Руская мова

Руская мова — агульная гістарычная назва для такіх сучасных паняцьцяў, як старабеларуская й стараўкраінская мовы^[1]. У дачыненьні да беларускага варыянту рускай мовы таксама ўжывалася назва літоўская мова^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]. Атаясамліваньне рускай і літоўскай моваў тлумачыцца працэсамі сьціраньня этнічнай мяжы паміж русінамі й ліцьвінамі ў XV—XVI стагодзьдзях, што прывяло да іхняй этнічнай інтэграцыі ў Вялікім Княстве Літоўскім^[9].
Руская мова, паводле некаторых лінгвістаў — назва царкоўнаславянскай мовы^[1]. Вядомы праваслаўны дзяяч Лаўрэнці Зізані, ураджэнец Вялікага Княства Літоўскаага, у прадмове да складзенага ім Катэхіза пісаў, што гэтая кніга «глаголемая по-гречески катехизис, по-литовски оглашение, русским же языком нарицается беседословие»^[6] й такім спосабам атаясамліваў рускую мову з царкоўнаславянскай, а літоўскую — з старабеларускай.
Руская мова (польск. Język ruski) — у паэтычнай творчасьці філяматаў і філярэтаў — адна з назваў беларускай мовы^[10].
Руская мова (рас. русский язык) — наркамаўскае найменьне сучаснай маскоўскай^[2]^[8]^[11] мовы, штучна ўведзенае ў беларускую мову ў выніку палітычнай рэформы беларускага правапісу 1933 году. У беларускай савецкай лексыкаграфіі назву «руская мова» ў дачыненьні да расейскай мовы ўпершыню выкарысталі ў 1937 годзе^[12].

Глядзіце таксама

Крыніцы

^ ^а ^б Некрашевич-Короткая Ж. Лингвонимы восточнославянского культурного региона (историчесикий обзор) // Исследование славянских языков и литератур в высшей школе: достижения и перспективы: Информационные материалы и тезисы докладов международной научной конференции / Под ред. В. П. Гудкова, А. Г. Машковой, С. С. Скорвида. — М., 2003. — С. 150.
^ ^а ^б Свяжынскі У. Беларуская мова // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 300.
^ Свяжынскі У. Праблема афіцыйнай мовы ВКЛ у літоўскай і украінскай гістарыяграфіях // «Мова — Літаратура — Культура»: матэрыялы V Міжнароднай навуковай канферэнцыі (да 80-годдзя прафесара Льва Міхайлавіча Шакуна), Мінск, 16-17 лістапада 2006 года / Беларускі дзярж. ун-т; у аўтарскай рэдакцыі. — Менск: Права і эканоміка, 2007. С. 131.
^ Катлярчук А. Чаму беларусы не апанавалі літоўскай спадчыны // ARCHE Пачатак. № 2 (25), 2003.
^ Дубавец С., Сагановіч Г. Старажытная Літва і сучасная Летува // З гісторыяй на «Вы». Вып. 2. — Менск, 1994. С. 234—235.
^ ^а ^б Насевіч В. Літвіны // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 207.
^ Зайкоўскі Э. Літва гістарычная… // Народная Воля. № 99—100, 30 чэрвеня 2009 г.
^ ^а ^б Вячорка В. Як беларусы называлі сябе і сваю мову ў розныя часы? // 100 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. — Менск, 1993. С. 76.
^ Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 85.
^ Цьвяткоў, Л. Таварыства філёматаў (Некаторыя цікавыя рысы аб’яднаньня маладых пісьменьнікаў у Вільні, больш чымся за сталецьце перад нашаю эпохаю) // Маладняк. № 1, 1927. С. 62—63.
^ Тумаш В. Дыпляматычная кантравэрсыя 1646 году за беларускую мову // Запісы Беларускага Інстытуту Навукі й Мастацтва. № 12, 1974 г.
^ Саўка З., Іскрык В. «Рускія» і «расейцы»: ці ��эта сінонімы?, Белсат

[C-1] а ^б Некрашевич-Короткая Ж. Лингвонимы восточнославянского культурного региона (историчесикий обзор) // Исследование славянских языков и литератур в высшей школе: достижения и перспективы: Информационные материалы и тезисы докладов международной научной конференции / Под ред. В. П. Гудкова, А. Г. Машковой, С. С. Скорвида. — М., 2003. — С. 150.

[evkl-2] а ^б Свяжынскі У. Беларуская мова // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 300.

[3] Свяжынскі У. Праблема афіцыйнай мовы ВКЛ у літоўскай і украінскай гістарыяграфіях // «Мова — Літаратура — Культура»: матэрыялы V Міжнароднай навуковай канферэнцыі (да 80-годдзя прафесара Льва Міхайлавіча Шакуна), Мінск, 16-17 лістапада 2006 года / Беларускі дзярж. ун-т; у аўтарскай рэдакцыі. — Менск: Права і эканоміка, 2007. С. 131.

[katl-4] Катлярчук А. Чаму беларусы не апанавалі літоўскай спадчыны // ARCHE Пачатак. № 2 (25), 2003.

[5] Дубавец С., Сагановіч Г. Старажытная Літва і сучасная Летува // З гісторыяй на «Вы». Вып. 2. — Менск, 1994. С. 234—235.

[vn-6] а ^б Насевіч В. Літвіны // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 207.

[7] Зайкоўскі Э. Літва гістарычная… // Народная Воля. № 99—100, 30 чэрвеня 2009 г.

[Viacorka-1993-8] а ^б Вячорка В. Як беларусы называлі сябе і сваю мову ў розныя часы? // 100 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. — Менск, 1993. С. 76.

[Urban-2001-85-9] Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: 2001. С. 85.

[10] Цьвяткоў, Л. Таварыства філёматаў (Некаторыя цікавыя рысы аб’яднаньня маладых пісьменьнікаў у Вільні, больш чымся за сталецьце перад нашаю эпохаю) // Маладняк. № 1, 1927. С. 62—63.

[vt-11] Тумаш В. Дыпляматычная кантравэрсыя 1646 году за беларускую мову // Запісы Беларускага Інстытуту Навукі й Мастацтва. № 12, 1974 г.

[12] Саўка З., Іскрык В. «Рускія» і «расейцы»: ці ��эта сінонімы?, Белсат

[1]