Teoman Duralı
| Şaban Teoman Duralı | |
|---|---|
 | |
| Tam adı | Şaban Teoman Duralı |
| Doğumu | 7 Şubat 1947 Zonguldak, Türkiye |
| Ölümü | 6 Aralık 2021 (74 yaşında) İstanbul, Türkiye Kanser |
| Alma mater | TED Ankara Koleji İstanbul Üniversitesi |
| Ödüller | Necip Fazıl Saygı Ödülü (2017) Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri (2021) |
| Çağı | Çağdaş felsefe |
| Kurumları | İstanbul Üniversitesi İstanbul Medeniyet Üniversitesi Viyana Üniversitesi Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi Kırklareli Üniversitesi Pensilvanya Eyalet Üniversitesi İbn Haldun Üniversitesi |
| Tez | Canlılar Sorununa Giriş[1] |
| Doktora danışmanı | Nermi Uygur |
| İlgi alanları | Biyoloji felsefesi |
| Önemli fikirleri | Felsefe-Bilim |
| İnternet sitesi | teomandurali.com.tr |
Şaban Teoman Duralı (7 Şubat 1947, Zonguldak - 6 Aralık 2021, İstanbul), Türk filozof, mütefekkir ve akademisyendir. Felsefe tarihi, biyoloji felsefesi, dilbilim, siyaset felsefesi, savaş felsefesi gibi alanlarda çok sayıda kitabı ve makalesi vardır.[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Teoman Duralı, 7 Şubat 1947'de Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde doğdu. Babası Sabih Duralı, Langaza'da doğdu. Babasının babası, Langaza'da ağır ceza reisi, babasının dedesi ise Gümülcine müftüsüydü.[3]
Sabih Bey, 1927'de devlet bursuyla mühendislik eğitimi almak üzere Almanya'nın Chemnitz şehrine gönderildi. Annesi Hilda Kohlschmidt ile Sabih Bey, Chemnitz'te tanışarak 1930 yılında evlenmişti.[2] Hilda Hanım, Protestan kültürüyle yetişmiş, klasik bir Alman'dı. Chemnitz dışına ilk kez lise yıllarında katıldığı bir Bavyera gezisinde çıktı. Koyu bir Alman milliyetçisi olan Hilda Hanım, Türkiye'de hiç mutlu olamamış ve hep vatan hasreti ile yaşamıştır.[3]
Almanya'dan yüksek mühendis olarak Türkiye'ye dönen Sabih Duralı, Genelkurmay Başkanlığı, Kayseri'de uçak, Eskişehir'de tank ve Kırıkkale'de silah fabrikalarında çalıştıktan sonra Türkiye'nin iki termik santralinden biri olan Zonguldak Kozlu'ya tayin edildi. 1954'te Demokrat Parti'den Zonguldak milletvekili seçildi.
Teoman Duralı'nın ağabeyi Kaya Duralı, 1931 yılında Chemnitz'te doğdu. Galatasaray Lisesi'nden mezun oldu.
Teoman Duralı, ilkokulu Zonguldak'ta, ortaokul ve liseyi TED Ankara Kolejinde tamamladı.[4] 1973 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin felsefe bölümünden mezun oldu.
Akademik hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Teoman Duralı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde öğrenciyken Nermi Uygur'un teklifiyle 1975 yılında mezun olduğu bölümde asistan olarak göreve başladı.[5] 1977 yılında biyoloji felsefesi hakkındaki teziyle felsefe doktoru unvanı aldı. 1978 yılında NATO bursu ile Paris'te biyoteknoloji seminerlerine katıldı. Mayıs 1982'de yardımcı doçent, Ekim 1982'de biyoloji felsefesi üzerine yazdığı tezle doçent oldu. 1985'te ABD Pennsylvania State University'de tamamladığı Kant'ın A Priori Bilgi İstidâdı başlıklı çalışmasının ardından 1988'de profesör oldu.[6] 1992-1993 yıllarında Malezya Uluslararası İslam Üniversitesinde, 1994 ve 2003 yıllarında Viyana Üniversitesi bilim felsefesi bölümünde, 1995-1997 ile 1999 yıllarında Kuala Lumpur'da International Institute Of Islamic Thought and Civilisation'da misafir öğretim üyesi olarak bulundu.[7] 1996 yılında İstanbul Üniversitesi araştırma fonunun mâli desteğiyle Orta Asya Türk cumhuriyetlerinde araştırma gezisinde bulundu.[8]
Duralı, felsefe alanındaki saygın konumu nedeniyle, Yeni Şafak, Altınoluk, Gerçek Hayat vb. gazete ve dergilerde de yazılar yazmıştır.[9] Öyle ki, "Evrim teorisi İslam'la çelişmez"[10] biçiminde bir görüşü savunmasına rağmen, Türkiye'nin en önde gelen evrim karşıtlarından Fethullah Gülen'e yakınlığı ile bilinen Zaman'da yazılar yazmış, Mehtap TV'de programlar yapmıştır.[11][12]
Bir dönem Kırklareli Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde dekanlık yaptı. Fakültenin felsefe bölümünü kurdu.[13] Bülent Ecevit Üniversitesi senatosunun 2016 yılında aldığı karar uyarınca Teoman Duralı'ya verilen fahrî doktorluk pâyesinin takdim töreni, Sezai Karakoç Kültür Merkezi'nde yapıldı.[14]
Duralı ölümünden önce İstanbul Üniversitesi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi ve İbn Haldun Üniversitesinde felsefe bölümlerinde ders veriyordu.[15][16] Ayrıca Kutadgubilig felsefe-bilim araştırmaları dergisinin yayın yönetmenliğini de yapmaktaydı.[17] Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyesi olan[18] Teoman Duralı, İngilizce, Fransızca, Almanca, Latince, Yunanca, İtalyanca, Felemenkçe, İspanyolca, Rusça, Malayca dillerini bilmekteydi.[19] Duralı ölümünden kısa bir süre öncesine kadar TRT 2 ekranlarında Felsefe Söyleşileri başlıklı bir programı yapmaktaydı.[20]
Özel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Futbolu çok sevdiğini ve hayatta militanca duygularla bağlandığı tek şeyin Galatasaray olduğunu söylerdi. Babasının anne tarafı Çerkes, baba tarafı Türkmen; annesi Alman, eşi Fransızdır.[21] Evli ve iki çocuk babasıydı.
Teoman Duralı, 6 Aralık 2021'de İstanbul'daki evinde kanser nedeniyle öldü. 7 Aralık 2021 tarihinde Fatih Camii'nde ikindi vaktinde kılınan cenaze namazının ardından, Aşiyan Mezarlığı'ndaki aile kabristanına defnedildi.[22]
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- xxxx: Biyoloji Felsefesi, ISBN 978-9757568858
- xxxx: Deniz ve Kaşiflik (şiir)
- xxxx: Sorun Çağının Anatomisi
- xxxx: Teoman Duralı'yla Üç Konuşma / Bilim - Felsefe - Evrim Teorisi
- 1982: Canlılar Sorununa Giriş / Biyoloji Felsefesiyle İlgili Çalışmalar
- 1992: Biyoloji Felsefesi / Canlı ve Kültür Sorunlarını Araştırma Alanı
- 1995: Felsefe-Bilimin Doğuşu: Aristoteles'te Canlılar ve Bilim Sorunu, ISBN 978-9759956967
- 1996: Yeniçağ Avrupa Medeniyetinden Çağdaş İngiliz-Yahudi Medeniyetine
- 1996: A New System of Philosophy-Science from the Biological Standpoint
- 1999: Felsefe - Bilim'e Giriş, ISBN 978-9757206200
- 2006: Çağdaş İngiliz-Yahudi Küresel Medeniyeti, ISBN 978-9759959838
- 2006: Çağdaş Küresel Medeniyet, ISBN 978-9759955564
- 2006: Felsefe-Bilim Nedir, ISBN 978-975-995-532-8
- 2006: Sorun Nedir?, ISBN 978-625-7660-79-2
- 2007: Gılgamış Destanı, ISBN 978-975-995-536-6
- 2009: Sorun Çağının Anatomisi: Çağımızın Felsefece Teşrihi, ISBN 978-6054056125
- 2010: Aklın Anatomisi: Salt Aklın Eleştirisinin Teşrihi, ISBN 978-9759953935
- 2013: Kutadgubilig Türkçenin Felsefe Sözlüğü, ISBN 978-975-995-406-2
- 2017: Omurgasızlaştırılmış Türklük, 2017, ISBN 978-9759955472
- 2018: Canlılar Sorununa Giriş: Biyoloji Felsefesiyle İlgili Araştırımı, ISBN 978-9751491138
- 2018: Hayatın Anatomisi: Canlılar Bilimi Felsefesi Evrim ve Ötesi, ISBN 978-9759959050
- 2019: Felsefe Bilimin Odağında Metafizik, ISBN 9786052021880
- 2019: Felsefe Bilimin Odağında Metafizik, ISBN 978-6052021880
- 2020: Hayatın Anatomisi: Canlılar bilimi felsefesi, evrim ve ötesi, ISBN 978-9759959050
- 2020: Öyle Geçer ki Zaman: Teoman Duralı kitabı, ISBN 978-6057717443
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Teoman Duralı (1987). Canlılar Sorununa Giriş. Remzi Kitabevi. s. 10.
Bu, ilkin Sayın Profesör Dr. Nermi Uygur'un yönetmiş olduğu bir doktora çalışması olarak kaleme alınmış olmakla birlikte...
- ^ a b "24 Portre'de bir 'Filozof'". 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ a b Değermenci, Ali (2020). Öyle geçer ki zaman : Teoman Duralı kitabı. Birinci baskı. Teoman Duralı. Kartal, İstanbul. ISBN 978-605-7717-44-3. OCLC 1250646330.
- ^ Prof. Dr. Ş. Teoman DURALI ’67 (Ekim 2010). "Mürşit - 1" (PDF). Kolejliler, 103. s. 32-34. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ "Teoman Duralı, CV'de Olmayan Hayatını Anlattı". 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Teoman DURALI, Prof. Dr. 19 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., kultursurasi.ktb.gov.tr. Erişim Tarihi: 19.03.2020.
- ^ "Hâltercümesi – Prof. Dr. Teoman Duralı". 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ Prof. Dr. Şaban Teoman DURALI - 2016 26 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., w3.beun.edu.tr. Erişim Tarihi: 19.03.2020.
- ^ "Teoman Duralı". 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Prof. Teoman Duralı: Evrim teorisi İslam'la çelişmez; Darwin, İbn Miskeveyh'in yanında soluk kalır". 17 Eylül 2017. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "İşte Malezya'nın Türk biraderleri". 15 Aralık 2007. 6 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ "Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı kimdir? Teoman Duralı'nın biyografisi". 24 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024.
- ^ Prof.Dr. Ş. Teoman DURALI 19 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., www.fef.klu.edu.tr. Erişim Tarihi:19.03.2020.
- ^ "Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı'ya Fahri Doktora Payesi Takdim Edildi". 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017.
- ^ Şaban Teoman DURALI, Prof. Dr. 19 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., kultursurasi.ktb.gov.tr. Erişim Tarihi: 19.03.2020.
- ^ "Teoman Duralı Hocamız Vefat Etti – İHÜ". web.archive.org. 7 Aralık 2021. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ FELSEFE -BİLİM ARAŞTIRMALARI, www.researchgate.net. Erişim Tarihi: 19.03.2020.
- ^ "TÜBA Şeref Üyesi Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı 74 yaşında hayatını kaybetti. | Türkiye Bilimler Akademisi". web.archive.org. 7 Aralık 2021. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ "Standart bir akademisyen değil Teoman Duralı". 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2017.
- ^ "Felsefe - TRT 2". web.archive.org. 7 Aralık 2021. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
- ^ "Türkoğlu Türküm ben". 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Prof. Dr. Teoman Duralı vefat etti". Habertürk. 7 Aralık 2021. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Teoman Duralı'nın internet sitesi 7 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dergah Yayınları'ndan Eserleri27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TRT2 Felsefe Söyleşileri programı 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- “Çırağının Gözünden Bir Usta: Teoman Duralı”, Derleme, Hazırlayan: Muhammet Negiz, Ocak 2022, E-kitap.
- Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahipleri
- 1947 doğumlular
- Öğretim görevlileri
- Türk profesörler
- İstanbul Üniversitesi öğretim üyeleri
- Türk filozoflar
- Alman asıllı Türkler
- 20. yüzyıl Türk yazarları
- 21. yüzyıl Türk yazarları
- İstanbul Medeniyet Üniversitesi öğretim üyeleri
- Kırklareli Üniversitesi dekanları
- TED Ankara Kolejinde öğrenim görenler
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler
- Türk felsefe akademisyenleri
- Kozlu doğumlular
- 2021 yılında ölenler
- Aşiyan Mezarlığı'na defnedilenler
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları üyeleri
- Zonguldak ili doğumlu felsefeciler