Donat
| Donat | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Graubünde (GR) |
| Region: | Viamala |
| BFS-Nr.: | 3705 |
| Poschtleitzahl: | 7433 |
| Koordinate: | 752472 / 166118 |
| Höchi: | 1'037 m ü. M. |
| Flächi: | 4.67 km² |
| Iiwohner: | Expression-Fähler: Nit erwartete Operator: <Ungültiger Metadaten-Schlüssel 3705 (31. Dezämber 2022)[1]
|
| Website: | www.donat.ch |
 Donat GR | |
| Charte | |
 | |
Donat isch en ehemaligi Gmaind vom Kanton Graubünde. Per 1. Januar 2021 het si mit de politische Gmeinde Casti-Wergeschtai, Lohn und Mathon zu de neue politische Gmeind Muntogna da Schons fusioniert.
Geografy
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Donat lyt in dr Region Viamala am Fuess vom Schamserbärg, uf dr lingge Syte vom Rhy. Bi Donat chöme d Bech Fundogn, Valtschiel, Ual da Suden, Mülibach und Plattera is Taal abe.
Dr ehemalig Gmaindbann isch e Deil vom Naturpark Beverin und lyt zimli im Zäntrum vo dem sym Perimeter.[2]
Im ehemalige Gmaindgebiet vo Donat het’s drüü alti Dörfer und Frakzioone: Donat, Farde und Paze, und weschtlich vom Fundognbach no dr Wyyler Magun. Z Donat und z Farde stönd die alte refermierte Pfarrchile. Grad oben a de Sidlige goot d Hochspannigsläitig vom Chraftwärch Bäreburg uf Sils und paralel drzue d San Bernardino-Läitig dure.
Bilder
[ändere | Quälltäxt bearbeite]-
Paze -
d Chile vo Farde -
d Valtschielbrugg
es Dänkmol vo dr Technik
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi Donat stoot di schöni alti Betonbrugg übr s Valtschiel-Tobel, wo dr berüemt Boumäischter Robert Maillard (1872–1940) vo Gämf zäichnet und wo me ane 1926 bout het. Si isch 43 Meter läng und het en ganz en flache, fyne Boge. Öpe 1990 isch dernäbe für die schwärere Faarzüüg e nöji Brugg bout worde. Die alti Betonbrugg stoot sider under Dänkmolschutz, wil si vo Expärte als bsunders wärtvolli alti Konstrukzioon agluegt wird. Au s Bundesamt für Vercheer het im ene Pricht gseit, die Brugg sig es wichtigs technikgschichtlechs Dänkmol; si isch ebe die elteschti und lengschti Stabbogebrugg vom Maillard, und die Brugg isch i vilne Fachpublikazioone erwäänt; dr Biograaf vom Maillard David P. Billington us den USA het gschribe, das Bouwärch ”sig es Gedicht“ von ere Brugg und es bsunders glungnigs Wärch. S Bouwärch ghört sid 1995 dr Gmaind Donat, wo se jetz mit Hilf vom Bund, vo dr Dänkmolpfleeg, vo dr Korporazioon Schams, vo dr Göttigmaind, dr Stadt Schliere, und vo anderne Gältgäber wott flicke.[3]
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Gmaind, so wie si jetz isch, het sech am 1. Jänner 2003 pildet, wo die früenere Gmainde Donath und Patze-Fardün sech zu einere Gmaind zämegschlosse hend.
S Dorf Donat isch i dr Middi vom 12. Joorhundert s erschte Mol erwäänt, s Dorf Paze ane 1204, Farde ane 1219. Bi Paze lyt d Burgstell La Tur.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Donat – Sammlig vo Multimediadateie- Website vo dr Gmaind Donat (rumantsch und dütsch)
- Jürg Simonett: Donat. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Jürg Simonett: Pazen. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Jürg Simonett: Farden. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Perimeterkarte Naturpark Beverin (Memento vom 30. Oktober 2016 im Internet Archive) uf naturpark-beverin.ch
- ↑ Gian Michel u. a.: Robert Maillarts Valtschielbrücke in Donat. Sanierung eines Kulturdenkmals. Gemeinde Donat (Memento vom 16. Novämber 2017 im Internet Archive) uf donat.ch
