Кыйбла мәчете (Тойгелде, Мөслим районы)

Кыйбла
	Мәчет
	Кыйбла
Ил	Русия
авыл	Татарстан, Мөслим районы, Тойгелде
Координатлары	55°16′30″ ; 53°01′28″ (G) (O) (Я)
Дин	Ислам
Мәхәллә	Мөслим районы мөхтәсибәте
Кайсы дини агымга карый	хәнәфи
Бина төре	манарасы түбәсендә урнашкан мәчет
Нигезләнгән	2020
Төзелеш еллары	2020—2021 еллар
	Төп даталар:; 2020 (төзелеш башлану); 2021 (ачылу)
Халәте	гамәлдә

Кыйбла мәчете
	Кыйбла мәчете
Дәүләт	Россия

Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Кыйбла мәчете битенә күчегез.

«Кыйбла» ― Татарстанның Мөслим районы Тойгелде авылында 2021 елда ачылган ислам гыйбадәтханәсе (мәчет), авылның икенче мәхәлләсенең, районның 34 нче мәчете. Татарстан мөселманнары Диния нәзарәтенә карый.

Тарих

Авыл 1737 елдан билгеле. 1780 елда авылда мәчет, мәктәп эшләве теркәлгән. XX гасыр башында ике мәчет, мәктәп булган.

«Яшел» мәчет

Беренче мәчет («Яшел мәчет») XIX гасыр ахырында — XX гасыр башында төзелгән, 1937 елда манарасы киселә, 1988 елда бина һәм манара реконструкцияләнә, 1997 елдан даими эшли, тарихи―мәдәни мирас һәйкәле^[1]. 1907 елдан 23 ел мулла булып Әхмәтхәбиб Әхмәтҗәләлов (1880―1944) эшләгән. Ул мәдрәсә бетергән, Коръән-хафиз, хаҗи (1912)^[2].

Тойгелде авылының «Яшел» һәм «Кыйбла» мәчетләре имамы ― Фоат хәзрәт Хәбибуллин.

«Кыйбла» мәчете ачылу

2021 елның 31 июлендә мәчет ачылу тантанасында^[3] Татарстан Республикасы мөфтиенең мөхтәсибәтләр белән эшләү буенча урынбасары Равил хәзрәт Зөфәров, имам-мөхтәсибләр: Илгиз хәзрәт Сөнгатуллин (Мөслим районы), Әлфәс хәзрәт Гайфуллин (Чаллы шәһәре), Сәгыйть хәзрәт Хаков (Сарман районы), Мөслим муниципаль районы башлыгы урынбасары Азат Әхмәтҗанов катнаша ^[4].

Тасвирлама

Ислам йорты авыл халкының тырышлыгы, иганәчеләрнең матди ярдәме белән сафка баса. Мәчет бер катлы итеп, кирпечтән төзелгән. Манарасы түбәсендә булган мәчет төренә керә. 6 х 12 метр зурлыгында. Бинаның тәһарәтханәсе, ашханәсе һәм склад бүлмәсе бар, мәчетнең әйләнә-тирәсе төзекләндерелгән, юллар салынган. Мәчеттә берьюлы 150 кеше намаз укый ала.

Моны да карагыз

Искәрмәләр

↑ Тойгелде. Tatarica Онлайн-энциклопедиясе
↑ Тойгелде авылы // Әхмәдулла Әхмәтгалиев. Мөслим төбәге. Тарихи сәхифәләр. Чаллы: «Яр Чаллы типографиясе» ДУП, 2003, 203-204нче бит
↑ Тойгелде. ВКонтакте
↑ «Кыйбла» мәчете ачылды. muslumirc.ru, 2.08.2021

Әдәбият

Татарская энциклопедия: В 6 т. / Гл. ред. М.Х. Хасанов, отв. ред. Г. С. Сабирзянов. – Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2010. – Т. 5: Р–С–Т. – 736 с.
Тойгелде. Tatarica Онлайн-энциклопедиясе
Мөслим районы Тойгелде авылында яңа мәчет ачылды. 2021 елның 3 август көнендә архивланган. ТР МДН сайты, 2.08.2021

Сылтамалар

[1] Тойгелде. Tatarica Онлайн-энциклопедиясе

[2] Тойгелде авылы // Әхмәдулла Әхмәтгалиев. Мөслим төбәге. Тарихи сәхифәләр. Чаллы: «Яр Чаллы типографиясе» ДУП, 2003, 203-204нче бит

[3] Тойгелде. ВКонтакте

[4] «Кыйбла» мәчете ачылды. muslumirc.ru, 2.08.2021

[1]

к б ү Татарстан диния нәзарәтенә караган гамәлдәге мәчетләр (төркем)
Казан (исемлек • калып • төркем)	• тарихи мәчетләре: Ак • Ал • Апанай • Әҗем • Борнай • Галиев • Зәңгәр • Иске Таш • Кабан арты • Мәрҗани • Нурулла • Рәҗәп • Солтан • ХХ г. ахырыннан: Ай нуры • Әбүгалисина • Әмәт бистәсе • Әминә • Әниләр • Әтиләр • Әхмәдзәки • Бишбалта • Болгар • Бохара • Габделгалләм • Гадел • Җәмигъ • Җомга • Зәйнулла • Иман Нуры • Ирек • Ислам • Казан нуры • Касыйм • Колшәриф • Котдус • Кыйбла • Мәдинә • Миргазиян • Мөслимә • Нур Ислам • Отар бистәсе • Өмет • Өметлеләр • Петровский бистәсе • Рамазан • Рауза • Рәхмәтулла • Ризван • Рөстәм • Салихҗан • Сәләх • Сөләйман • Тәүфикъ • Туган авылым • Тынычлык • Утыз Имәни • Фәрһад • Хәдиҗә • Хәтер • Хөзәйфә • Шамил • Ярдәм
Чаллы (исемлек • калып • төркем)	Ак • Әбүзәр • Җамигъ • Нур-Ихлас • Рамазан • Сөембикә • Тау • Тәүбә • Туфан • Утыз Имәни • Чишмә
Азнакай районы (төркем)	• Азнакай: • башка ТПлар: Мәндәй • Уразай
Аксубай районы (төркем)	• Аксубай:Үзәк • Әниләр • • башка ТПлар:
Актаныш районы (төркем)	• Актаныш: • башка ТПлар:Колын • Табанлыкүл • Такталачык • Яңа Җияш
Алабуга районы (төркем)	• Алабуга: • башка ТПлар:
Алексеевск районы (төркем)	• Алексеевское: • башка ТПлар:
Апас районы (төркем)	• Апас: • башка ТПлар: Аюкөйдергән • Әлмәндәр • Әҗем • Багыш • Болын-Балыкчы • Борнаш • Дәвеш • Дәүләки • Дүртөйле • Зур Күккүз • Иске Әнәле • Идрәс (Идрәс-Тинки) • Иске Йомралы • Иске Көлкәш • Ихлас (Кызыл Тау) • Кара Борнаш • Карабай • Карамасар • Каратун • Кече Бакырчы • Кече Болгаер • Кече Күккүз • Колгына • Кормаш мәчете • Коштавыл • Күкшем • Кызыл Тау • Морзалар • Нәҗиб (Каратун) • Олы Бакырчы (Бакырчы) • Олы Болгаер • Рөстәм (Акхуҗа) • Сатмыш • Сәфәр (Свияжский) • Татар Пүчинкәсе • Татар Черкене • Тәүгелде • Тутай • Түбән Балтай • Түбән Барыш • Түбән Биябашы • Урта Балтай • Урта Биябашы • Үтәмеш • Чирмешән • Чүри-Бураш • Шәмәк • Шәмбалыкчы • Шәрифә (Танай-Турай) • Шыгай • Югары Балтай • Югары Ындырчы • Ябалак • Янгелде
Арча районы (төркем)	• Арча: • башка ТПлар: Курса-Почмак • Кышкар • Ташкичү • Югары Курса
Әгерҗе районы (төркем)	• Әгерҗе: • башка ТПлар:
Әлки районы (төркем)	• Базарлы Матак: • башка ТПлар: Яңа Үргәагар
Әлмәт районы (төркем)	• Әлмәт: Аксу \| Бигәш \| «Дуслык» \| Зиннур \| Марс \| Мәдинә \| 1нче мәхәллә \| Нурлы \| Нурсала \| Үзәк мәчет \| Таш мәчет \| Тәзкирә \| 2нче мәхәллә • башка ТПлар:Габдрахман • Тайсуган • Түбән Мактама
Әтнә районы (төркем)	• Олы Әтнә: • башка ТПлар: Түбән Бәрәскә
Балтач районы (төркем)	• Балтач: • башка ТПлар:
Балык Бистәсе районы (төркем)	• Балык Бистәсе: • башка ТПлар: Олы Елга
Баулы районы (төркем)	• Баулы: • башка ТПлар:Нәҗметдин (Салих) •
Биектау районы (төркем)	• Биектау тимер юл станциясе бистәсе: • башка ТПлар: Карадениз (Калинино)
Бөгелмә районы (төркем)	• Бөгелмә:Гәүһәр • • башка ТПлар:
Буа районы (төркем)	• Буа: • башка ТПлар: Әлки • Яңа Чәчкап
Зәй районы (төркем)	• Зәй: Билал • Таҗетдин Ялчыгол ис. • башка ТПлар:
Кайбыч районы (төркем)	• Олы Кайбыч: Олы Кайбыч мәчете • башка ТПлар: Борындык • Бәрлебашы • Имәнле Бортас • Иске Чәчкаб • Кече Кайбыч • Кече Урсак • Колангы • Морза Бәрлебашы • Мөрәле • Олы Урсак • Салтыйган • Түбән Кошман • Чүти • Шуширмә • Югары Кошман • Ябалак
Кама Тамагы районы (төркем)	• Кама Тамагы: • башка ТПлар:
Кукмара районы (төркем)	• Кукмара: • башка ТПлар: Әсән-Елга • Мәчкәрә
Лаеш районы (төркем)	• Лаеш: Ак мәчет «Зәйнәб» • башка ТПлар: Ихлас (Усады) • Хафизулла (Кече Елга) • Хәерби • Юлчы (Сокуры)
Лениногорск районы (төркем)	• Лениногорск: • башка ТПлар: Керкәле
Мамадыш районы (төркем)	• Мамадыш: • башка ТПлар:Түбән Ушмы •
Менделеевск районы (төркем)	• Менделеевск: • башка ТПлар:
Минзәлә районы (төркем)	• Минзәлә: Минзәлә мәчете • башка ТПлар:
Мөслим районы (төркем)	• Мөслим: Җәмигъ • Мөслим • Разалия • башка ТПлар: Кыйбла (Тойгелде)
Норлат районы (төркем)	• Норлат: • башка ТПлар:
Питрәч районы (төркем)	• Питрәч: • башка ТПлар: Көек •
Саба районы (төркем)	• Байлар Сабасы: Тынычлык • башка ТПлар:
Сарман районы (төркем)	• Сарман: Бәрәкәт • Тәүфыйк • башка ТПлар: Алга • Балтамак • Димитарлау • Җәлил • Зур Нөркәй • Илексаз • Иске Әлмәт • Иске Имән • Иске Кәшер • Иске Минзәләбаш • Карашай-Саклау • Каташ-Каран • Колмәт • Куҗак • Морбаш • Мортыштамак • Петровский Завод • Рангазар • Рантамак • Сарысаз-Тәкермән • Урта Кәшер • Чураш • Янурыс • Яңа Әхмәт • Яңа Минзәләбаш • Яңа Саклау • Яхшыбай
Спас районы (төркем)	• Болгар: Ак • башка ТПлар:
Теләче районы (төркем)	• Теләче: • башка ТПлар:
Тукай районы (төркем)	• башка ТПлар: Бәтке • Күзкәй • Югары Суыксу
Түбән Кама районы (төркем)	• Түбән Кама: Җәмигъ • Төзәтү колониясе • башка ТПлар: Түбән Уратма
Тәтеш районы (төркем)	• Тәтеш: • башка ТПлар:
Чирмешән районы (төркем)	• Чирмешән: • башка ТПлар:
Чистай районы (төркем)	• Чистай: Беренче җәмигъ мәчете • башка ТПлар:
Чүпрәле районы (төркем)	• Иске Чүпрәле: • башка ТПлар:
Югары Ослан районы (төркем)	• Югары Ослан: Салихҗан • башка ТПлар: Әсәдулла (Берек) • Введенский бистәсе • Гомәр (Вахитов) • Кызыл Байрак • Макыл (Рус Макылы) • Миңлегөлсем (Бакчасарай) • Нур (Ключищи) • Татар Мәмәтхуҗасы • Яңа Болгар • Яр буе Моквашы
Ютазы районы (төркем)	• Ютазы: • башка ТПлар: Габделәхәт (Бәйрәкә)
Яшел Үзән районы (төркем)	• Яшел Үзән: • башка ТПлар: Акъегет • Әл-Фатыйха (5 колония) • Сәфәр (Осиново) • Яңа Тура
Яңа Чишмә районы (төркем)	• Яңа Чишмә: • башка ТПлар: Зирекле
Россия мөселман диния нәзарәтләре Россия мәдрәсәләре Россия югары мөселман уку йортлары Россия мөфтиләр шурасы Ислам хезмәттәшлеге оешмасы