శ్రీకాకుళం

శ్రీకాకుళం కళింగపట్నం శ్రీకాకుళం
నగరం
శ్రీకాకుళం
ఏడురోడ్ల కూడలి
Nickname(s):  చికాకోల్, శిక్కోలు
శ్రీకాకుళం ఆంధ్రప్రదేశ్ లో స్థానం
Coordinates: 18°18′N 83°54′E / 18.3°N 83.9°E / 18.3; 83.9
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	శ్రీకాకుళం
పట్టణంగా గుర్తింపు	1856
Founded by	బలరామ
వార్డులు	36
Government
• Type	Mayor–Council
• Body	శ్రీకాకుళం నగరపాలక సంస్థ
• MLA	ధర్మాన ప్రసాదరావు
• MP	కింజరాపు రామ్మోహన నాయుడు
విస్తీర్ణం [1]
• నగరం	20.89 కి.మీ2 (8.07 చ. మై)
జనాభా  (2011)[2]
• నగరం	2,28,025
• Metro [3]	1,65,735
అక్షరాస్యత వివరాలు
భాషలు
• అధికారిక	తెలుగు
Time zone	UTC+5:30 (IST)
PIN	532001
ప్రాంతీయ ఫోన్ కోడ్	+91–8942
వాహనాల నమోదు	AP–39 ( 2019 జనవరి 30 నుండి)[4] AP-30 (2019 జనవరి 30కు ముందు)

శ్రీకాకుళం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఒక నగరం, శ్రీకాకుళం జిల్లా కేంద్రం.^[6]ఇదే పేరుతో శాసనసభ నియోజకవర్గం, పార్లమెంట్ నియోజకవర్గం ఉన్నాయి. ఈ పట్టణం నాగావళి నది ఒడ్డున నది కిరువైపుల విస్తరించి ఉంది. ఈ నగరాన్ని బలరాముడు కనుగొన్నట్టు భావిస్తారు.^[7]

బ్రిటిషు వారు శ్రీకాకుళం పేరును పలకలేక "చికాకోల్" అనేవారు. చికాకోల్ కు సంబంధించిన మరో కథనం ప్రకారం ఈ ప్రాంతం నైజాం ఆధిపత్యంలో ఉండే సమయంలో ఈ ఊళ్లోనే ప్రతి సంవత్సరం జమాబందీ నిర్వహిస్తూ రైతుల వద్ద నుండి పన్నులు వసూలు చేసేవారు. రైతులు తాము కట్ట వలసిన పన్ను సొమ్మును విచ్చు రూపాయల రూపంలో చిన్నచిన్న గుడ్డసంచులలో పోసి, మూటకట్టి, ఆమూటను తీసికొనివచ్చి ఖుద్దున సమర్పించేవారు. ఆ మూట లోని సొమ్ము సరిగా ఉందో లేదో చూసుకోవడానికి మూటను విప్పాలి. ఆ మూటలు చాలా ఉంటున్నందువలన, ఆ మూటల మూతికట్టు విప్పమని రైతులతో చెప్పడానికి "శిఖా ఖోల్" అనేవారు. అంటే "మూతికట్టువిప్పు" అని అర్థం. ఈమాట క్రమంగా "చికా కోల్", సిక్కోలు అయి, శ్రీకాకుళంగా స్థిరపడింది అని అంటారు.^[7]

శ్రీకాకుళం నగర విస్తీర్ణం 20.89 చ.కి.మీ.^[5] రాష్ట్ర రాజధాని అమరావతి నుండి ఈశాన్య దిశలో 463 కి.మీ దూరంలో వుంది.

2011 జనాభా లెక్కలు ప్రకారం, ఈ నగర జనాభా 1,49,592. ఇందులో 74,546 మగవారు,75,046 ఆడవారు ఉన్నారు.^[8] 11,001 మంది 0–6 వయసు లోపు వారు ఉన్నారు. ఇందులో 5,686 అబ్బాయిలు, 5,315 అమ్మయిలు. ఈ నగరంలో 84.62% అక్షరాస్యతతొ 96,744 మంది అక్షరాస్యులు ఉన్నారు.^[9]

శ్రీకాకుళం నగరపాలక సంస్థ నగర పరిపాలన నిర్వహిస్తుంది.

జాతీయ రహదారి 16 నగరానికి సమీపంగా పోతుంది.^[10] 13 కి.మీ దూరంలో శ్రీకాకుళం రోడ్ అనే పేరుతో ఆమదాలవలసలో ఉంది. 2006 లో రిజర్వేషన్ బుకింగ్ కౌంటర్ మాత్రం శ్రీకాకుళం నగరపాలక సంస్థ ఆఫీసు ఆవరణలో పెట్టారు. సమీప విమానాశ్రయం 106 కి.మీ. దూరంలో గల విశాఖపట్నం అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం.

ఒక మెడికల్ కాలేజి (రిమ్స్), దంత వైద్యకళాశాల ("చాపురం" గ్రామ సమీపాన), ఒక హోమియో వైద్యశాల, ఒక ఆయుర్వేద వైద్యశాల, ఒక న్యాయ కళాశాల ఉన్నాయి. ప్రైవేటు రంగంలో రాగోలు వద్ద జెమ్స్ వైద్య కళాశాల ఉంది.

400 పడకల జిల్లా కేంద్ర ఆసుపత్రి తో పాటు, కిమ్స్ ఆసుపత్రి ఉంది.

నగరంలో 1. జిల్లాకోర్టు, 2. మున్సిపల్ బెంచికోర్టు ఉన్నాయి.

• శ్రీ సూర్యనారాయణస్వామి దేవస్థానం, అరసవల్లి
• ఉమారుద్ర కోటేశ్వరస్వామి ఆలయము - గుడి వీధి
• వెంకటేశ్వర ఆలయం (నారాయణ తిరుమల) - గుజరాతీపేట

• స్వామి అగ్నివేష్ - సామాజిక కార్యకర్త
• మగటపల్లి వెంకటరమణమూర్తి - దాత, సమాజ సేవకుడు.
• రావిశాస్త్రి
• తంగి సత్యనారాయణ
• వడ్డాది పాపయ్య
• సోమంచి వాసుదేవరావు తెలుగు కవి, నిర్వచన సుందరకాండ సమీర సందేశం వంటి కావ్యాల రచయిత.
• లోకనాథం నందికేశ్వరరావు - మిమిక్రీ కళాకారుడు
• నందిత బన్న - మిస్‌ యూనివర్స్‌ సింగపూర్‌ - 2021

వికీమీడియా కామన్స్‌లో Srikakulamకి సంబంధించి దస్త్రాలు ఉన్నాయి.

వికీవాయేజ్ కోసం ఒక ట్రావెల్ గైడ్ ఉంది శ్రీకాకుళం.