
20		Ieuan Wyn Jones		1949-05-22		Dirprwy Brif Weinidog Cymru Minister for Business, Enterprise, Technology and Science Arweinydd Plaid Cymru Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Y Gweinidog dros yr Economi a Chludiant
21		Gwyneth Lewis		1959-11-04		Bardd Cenedlaethol Cymru
22		Mohammad Asghar		1945-09-30	2020-06-16	Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
23		Adam Price		1968-09-23		Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Arweinydd Plaid Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
24		Cynog Dafis		1938-04-01		Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
25		Simon Thomas		1963-12-28		Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
26		Alun Ffred Jones		1949-10-29		Minister for Heritage Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
27		Alison Halford		1940-05-08		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
28		Alun Davies		1964-02-12		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Ysgrufennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes Aelod o 6ed Senedd Cymru
29		Alun Pugh		1955-06-09		Minister for Culture, Welsh Language and Sport Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
30		Andrew Davies (gwleidydd)		1952-05-05		Minister for Finance and Public Service Delivery Minister for Social Justice and Public Service Delivery Chief Whip Minister for Assembly Business Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Minister for Economic Development and Transport
31		Andrew R. T. Davies		1968		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru Arweinydd yr Wrthblaid
32		Angela Burns				Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
33		Ann Jones		1953-11-04		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
34		Antoinette Sandbach		1969-02-15		Aelod o Senedd 57 y Deyrnas Unedig Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
35		Bethan Jenkins		1981-12-09		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
36		Brian Gibbons		1950-08-25		Gweinidog dros Iechyd a'r Gwasanaethau Cymdeithasol Y Gweinidog dros yr Economi a Chludiant Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Y Gweinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol a Llywodraeth Leol
37		Brian Hancock		1950-08-08		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
38		Byron Davies		1952-09-04		Aelod o Senedd 56 y Deyrnas Unedig Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru aelod o Dŷ'r Arglwyddi Parliamentary Under-Secretary of State for Transport
39		Carl Sargeant		1968-07-27	2017-11-07	Chief Whip Y Gweinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol a Llywodraeth Leol Minister for Local Government and Communities Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cabinet Secretary for Communities and Children
40		Catherine Thomas		1963		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
41		Chris Franks		1951-08-02		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
42		Christine Chapman		1956-04-07		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
43		Christine Gwyther		1959		Secretary for Agriculture and the Rural Economy Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
44		Christine Humphreys		1947-05-26		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af aelod o Dŷ'r Arglwyddi
45		Darren Millar		1976-07-27		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
46		David Lloyd		1956-12-02		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
47		David Melding		1962-08-28		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
48		Delyth Evans		1958-03-17		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
49		Denise Idris Jones		1950-12-07	2020-07-24	Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
50		Edwina Hart		1957-04-26		Minister for Business, Enterprise, Technology and Science Gweinidog dros Iechyd a'r Gwasanaethau Cymdeithasol Minister for Finance Secretary for Finance Y Gweinidog dros Gyllid a Llywodraeth Leol Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Minister for Social Justice and Regeneration
51		Eleanor Burnham				Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
52		Elin Jones		1966-09-01		Llywydd Senedd Cymru cynghorydd maer Cabinet Secretary for Rural Affairs Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
53		Eluned Parrott		1974		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
54		Gareth Jones		1939-05-14		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
55		Geraint Davies		1948-12-01		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
56		Gillian Clarke		1937-06-08		Bardd Cenedlaethol Cymru
57		Gwyn Thomas		1936-09-02	2016-04-13	Bardd Cenedlaethol Cymru
58		Kirsty Williams		1971-03-19		Arweinydd y Rhyddfrydwyr Cymreig Minister for Education and Skills Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cabinet Secretary for Education Y Gweinidog Addysg
59		Huw Lewis		1964-01-17		Minister for Education and Skills Minister for Communities and Tackling Poverty Deputy Minister for Regeneration Deputy Minister for Children Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
60		Irene James		1952		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
61		Jane Davidson		1957-03-19		Minister for Sustainability and Rural Development Minister for Environment, Sustainability and Housing Gweinidog Addysg Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
62		Jane Hutt		1949-12-15		Minister for Education and Skills Minister for Health & Social Care Minister for Finance Minister for Budget and Business Management Secretary for Health & Social Services Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Leader of the House and Chief Whip Minister for Children, Education, Lifelong Learning and Skills Minister for Business and Budget Y Dirprwy Weinidog a’r Prif Chwip Aelod o 6ed Senedd Cymru Minister for Social Justice Chief Whip
63		Janet Davies		1938-05-29		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
64		Janet Finch-Saunders		1950-05-20		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
65		Janet Ryder		1955-06-21		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
66		Janice Gregory		1955-01-10		Chief Whip Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
67		Jeffrey Cuthbert		1948-06-04		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Gwent Police and Crime Commissioner Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
68		Jocelyn Davies		1959-06-18		Deputy Minister for Regeneration Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
69		John Griffiths		1956-12-19		Cwnsler Cyffredinol Cymru Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Minister for Environment & Sustainable Development Aelod o 6ed Senedd Cymru
70		John Lloyd		1940-12-24		Prif Weithredwr a Chlerc Senedd Cymru
71		John Marek		1940-12-24		Llywydd Senedd Cymru Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 50fed Llywodraeth y DU Aelod o 49fed Llywodraeth y DU Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
72		Joyce Watson		1955		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
73		Julie James		1957-02-25		Minister for Skills and Science Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Leader of the House and Chief Whip Y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol Aelod o 6ed Senedd Cymru Minister for Climate Change
74		Julie Morgan		1944-11-02		Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 53ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o 52ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Y Dirprwy Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Aelod o 6ed Senedd Cymru Deputy Minister for Social Services
75		Karen Sinclair		1952-11-20		Minister for Assembly Business Chief Whip Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
76		Keith Davies				Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
77		Ken Skates		1976-04-02		Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a’r Seilwaith Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth Gweinidog yr Economi a Thrafnidiaeth Aelod o 6ed Senedd Cymru Minister for North Wales
78		Leighton Andrews		1957-08-11 1957		Minister for Education and Skills Minister for Public Services Deputy Minister for Regeneration Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Minister for Children, Education and Lifelong Learning
79		Lesley Griffiths		1960		Gweinidog dros Iechyd a'r Gwasanaethau Cymdeithasol Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cabinet Secretary for Environment and Rural Affairs Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig Aelod o 6ed Senedd Cymru Minister for North Wales Trefnydd Deputy Minister for Science, Innovation and Skills
80		Lindsay Whittle		1953		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
81		Lisa Francis		1960		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
82		Llyr Huws Gruffydd		1970-09-25		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
83		Lynne Neagle		1968-01-18		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru Deputy Minister for Mental Health and Wellbeing
84		Mark Drakeford		1954-09-19		Gweinidog dros Iechyd a'r Gwasanaethau Cymdeithasol Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cabinet Secretary for Finance and Local Government Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid Prif Weinidog Cymru Arweinydd y Blaid Lafur Aelod o 6ed Senedd Cymru
85		Mark Isherwood		1959-01-21		Shadow Minister for Social Justice, Equality and Housing Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
86		Mick Antoniw		1954-09-01		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cwnsler Cyffredinol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
87		Mick Bates		1947-09-24	2022-08-29	Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
88		Mike Hedges		1956-07-08		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
89		Nerys Evans		1980		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
90		Nick Bourne		1952-01-01		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru aelod o Dŷ'r Arglwyddi Parliamentary Under-Secretary of State for Wales Parliamentary Under-Secretary of State for Faith Parliamentary Under-Secretary of State for Northern Ireland Parliamentary Under-Secretary of State for Energy and Climate Change Arweinydd yr Wrthblaid Leader of the Welsh Conservative Party
91		Nick Ramsay		1975-06-10		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
92		Owen John Thomas		1939-10-03	2024-05-14	Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
93		Paul Davies		1969		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
94		Pauline Jarman		1945-12-15		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
95		Peter Black (gwleidydd Seisnig)		1960-01-30 1960-01-08		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
96		Peter Law		1948-04-01	2006-04-25	Y Gweinidog dros Lywodraeth Lleol ac Adfywio Secretary for Local Government and Regeneration Aelod o 54ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
97		Peter Rogers		1940-01-02		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
98		Phil Williams		1939-01-11	2003-06-10	Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
99		Rebecca Evans		1976-08-02		Minister for Social Services & Public Health Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Y Gweinidog Tai ac Adfywio Y Gweinidog Cyllid a’r Trefnydd Aelod o 6ed Senedd Cymru Y Gweinidog dros Gyllid a Llywodraeth Leol
100		Rhodri Glyn Thomas		1953-04-11		Minister for Heritage Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
101		Richard Edwards		1956-08-25		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
102		Rod Richards		1947-03-12	2019-07-13	Aelod o 51ain Senedd y Deyrnas Unedig Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Leader of the Welsh Conservative Party Parliamentary Under-Secretary of State for Wales
103		Rosemary Butler		1943-01-21		Ysgrifennydd dros Addysg Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
104		Russell George		1974		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
105		Sandy Mewies		1950-02-19		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
106		Sue Essex		1945-08-29		Y Gweinidog dros Gyllid a Llywodraeth Leol Y Gweinidog dros Gludiant a Chynllunio Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
107		Suzy Davies		1963		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
108		Tamsin Dunwoody		1958-09-03		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru
109		Theodore Huckle		1962-05-27		Cwnsler Cyffredinol Cymru Cwnsler Brenhinol
110		Tom Middlehurst		1936-06-25		Ysgrifennydd Addysg a Hyfforddiant (Ol-16) Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
111		Trish Law		1954-03-17		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
112		Val Feld		1947-10-29	2001-07-17	Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af
113		Valerie Lloyd		1943-11-16		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
114		Vaughan Gething		1974		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cabinet Secretary for Health, Well-being & Sport Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol Aelod o 6ed Senedd Cymru Minister for Economy Prif Weinidog Cymru
115		Veronica German		1957-02-12		Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
116		William Graham		1949-11-18		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
117		William Powell				Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
118		Helen Mary Jones		1960-06-29		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
119		Jonathan Morgan		1974-11-12		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
120		Laura Anne Jones		1979-02-02		Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
121		Mabon ap Gwynfor		1978-08-06		Aelod o 6ed Senedd Cymru
122		Rhun ap Iorwerth		1972-08-27		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
123		Ifor ap Glyn		1961-07-22		Bardd Cenedlaethol Cymru
124		Yvonne Moores		1941-06-14		Chief Nursing Officer for England Chief Nursing Officer for Wales Chief Nursing Officer for Scotland
125		Lorraine Barrett		1950-03-18		Aelod o'r Cynulliad Cenedlaethol Cymru 1af Aelod o Ail Gynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 3ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
126		Jenny Rathbone		1950-02-12		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
127		David Rees		1957-01-17		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
128		Gwyn R Price				Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
129		Aled Roberts		1962-05-17	2022-02-13	Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
130		Nathan Lee Gill		1973-07-06		Aelod Senedd Ewrop Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
131		Heledd Fychan		1980-09-20		Aelod o 6ed Senedd Cymru
132		Janet Haworth				Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru
133		Altaf Hussain		1944-07-31		Aelodau 4ydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
134		Siân Gwenllian		1956		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
135		Rhianon Passmore		1972		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
136		Hannah Blythyn		1979-04-17		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Gweinidog yr Amgylchedd Y Dirprwy Weinidog Tai a Llywodraeth Leol Aelod o 6ed Senedd Cymru Deputy Minister for Social Partnership
137		Lee Waters		1976-02-12		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deputy Minister for Economy and Transport Aelod o 6ed Senedd Cymru Deputy Minister for Climate Change
138		Hefin David		1977-08		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
139		Neil McEvoy		1970		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
140		Vikki Howells				Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
141		Michelle Brown		1969-12-30		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
142		Dawn Bowden		1960-02-14		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru Chief Whip Deputy Minister for Arts, Sport and Tourism
143		Jayne Bryant				Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
144		Caroline Jones		1955-04-01		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
145		David Rowlands		1948-04-28		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
146		Gareth Bennett		1968-12-01		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
147		Steffan Lewis		1984-05-30	2019-01-11	Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
148		Jeremy Miles		1971-08		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Cwnsler Cyffredinol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru Minister for Education and Welsh Language
149		Jane Dodds		1963-09-13		Aelod o Senedd 57 y Deyrnas Unedig Aelod o 6ed Senedd Cymru
150		Mandy Jones				Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru
151		Jack Sargeant		1994-04-09		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
152		Thomas Edmund Marsh		1803	1861-01-15	mayor of a place in Wales
153		Delyth Jewell		1987		Aelod o 5ed Cynulliad Cenedlaethol Cymru Aelod o 6ed Senedd Cymru
154		Jean White				Chief Nursing Officer for Wales
155		Natasha Asghar				Aelod o 6ed Senedd Cymru
156		Evan Hugh James				mayor of a place in Wales
157		Gareth Davies				Aelod o 6ed Senedd Cymru
158		Samuel Kurtz				Aelod o 6ed Senedd Cymru
159		Sarah Murphy				Aelod o 6ed Senedd Cymru
160		Peter Fox		1961-12-24		Aelod o 6ed Senedd Cymru
161		Elizabeth (Buffy) Williams		1976-11-01		Aelod o 6ed Senedd Cymru
162		James Evans				Aelod o 6ed Senedd Cymru
163		Carolyn Thomas		1965		Aelod o 6ed Senedd Cymru
164		Cefin Campbell		1950		Aelod o 6ed Senedd Cymru
165		Sioned Williams				Aelod o 6ed Senedd Cymru
166		Rhys ab Owen				Aelod o 6ed Senedd Cymru
167		Joel James		1985-03-09		Aelod o 6ed Senedd Cymru
168		Sam Rowlands				Aelod o 6ed Senedd Cymru
169		Tom Giffard				Aelod o 6ed Senedd Cymru
170		Peredur Owen Griffiths		1978-10		Aelod o 6ed Senedd Cymru
171		Luke Fletcher				Aelod o 6ed Senedd Cymru
172		Hanan Issa		1986		Bardd Cenedlaethol Cymru

• Cenedlaetholdeb Cymreig
• Cynulliad Cenedlaethol Cymru
• Etholiadau yng Nghymru
• Heddychiaeth yng Nghymru
• Materion cymdeithasol yng Nghymru
• Prif Weinidog Cymru
• Swyddfa Cymru
• Ysgrifennydd Gwladol Cymru
• Rhestr o gerrig milltir pwysig yng ngwleidyddiaeth Cymru

Eginyn erthygl sydd uchod am Gymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.

1. ↑ "A Beginners Guide to UK Geography (2021) v1.0". geoportal.statistics.gov.uk (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-08-31.
2. ↑ Stepan, Alfred; Linz, Juan J.; Minoves, Juli F. (2014). "Democratic Parliamentary Monarchies". Journal of Democracy 25 (2): 35–51. doi:10.1353/jod.2014.0032. ISSN 1086-3214. https://muse.jhu.edu/pub/1/article/542440.
3. ↑ "Pwerau". senedd.cymru. Cyrchwyd 2023-08-31.
4. ↑ "Canlyniadau yr Etholiad Cyffredinol 2019 - BBC Cymru Fyw". www.bbc.co.uk. Cyrchwyd 2023-08-31.
5. ↑ "Amdanom ni". GOV.UK (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-08-31.
6. ↑ "Llywodraeth Cymru | Awdurdodau Unedol". web.archive.org. 2014-06-01. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-06-01. Cyrchwyd 2023-08-31.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
7. ↑ "Senedd Cymru | Welsh Parliament". senedd.cymru. Cyrchwyd 2023-08-31.
8. ↑ "Beth yw rôl y Senedd?". Golwg360. 2023-07-21. Cyrchwyd 2023-08-31.