พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย

ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด

พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย
ชื่อย่อ	พคท.
ผู้ก่อตั้ง	โฮจิมินห์
หัวหน้า	วิชัย ชูธรรม[1][2][3]
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2485[4]
ถูกยุบ	มีความเคลี่อนไหวทางการเมืองครั้งสุดท้ายในช่วงพุทธทศวรรษที่ 2520
แยกจาก	พรรคคอมมิวนิสต์ทะเลใต้
หนังสือพิมพ์	มหาชน (หนังสือพิมพ์) [en]
ฝ่ายทหาร	กองทัพปลดแอกประชาชนแห่งประเทศไทย
สื่อหลัก	สถานีเสียงประชาชนแห่งประเทศไทย
อุดมการณ์	คอมมิวนิสต์ ลัทธิมากซ์–เลนิน ลัทธิเหมา
จุดยืน	ซ้ายจัด
สี	แดง
เพลง	แองเตอร์นาซิอองนาล และ ภูพานปฏิวัติ
ธงประจำพรรค
การเมืองไทย รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง

พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) (อังกฤษ: Communist Party of Thailand - CPT) เป็นพรรคคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย ดำเนินแนวทางตามลัทธิมาร์กซ์ ลัทธิเลนิน และลัทธิเหมา พรรคก่อตั้งในปี พ.ศ. 2485 แต่ไม่เคยจดทะเบียนจัดตั้งตามกฎหมายอย่างเป็นทางการ แม้ว่าจะเคยมีอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยสังกัดพรรคอยู่ช่วงหนึ่ง^[5] แต่บทบาทส่วนใหญ่ของพรรคเป็นที่จดจำจากเหตุการณ์การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย ซึ่งเป็นการจับอาวุธขึ้นสู้กับทางการไทย

อย่างไรก็ตาม เมื่อปี 2523 บทบาทของพรรคได้สิ้นสุดลงแล้วเป็นส่วนใหญ่^[6] แม้ว่าในปัจจุบันจะมีการดำเนินกิจกรรมของอดีตสมาชิกพรรค หรือความพยายามจดทะเบียนชื่อพรรคการเมืองอยู่

พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย เดิมเรียก พรรคคอมมิวนิสต์สยาม เริ่มก่อตั้งโดยโฮจิมินห์ ชาวเวียดนาม ใช้นามแฝงว่า สหายซุง โดยประชุมครั้งแรกแบบลับ ๆ ที่ โรงแรมตุ้นกี่ หน้าสถานีรถไฟหัวลำโพง เมื่อ 20 เมษายน พ.ศ. 2473 โดยแต่งตั้งหลี หรือ โงจิ๊งก๊วก เป็นเลขาธิการพรรคคนแรก และมีตัวแทนสองคนคือ ตัง หรือ เจิ่นวันเจิ๋น และ เหล่าโหงว หรือ อู่จื้อจือ^[7] จนก่อตั้งเป็นรูปร่างเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2485 หลังการประชุมสมัชชาพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย ครั้งที่ 1 ที่กรุงเทพมหานคร^[4] โดยมีสมาชิกก่อตั้ง 57 คน พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยเป็นพรรคแนวอุดมการณ์ ยึดมั่นในลัทธิมากซ์-เลนินและลัทธิเหมา โดยมีความมุ่งหมายเพื่อสร้างความเสมอภาคทางชนชั้น ชี้นำสังคมโดยพรรคคอมมิวนิสต์ และต่อสู้เอาชนะระบบทุนนิยมด้วยวิธี "ป่าล้อมเมือง"

หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ไทยยกเลิกกฎหมายคอมมิวนิสต์ช่วงหนึ่งเพื่อแลกกับการที่สหภาพโซเวียตยอมรับไทยเข้าเป็นสมาชิกสหประชาชาติ ทำให้พรรคมีการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองอยู่ช่วงหนึ่ง โดยมีอดีต ส.ส. สังกัด พคท. แต่หลังรัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ.2494 มีการตราพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์ พ.ศ. 2495 ซึ่งทำให้การคงอยู่ของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยเป็นสิ่งที่ผิดกฎหมาย ทำให้พรรคต้องลงต่อสู้ใต้ดินอีกครั้ง

สมาชิกในช่วงแรกเป็นชนชั้นล่างส่วนใหญ่ และเคลื่อนไหวด้วยการลอบสังหารทางการเมือง ส่วนทางการไทยก็ตอบโต้ด้วยมาตรการ "ถีบลงเขา เผาลงถังแดง" ต่อประชาชนที่ต้องสงสัยว่าฝักใฝ่คอ���มิวนิสต์^[8] ในปี 2508 พรรคเริ่มการก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศ

สมาชิกพรรคเพิ่มขึ้นมากหลังเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 ทำให้มีนักศึกษาและปัญญาชนหนีเข้าป่าไปจำนวนมาก ท่ามกลางบรรยากาศการปราบปรามผู้มีความคิดฝ่ายซ้ายอย่างเข้มข้นในเวลานั้น แต่พรรคประสบปัญหาเป็นเผด็จการตามลัทธิเหมา รวมทั้งเริ่มขาดการสนับสนุนจากต่างชาติ ทำให้รัฐบาลเป็นฝ่ายเหนือกว่ามากขึ้นเป็นลำดับ

จนเมื่อปี 2523 ได้มีการออกคำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรีที่ 66/2523 และอีกฉบับในปี 2525 นิรโทษกรรมสมาชิกพรรคที่ออกจากป่าให้มาเป็นผู้ร่วมพัฒนาชาติไทย นับเป็นการสิ้นสุดการก่อการกำเริบครั้งนั้น

ปี 2553 ธง แจ่มศรี ออกแถลงการณ์ยุติการนำแต่ไม่ยุบพรรค จนเกิดความไม่พอใจและกดดันให้เขาลาออกจากเลขาธิการพรรค และเลือกให้วิชัย ชูธรรม เป็นเลขาธิการพรรคแทน ในที่สุดธง แจ่มศรี และสหายจึงไปจัดตั้งพรรคประชาธิปไตยประชาชนไทย" (พปท.) และมีการเคลื่อนไหวแบบ “ปิดลับที่สุด”^[9]

ปัจจุบันพรรคคอมมิวนิสต์ยังมีอยู่^[6] โดยยังมีการจัดกิจกรรมของอดีตสมาชิกพรรคและนักรบ ตลอดจนมีความพยายามจดทะเบียนชื่อพรรคการเมือง แต่ถูกคณะกรรมการการเลือกตั้งปฏิเสธโดยอ้างเหตุผลว่าคอมมิวนิสต์เป็น "ระบอบการปกครอง" ที่เป็นปรปักษ์กับประชาธิปไตย

รายชื่อเลขาธิการพรรค เรียงตามวาระที่ได้ดำรงตำแหน่ง โดยการเลือกเลขาธิการพรรคนั้น จะกระทำในที่ประชุมสมัชชา พคท. แต่ละครั้ง

1. พ.ศ. 2485 - พิชิต ณ สุโขทัย (จูโซ่วลิ้ม, พายัพ อังคะสิงห์) (แหล่งข้อมูลบางแหล่งไม่เห็นด้วยกับข้อมูลนี้ โดยอ้างว่า ในขณะนั้น นายพิชิตไม่ได้เข้าร่วมประชุมสมัชชาด้วย)^[10]
2. พ.ศ. 2495 - ประสงค์ วงศ์วิวัฒน์ (ทรง นพคุณ)
3. พ.ศ. 2504 - มิตร สมานันท์ (เจริญ วรรณงาม) ชาวอุดรธานี สำเร็จการศึกษาสาขาวารสารศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมต่อต้านญี่ปุ่นในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ศึกษาต่อที่สถาบันลัทธิมารก์ซเลนินที่กรุงปักกิ่ง และเสียชีวิตลงในปี พ.ศ. 2521
4. พ.ศ. 2525 - ประชา ธัญญไพบูลย์ (ธง แจ่มศรี) ชาวไทยเชื้อสายเวียดนาม เข้าร่วมพรรคตั้งแต่อายุ 17 ปี^[11]
5. พ.ศ. 2553 - วิชัย ชูธรรม (สหายเล่าเซ้ง) ได้รับการประกาศให้เป็นเลขาธิการพรรคคนที่ห้าโดยคณะกรรมการกลางพรรค ฝ่ายเสียงข้างมาก นำโดย ไวฑูรย์ สินธุวานิชย์ และวินัย เพิ่มพูนทรัพย์ หลังจากความขัดแย้งทางการเมืองภายในพรรค

• โฮจิมินห์
• พโยม จุลานนท์
• ประเสริฐ ทรัพย์สุนทร
• จิตร ภูมิศักดิ์
• อัศนี พลจันทร
• ศุภชัย โพธิ์สุ
• ภูมิธรรม เวชยชัย
• ^[12]

• รายชื่อพรรคการเมืองไทย
• สถานีเสียงประชาชนแห่งประเทศไทย (สปท.)
• การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย
• ลัทธิคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย

บทความเกี่ยวกับการเมือง การปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

• ด
• ค
• ก

บทความเกี่ยวกับประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล ดูเพิ่มที่ โครงการวิกิประเทศไทย

• ด
• ค
• ก