Prometium

Prometium (simbool: Pm) is 'n chemiese element wat tot die lantaniede behoort. Dit kom nie in natuurlike vorm op die aarde voor nie, omrede daar geen stabiele isotope bestaan nie. Dit word egter in die splytingsprodukte van uraan aangetref.

Die Tsjegiese chemikus Bohuslav Brauner het in 1902 die bestaan van hierdie element voorspel, en verskeie groepe het later gemeld dat hulle dit gevind het. Dit het selfs die naam "Ilinium" (na Illinois) gekry, maar ander navorsers kon dit nie bevestig nie. Tydens die Manhattan-projek van die Tweede Wêreldoorlog het dit duidelik geword dat hierdie element lank reeds uitgestorwe is. Die stabielste isotoop ¹⁴⁵Pm het net 'n halfleeftyd van 17,7 jaar. In 1944 het Marinsky, Glendenin en Coryell dit egter in splytingsprodukte in 'n atoomreaktor in Oak Ridge, Tennessee aangetref. Weens die destydse Wêreldoorlog is die vonds eers in 1946 gepubliseer.^[3] Hulle het die nuwe element na die god Prometheus genoem.

Chemiese eienskappe

Die element kom veral as Pm(III) voor. Daar bestaan 'n onoplosbare ligbruin hidroksied Pm(OH₎₃. Indien hierdie verhit word vorm dit die oksied Pm₂O₂. Dit vorm ook oplosbare soute soos PmCl₃ wat geel van kleur is en Pm(NO₃)₃ wat pienk is. Daar bestaan nogtans ook Pm(II)-verbindings, soos PmF₂.^[4]

Verwysings

↑ Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 "lenntech" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2020.
↑ "It's elemental" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020.
↑ Nuclear and Radiation Chemistry, Krishna Prakashan Media, ISBN 8185842639, ISBN 9788185842639, bls. 145