Manhattan (talaffuzi: Manhetten) New York shahrining besh borosidan biridir. 2020-yil holatiga koʻra, aholisi – 1 694 251 nafar kishi. Maydoni – 87 km2. Deyarli butunlay Manhattan orolida, shtatning janubiy burchagi yaqinida joylashgan Manhatten shimoli-sharqiy megapolisining markazi va Nyu-York metropolitenining shahar asosini tashkil etadi[2]. Manhattan Nyu-York shahrining iqtisodiy va maʼmuriy markazi boʻlibgina qolmay dunyoning madaniy, moliyaviy, ommaviy axborot vositalari va koʻngilochar poytaxti sifatida ham tasvirlanadi[3][4][5][6].
Hozirgi Manhattan dastlab Lenape hududining bir qismi boʻlgan[7]. Yevropa aholi punktlari 1624-yilda Manhattan orolining janubida golland mustamlakachilari tomonidan savdo punkti tashkil etilishi natijasida yaratila boshlangan; Bu post 1626-yilda Nyu-Amsterdam deb nomlangan. Hudud va uning atrofi 1664-yilda inglizlar nazoratiga oʻtgan va Angliya qiroli Charles II yerlarni ukasi York gertsogiga berganidan keyin Nyu-York deb oʻzgartirilgan[8]. Hozirgi Quyi Manhattanda joylashgan Nyu-York 1785-yildan 1790-yilgacha Qoʻshma Shtatlar poytaxti boʻlib xizmat qilgan[9]. Nyu-York bandargohidagi Ozodlik haykali XIX asr oxirida kelgan millionlab muhojirlar tomonidan tashrif buyurilgan va bu haykal Qoʻshma Shtatlar va mashhurlarining jahondagi ramzidir[10]. Manhattan 1898-yilda Nyu-York shahrining birlashishi paytida tumanga aylandi. Stonewall milliy yodgorligining bir qismi boʻlgan Greenwich qishlogʻidagi Stonewall Inn zamonaviy gey harakatining tashkil topgan joyi hisoblanadi va bu holat Manhattanning LGBT madaniyatidagi markaziy rolga ega ekanligini haqidagi tushunchani mustahkamlagan[11][12]. Bu yerda 11-sentabrdagi teraktlar paytida vayron boʻlgan Jahon savdo markazi ham joylashgan edi.
Manhattan Nyu-York shahrining iqtisodiy markazidir, uning 2,45 million ishchisi butun Nyu-York metropolitenidan jalb qilingan boʻlib, Nyu-York shahridagi barcha ish oʻrinlarining deyarli yarmidan koʻpini tashkil qiladi. Manhattan ishchi kuchi asosan yengil kasblarga qaratilgan. 2010-yilda Manhattanning kunduzgi aholisi 3,94 million kishiga koʻpaydi. Yoʻlovchilar, shuningdek, tashrif buyuruvchilar, sayyohlar va talabalar 1,48 millionni tashkil etgan. Manhattanga kelgan 1,61 million ishchining yoʻlovchilar oqimi mamlakatdagi har qanday okrug yoki shahar ichida eng kattasi edi[13].
↑Sorrentino, Christopher.. „When He Was Seventeen“. The New York Times (2007-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2007-yil 22-dekabr. „In 1980, there were still the remains of the various downtown revolutions that had reinvigorated New York's music and art scenes and kept Manhattan in the position it had occupied since the 1940s as the cultural center of the world.“.
↑„Statue of Liberty“. World Heritage. UNESCO World Heritage Centre 1992–2011. 2012-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-aprel.