Yuzevien

Yuzevien

ethnoreligious group, broad, pobl

Iskevrennad eus	pobl
Anv er yezh a orin	יהודים
Yezhoù komzet pe skrivet	hebraeg
Relijion	yuzevegezh
Anvet diwar	Yehouda
Stad	Israel
Bro orin	Rouantelezh Yehouda
Studiet gant	Jewish studies
Istor	Jewish history
Enebet ouzh	Jentiled
Roll elfennoù	lists of Jews

Ar Yuzevien (hebraeg: יְהוּדִים / yehoudim, gregach : Ἰουδαῖοι / Ioudaĩoi, latin : Iudaei), a zo izili ur bobl dre o yuzevegezh, pe ur gumuniezh relijiel dre ar yuzeviezh.
Hervez o hengoun e tiskennont eus patriarked a zo meneget en Testamant Kozh evel Abraham, eus ur bobl semitek undoueour eus Palestina.
Strewet e voent dre ar bed a-bezh e-kerzh ar c'hantvedoù (an diaspora), heskinet alies — an heskinadeg washañ e voe ar Shoah e-kreiz an XX^vet kantved —, met kalzik anezho a zistroas da sevel stad Israel, hag un tammig en tu-hont da 40% anezho a zo o vevañ eno.

N'emañ ket an holl Yuzevien a-du war ar poent-se, met gallout a reer neoazh sevel roll ar poentoù heverkañ ha degemeretañ:

• Hervez gouarnamant Israel hag al lezenn war ar gwir d'an distro (hervez enkemmad 1970): Yuzev eo an den en deus ur vamm yuzevez, pe an den a zo troet ouzh ar yuzeviezh (ar relijion yuzev) ha n'en deus relijion all ebet^[1].
• Dre vras e tegemer ar Yuzevien e vefe Yuzev kement diskennad eus Yuzevien ha pa ne heuilhfe ket ar relijion, ha war an tu all e tegemeront da Yuzev an dud troet ouzh o relijion ha pa ne vefent ket Yuzevien a-orin^[2].
• Un identelezh a zo ivez, disheñvel diouzh ar relijion, gant ar santimant da vezañ ezel eus ur bobl, ha dre an istor a-hed ar c'hantvedoù, al liamm gant Israel, ouzhpenn ar sevenadur gant sonerezh, ar yezh, ar boued, ar mod bevañ…; ar pep brasañ eus ar Yuzevien, ha p’o dije dilezet o relijion, a chom stag ouzh o identelezh^[2].
• N'eus ket eus ur "ouenn" yuzev pa gaver Yuzevien gant kroc'hen gwenn, gant kroc'hen du, gant kroc'hen melen; ouzhpenn se e vagont disfiz diouzh ar c'heal "gouenn"-se dreist-holl abaoe politikerezh an Trede Reich en o eneb, diazezet war ar c'heal-se^[2].

Hervez Burev Kreiz Israel ar Stadegoù e oa 13 421 000 a Yuzevien dre ar bed e 2009, da lavaret eo war-dro 0,19% eus poblañs ar bed^[3].

Bro	Yuzevien (niver)	Yuzevien (%)
Israel	5 916 200[4]	75,52%
Stadoù-Unanet	5 275 000	1,71%
Frañs	483 500	0,77%
Kanada	375 000	1,11%
Rouantelezh-Unanet	292 000	0,47%
Brazil	207 329	0,10%
Rusia	205 000	0,15%
Arc'hantina	182 300	0,45%
Alamagn	119 000	0,15%
Aostralia	107 500	0,50%
Ukraina	71 500	0,16%
Suafrika	70 800	0,14%
Hungaria	48 600	0,49%
Mec'hiko	39 400	0,04%
Belgia	30 300	0,28%
an Izelvroioù	30 000	0,18%
Italia	28 400	0,05%
Bed	13 558 300	0,21%

• Hebraed
• hebraeg
• Israel
• yideg

Muioc'h a restroù diwar-benn

Yuzevien

a vo kavet e Wikimedia Commons.

1. ↑ [1]
2. ↑ ^{2,0 2,1} ha^2,2 (en) Are Jews a Religious Group or an Ethnic Group? National Resource Center for Accurate Jewish Content in Schools
3. ↑ (en) Poblañs yuzev er bed hag en Israel (pdf)
4. ↑ (en) Israel closes decade with population of 7.5 million Haaretz, 30/12/2009)