Eskandyo

An eskandyo o eskandyum (Ingles: scandium) iyo sarong elementong kimikal na may simbolong Sc asin atomikong bilang na 21. Sarong malapirak-puting metaliko na d-blokeng elemento, historikal ining pigkaklasipika bilang sarong bihirang pankinaban na elementoA,^[1] kaiba an itriyo asin mga lantanido. Nadiskobre ini kaidtong 1879 sa paagi nin spektral na analisis kan mga mineral na euxenite asin gadolinite hale sa Scandinavia.

An eskandyo iyo yayaon sa harus nin mga deposito klan bihirang pankinaban asin mga uranyong kompuwesto, pero iyo naisusuway sa mga ore na ini sa pipirang minahan sana sa bilog na kinaban. Huli sa hababang suplay asin kasakitan sa pagprepara nin metalikong eskandyo, na iyo enot nagibo kan 1937, an mga aplikasyon para sa eskandyo iyo dae pa nahahaman hasta 1970s, kan an positibong epekto nin eskandyo sa mga aluminong alloy iyo nadiskobre, an saiyang mayor na aplikasyon iyo sana ini sagkod an saiyang kagamitan sa mga alloy na ini. An global na pagribay sa mga eskandyong oksido iyo 15–20 na tonelada kada taon.^[2]

An karakter kan mga kompuwestong eskandyo iyo nasa tahaw kaitong sa alumino asin itriyo. Sarong diyagonal na relasyon an yayaon sa kaugalian kan magnesyo asin eskandyo, na garu itong sa berilyo asin alumino. Sa mga kompuwestong kimikal nin mga elemento sa grupo 3, an predominanteng istadong oksidasyon iyo +3.

• Titanyo (Titanium)
• Kalsyo (Calcium)
• Molibdeno (Molybdenum)

An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Scandium.

Sarong tamboan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagpoon kaining pahina.