Neidio i'r cynnwys

Eglwys-bach

Oddi ar Wicipedia
Eglwysbach
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Poblogaeth935, 928 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirConwy Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd3,384.41 ha Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.218°N 3.791°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000117 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AS/au CymruJanet Finch-Saunders (Ceidwadwyr)
AS/au y DUClaire Hughes (Llafur)
Map

Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig ym mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Eglwys-bach[1][2] neu Eglwysbach. Hyd at tua 1904 yr enw a ddefnyddid yn lleol oedd "Banc Llan". Mae'r pentref yn gorwedd ar lôn wledig mewn dyffryn bychan yn y bryniau sy'n ymestyn i'r dwyrain fel cainc o Ddyffryn Conwy, sef Dyffryn Hiraethlyn. Mae tua 3 milltir i'r de o bentref Llansanffraid Glan Conwy (Glan Conwy), rhwng cymunedau bychain Graig a Pentre'r Felin. Mae'r plwyf yn gorwedd rhwng plwyfi Llansanffraid a Maenan.

Mae'r pentref yn adnabyddus am Sioe Eglwysbach, sioe amaethyddol a gynhelir yno ym mis Awst bob blwyddyn, ac sy'n cynnwys arddangosfeydd gwartheg, defaid a cheffylau, arddangosfeydd blodau, reidiau ffair a stondinau amrywiol.

Yn ôl Cyfrifiad 2001, roedd 54% o drigolion Eglwysbach yn medru'r Gymraeg, ffigwr sy'n uwch na'r cyfartaledd ar gyfer sir Conwy ond sy'n sylweddol llai nag yn y gorffennol, yn bennaf oherwydd mewnfudo i'r ardal a diffyg tai fforddiadwy i bobl ifainc leol.

Tua milltir i'r gogledd o'r pentref ceir Gerddi Bodnant, sy'n eiddo i'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol.

Eglwys Eglwys-bach

Cyfrifiad 2011

[golygu | golygu cod]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5][6]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Eglwys-bach (pob oed) (935)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Eglwys-bach) (448)
  
49%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Eglwys-bach) (550)
  
58.8%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer rhwng 16 – 64 oed sydd mewn gwaith (Eglwys-bach) (136)
  
34.6%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

Enwogion

[golygu | golygu cod]

Ffynonellau

[golygu | golygu cod]
  • E. D. Rowlands, Dyffryn Conwy a'r Creuddyn (Lerpwl: Gwasg y Brython, 1947)

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwyddoniadur Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru), tud. 324
  2. Dictionary of Place-names of Wales (Gwasg Gomer, 2007), tud. 138
  3. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  4. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  5. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
  6. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]