ভৈৰৱ

ভৈৰৱ
দ্বাদশ শতিকাৰ ভৈৰৱৰ প্ৰতিমূৰ্ত্তি
সম্পৰ্ক	শিৱ
মন্ত্ৰ	ওঁম কালভৈৰৱায় নমঃ॥ (ॐ कालभैरवाय नमः॥)
অস্ত্ৰ	শত্ৰিশূল, খটভংগ, তৰোৱাল, কপালা, মুদ্ৰা, কবলম, বজ্ৰ, পাশ, পিনাক ধনু, পাশুপাত অস্ত্ৰ, ডম্বৰু
সংখ্যা	৩৩
সঙ্গী	ভৈৰৱী
আসন/বাহন	কুকুৰ
উৎসৱ	ভৈৰৱ অষ্টমী

ভৈৰৱ (ইংৰাজী: भैरव) বা কাল ভৈৰৱ হিন্দুসকলৰ পূজনীয় শৈৱ পন্থাৰ এক দেৱতা। শৈৱ পন্থাত তেওঁ বিনাশৰ সৈতে জড়িত শিৱৰ এক শক্তিশালী প্ৰকাশ বা অৱতাৰ।^[1][2][3][4] ত্ৰিকা ব্যৱস্থাত ভৈৰৱে পৰমব্ৰহ্মৰ সমাৰ্থক পৰম বাস্তৱক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।^[5][6] সাধাৰণতে হিন্দু ধৰ্মত ভৈৰৱক দণ্ডপানি ("[যিজনে] হাতত [তেওঁৰ] হাতত] দণ্ড ধৰি ৰাখে") বুলিও কোৱা হয়, কিয়নো তেওঁ পাপীক শাস্তি দিবলৈ লাঠী বা দণ্ড ধাৰণ কৰে। তেওঁ স্বশ্ব অৰ্থাৎ "যাৰ বাহন কুকুৰ।" ^[7]] বজ্ৰযান বৌদ্ধ ধৰ্মত তেওঁক বোধিসত্ত্ব মঞ্জুশ্ৰীৰ এক উগ্ৰ ৰূপ বুলি গণ্য কৰা হয়। তেওঁক হেৰুকা, বজ্ৰভৈৰৱ আৰু যমান্তক বুলিও কোৱা হয়।^[8][9]

সমগ্ৰ ভাৰত, নেপাল আৰু শ্ৰীলংকাৰ লগতে তিব্বতী বৌদ্ধ ধৰ্মতো তেওঁক পূজা কৰা হয়।^[10][11]