Nkandla
Nkandla | |
|---|---|
 Jacob Zuma se tuiste in Nkandla | |
  Nkandla Nkandla se ligging in KwaZulu-Natal | |
| Koördinate: 28°37′21″S 31°5′22″O / 28.62250°S 31.08944°O | |
| Land |  Suid-Afrika |
| Provinsie | KwaZulu-Natal |
| Distrik | King Cetshwayo |
| Munisipaliteit | Nkandla |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 7,00 km2 (2,70 vk. myl) |
| Hoogte | 1 090 m (3 580 ft) |
| Bevolking (2011)[1] | |
| • Totaal | 3 557 |
| • Digtheid | 508/km2 (1 320/vk. myl) |
| Rasverdeling (2011) | |
| • Wit mense | 0.7% |
| • Indiërs/Asiërs | 0.3% |
| • Bruin mense | 0.4% |
| • Swart mense | 98.1% |
| • Ander | 0.5% |
| Taal (2011) | |
| • Zoeloe | 92.4% |
| • Engels | 3.0% |
| • Ander | 4.6% |
| Poskode (strate) | 3855 tot 3859 |
| Poskode (posbusse) | 3855 |
| Skakelkode | 035 |
Nkandla is 'n dorp en munisipaliteit binne die King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit in noordoos KwaZulu-Natal. Dit is ongeveer 280 km noord van Durban geleë.[2] Nkandla is ook die woning van Jacob Zuma, Suid-Afrika se voormalige president. Sy landgoed is 40 kilometer suid van die dorp Nkandla, anderkant die Nkandlawoud op die pad na Kranskop geleë.
Die naam Nkandla is afgelei van die Zoeloe-werkwoord khandla wat beteken "om moeg te word, uitgeput te word of om uit te strek". Die Zoeloekoning Shaka het volgens oorlewering gesê dat hy uitgeput was nadat hy 'n dispuut in die omgewing besleg het.[3]
Ligging en omgewing
[wysig | wysig bron]Die dorp Nkandla is geleë op die kruising van vier belangrike roetes wat suid na Kranskop en Pietermaritzburg lei, wes na Vryheid, noord na Ulundi, en oos na Eshowe, uMhlathuze en die kus. Die Nkandla Munisipaliteit is een van ses plaaslike munisipaliteite in die King Cetshwayo-distriksmunisipaliteit. Die grootste gedeelte van die bevolking leef in nedersettings versprei oor die stamowerheidgebied wat die grootste deel van die munisipaliteit beslaan. Die oppervlak van die Nkandla Munisipaliteit is ongeveer 1 827 vierkante kilometer groot waarvan 98% stam- en staatsgrond is. Meeste van die stamgrond behoort aan die Ingonyama Trust. Daar is 18 amakhosi (tradisionele leiers) in die gebied.[2] Nkandla het 'n bevolking van 140 000 waarvan byna die helfte (46%) onder 15 jaar oud is.[4]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Nkandla maak aanspraak daarop om die wieg van Zoeloegeskiedenis te wees. Nkandla was vanaf Malandela, Shaka, Dingaan en Cetshwayo die middelpunt van Zoeloegeskiedenis. Die grafte van Koning Malandela en Cetshwayo is in Nkandla geleë. Shaka se gevreesde kort assegaaie is in die gebied gesmee en Shaka en Zwide se oorlog is in die Nkandlawoud geveg. Verder het baie van die vegters in die Bambatha-rebellie van 1906 in die woud geskuil en hulle operasies daarvandaan beplan. Die graf van Sgananda, een van die leiers van die Bambatha-rebellie is oorkant die Ndlamadodaberg, omtrent 3 km van Nkandla, geleë.[3]
Ekonomie en sosiale welstand
[wysig | wysig bron]Nkandla is 'n baie arm gebied. Nkandla se ekonomiese groei in die periode 1985 tot 1995 is op 12,3% geskat. Ten spyte van die hoë groeikoers bly dit een van die armste gebiede in die King Cetshwayo-distrik.[5] Meeste mense het nie genoeg om te eet nie, ontbreek aan behoorlike behuising, sanitasie, water en elektrisiteit. Die werkloosheidsyfer in die gebied is 90% en vroue staan aan die hoof van die meeste huishoudings.
Onderwys en gesondheid
[wysig | wysig bron]
Ongeveer 'n derde van die bevolking het 'n primêre opvoeding en slegs 3% vorder tot by graad twaalf. Daar is 127 laerskole en 45 hoërskole en een biblioteek in die gebied. Daar is twee hospitale en 18 klinieke in die gebied. Sommige van die klinieke het nie lopende water nie. VIGS het die reeds haglike toestande in Nkandla verder vererger.[4]
Natuurreservaat en woude
[wysig | wysig bron]Die Nkandlagebied beskik oor 'n rykdom van onversteurde inheemse woude. Die Nkandlawoud is die tuiste van die bedreigde Karkloof blouvlinder.
Die Matshenezimpisi Natuurreservaat in die omgewing is 'n ekotoerismeprojek met 'n inheemse woud, 'n waterval waar die Ntumbenirivier by die Mhlathuzerivier aansluit en wildsbokke soos sebras en rooibokke voorkom. Die reservaat beskik oor 'n aantal chalets en 'n veeldoelige saal. Die Qhudeniwoud is 'n inheemse woud in die gebied met 'n waterval wat Manzawayo (vallende water) genoem word.[3]
Die Ntingwe-teeplantasie is in die noordoostelike deel van die gebied geleë. Tee van die plantasie word na die Verenigde Koninkryk uitgevoer.[3]
Die ander dorpe in die munisipale gebied is: Dlolwana, Qudeni en Randalhurst.[2]
Geografiese ligging
[wysig | wysig bron]
|
Ulundi |
| ||
| Vryheid | 
|
Richardsbaai Eshowe | ||
 Nkandla 
| ||||
| ||||
| Greytown Pietermaritzburg |
Durban |
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron] |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Nkandla. |
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Hoofplek Nkandla". Sensus 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 KwaZulu-Natal Top Business Portfolio, NKANDLA MUNICIPALITY Geargiveer 15 Februarie 2008 op Wayback Machine, besoek op 19 Desember 2007
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Zulu People..., Nkandla in KwaZulu Natal Was named When Shaka Shaka Went To Resolve a Dispute in The Area Geargiveer 31 Desember 2007 op Wayback Machine, besoek op 19 Desember 2007
- ↑ 4,0 4,1 the AFRICA Project, About Nkandla... Geargiveer 23 Januarie 2008 op Wayback Machine, besoek op 19 Desember 2007
- ↑ Nkandla Municipality Integrated Development Plan 2005-06 [1] Geargiveer 6 Januarie 2009 op Wayback Machine
Setel: Richardsbaai | ||
| uMhlathuze | .svg) | |
| uMlalazi | ||
| Nkandla | ||
| uMfolozi | ||
| Ntambanana | ||
| Mthonjaneni | ||