Claude Debussy

Claude Debussy
Agtergrondinligting
Geboortenaam	Claude Achille Debussy
Gebore	22 Augustus 1862
Sterf	25 Maart 1918
Genres	Klassiek

Claude Achille Debussy (22 Augustus 1862 – 25 Maart 1918) was 'n Franse komponis wat bygedra het tot groot vernuwing binne die Klassieke Musiek. Hy leef en werk veral in Parys waar meeste van sy indrukwekkende werke ontstaan het.

Hoewel die Franse komponis Debussy min direkte navolgers gehad het, was sy invloed op die musiek van die 20e eeu van groot belang. In die tydperk ná Wagner behoort Debussy tot diegene wat deur 'n herwaardering van die musikale materiaal - harmonie, melodie, ritme, klankkleur - die werkterrein vir komende geslagte verruim het. In sy veelsydige oeuvre, wat nie net deur Wagner, Moessorgski en andere beïnvloed is nie maar ook deur die literatuur, skilderkuns en eksotiese kuns, was natuurindrukke 'n belangrike bron van inspirasie.

(Achille) Claude Debussy, gebore op 22 Augustus 1862 in Saint Germain- en-Laye, het uit 'n baie eenvoudige gesin gekom. Deur die toedoen van die digter Paul Verlaine se skoonmoeder, mev. Mauté de Fleurville, wat sy natuurlike begaafdheid ontdek en dit deur middel van klavierlesse ontwikkel het, kon hy tot die Paryse Musiekkoriservatorium toegelaat word.

Vanaf 1872 het hy onder andere by Lavignac teorie, vanaf 1873 by Marrnontel klavier en vanaf 1880 by Ernest Guiraud (1837 -1892) komposisie gestudeer. Van 1879 tot 1882 het "Achille de Bussy" in die somermaande deur Europa gereis as huispianis van mev. Von Meck, die weldoenster van Tsjaikofski. Debussy het daarvan gehou om weelderig te lewe en het dit daarom geniet om aan huis van die Paryse gesin Vasnier te kom.

Aangemoedig deur mev. Vasnier, aan wie hy sy eerste liedere opgedra het, en met baie begrip gelei deur Guiraud, het hy al hoe meer op kom poneer begin konsentreer. In 1884 het hy die Premier Grand Prix de Rome verower met sy kantate “Enfant Prodigue. Die tweejarige verblyf in Rome, wat deel van die prys was, het Debussy nie baie geval nie.

Terug in Parys het hy al sy ou bande verbreek en aansluiting gesoek by die Paryse kring letterkundiges en beeldende kunstenaars rondom die digter Mallarmé. SimboIisme, die art nouveau en die belangrikste strominge in die filosofie en die sielkunde van die tyd, en veral die nuwe opvattings voor die wêreld van die droom, het sy werk beïnvloed.

Die poësie van een van sy min vriende, Pierre Louys (1870-1925), het hom tot die Chansons de Bilitis (1897) geïnspireer - 'n toneelstuk van Maeterlinck - tot sy enigste opera, Pelléas et Mélisande, wat hy in 1902 voltooi het. 'n Teks van Rossetti het aanleiding gegee tot 'n kantate, La damoiselle élue (1887-1889), en 'n gedig van Mallarmé tot sy eerste suksesvolle orkeswerk, Prélude à l'après-midi d'un faune (1892-1894) .

Terwyl hy aan die teksdigter van sy eerste liedere, Verlaine, getrou gebly het (Ariettes oubliées, 1888; Fêtes galantes I en II, 1893, 1904), het hy onder andere ook vyf tekste van Baudelaire (1887 -1889) en vier eie tekste (Proses Iyriques, 1892 -1893) getoonset. Die langdurige werk aan sy opera het Debussy se skeppingsdrang duidelik gestimuleer, sodat hy geleidelik 'n eie idioom ontwikkel het, wat juis die uitsonderlike karakter van sy opera bepaal het. Sy eie idioom kom ook in sy groter orkeswerk La mer (1905) volkome tot uitdrukking.

Sy latere werk, wat die studieonderwerp van baie moderne komponiste is, was meer abstrak-musikaal georiënteer. André Caplet was sy belangrikste vriend en medewerker in sy laaste moeilike jare, wat vererger is deur geld bekommernis en die slepende siekte (kanker) wat hom al in 1909 begin teister het. Om finansiële redes het hy as dirigent konsertreise aanvaar, asook komposisieopdragte van onder andere Nizjinski (die ballet Jeux, 1912). Ida Rubinstein (toneelmusiek by Le martyre de Saint-Sébastien van D'Annunzio, 1911) en sy uitgewer Durand Cn onvoltooide reeks van ses sonates vir verskillende instrumente). Dit het sy laaste kragte geverg. Sy planne vir twee operas volgens verhale van Poe kon hy nie verwesenlik nie. Hy is op 25 Maart 1918 in Parys oorlede.

In die omvangryke literatuur oor Debussy (onder andere deur van L. Vallas, E. Decsey, A. Liess, E. Lockspeiser, R. Myers en E. Vuillermoz) word daar verskillende interpretasies van sy veelsydige oeuvre gegee. Die talle uitsprake van Debussy self, onder andere in sy musiekkritieke (saamgebind in Monsieur Croche, anti-dillettante, parys 1921), is sowel verduidelikend as teenstrydig.

Debussy is, soos die meeste van sy tydgenote, deur Wagner beïnvloed, onder andere in die gebruik van die leitmotiven die baie aandag aan orkesklank, wat by Debussy ontwikkel het tot 'n vorm bepalende element. Hierin het hy homself bewys as die kleurgevoelige "impressionis", 'n omstrede' klassifikasie wat deur Debussy self in die hand gewerk is. As geesverwant van skilders soos Munet, Turner en Wistier het hy in verskillende werke (Nokturnes, 1892-1899; La mer) kleur- en ligeffekte aangetoon. Hy het vir die orkes en die klavier onderskeidalik drie en ses Images (Beelde, 1906-1911; 1905-1909) gekomponeer.

Baie ander werke, onder andere sy 24 preludes in twee stelle van 12 elk vir klavier (1910-1913) , dui op atmosfeer- en natuurindrukke. Sy twaalf etudes (1915), beïnvloed deur Chopin, toon sy bewustheid van die klankmoontlikhede van die klavier.

Wagner se sterk chromaties gekleurde harmonie het in Debussy se werke met hul gekompliseerde en harmoniese verhoudings, onopgeloste en onvolledige akkoorde en parallelle interval- en akkoordreekse uitgegroei tot 'n geleidelike vervaging van die spanningsveld tussen konsonant en dissonant, 'n hersiening van die harmoniese funksies. Die tonaliteit het hy egter in 'n mate behou. Ook die reëlmatige opbou van die melodie in geIyke periodes en die duidelike omlyning van die afsonderlike temas is by Debussy onderworpe aan 'n proses van vervaging en differensiasie. In dié opsig is hy deur die musiek van Moessorgski beïnvloed. Hoewel hy onder andere in sy strykkwartet (1893) die tradisionele sonatevorm min of meer gehandhaaf het, het hy in sy opera hoofsaaklik 'n "melodiese resitatief", en elders 'n baie vrye melodie, gebaseer op klein intervalgroepe, gebruik.

'n Verruiming van die melodiese materiaal het beteken die gebruik van toonreekse wat aan kerktoonsoorte en aan Oosterse musiek verwant was. Hierdie toonreekse het blykbaar op 'n natuurlike wyse voortgekom uit sy liefde vir die eksotiese of uitheemse sfeer en uit sy belangstelling in die musikale verlede. Die belangstelling blyk ook uit sy tekskeuse (Trois chansons de France, 1904; Trois chansons de Charles d'Orléans vir a capellakoor, 1898 -1908; Trois ballades de Francois Villon, 1910) en die gebruik van vorme soos die prelude, sarabande, menuet en passepied (Pour Ie piano, 1896-1901; Suite bergamasque, 1890-1905). Debussy, wie se voorkeure nie vry was van 'n besliste chauvinisme nie, hoofsaaklik teen Duitsland gerig, noem homself op die titelbladsy van sy laaste werk "musikus van Frankryk.”

Onder hierdie werke is van sy bekendstes:

• Prélude à l'après-midi d'un faune (1894)
• Pelléas et Mélisande (opera) (1893–1902)
• Préludes, boek 1 en 2 (1910–1913)
• Children's Corner Suite (1909)
• Suite bergamasque (1890) met Claire de Lune

"Impressionisme" is 'n woord wat dikwels gebruik word om sy musiek te beskryf. Dit sluit aan by die skilderkuns waaronder Franse skilders soos Monet, Renoir en Degas die impressionistiese rigting ingeslaan het.

• Lys van komponiste

• Wêreldspektrum, Volume 4, bl.216-217, ISBN 0908409451

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Claude Debussy.