Przejdź do zawartości

Ulica Pawia w Krakowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Pawia
Stare Miasto
Ilustracja
Widok na północ od ul. Worcella
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Przebieg
Aleje Trzech Wieszczów, al. 29 listopada
ul. Warszawska
ul. Szlak, Tunel R. Kalinowskiego
ul. Ogrodowa
ul. Kurniki
ul. Worcella
ul. Basztowa, ul. Westerplatte, ul. Lubicz
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Pawia”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Pawia”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Pawia”
Ziemia50°04′06,5″N 19°56′42,8″E/50,068480 19,945209

Ulica Pawia – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, biegnie od skrzyżowania ul. Lubicz, Basztowej i Westerplatte w kierunku północnym (będąca przedłużeniem ul. Westerplatte) do węzła drogowego łączącego Aleje Trzech Wieszczów, al. 29 Listopada i ulicę Warszawską. Wzdłuż ulicy biegnie linia tramwajowa, która w północnej części łączy się z wylotem tunelu Krakowskiego Szybkiego Tramwaju[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza część ulicy została wytyczona w 1 połowie XVIII wieku. Początkowo nazwana była przecznicą Mogilską (obecna ul. Kurniki w tamtym czasie nazywana była ul. Mogilską), następnie ul. Zacisze. Obecną nazwę ulica otrzymała w 1878 roku[1]. Do 2005 roku ulica kończyła się skrętem w ulicę Ogrodową. Podczas rozbudowy węzła komunikacyjnego przy Dworcu Głównym została przedłużona do wybudowanego w 1977 roku węzła drogowego łączącego Aleje Trzech Wieszczów, al. 29 Listopada i ulicę Warszawską. W 2005 roku wybudowano także linię tramwajową biegnącą wzdłuż ulicy[1]. Po rozbudowie ulica Pawia przejęła dużą część ruchu samochodowego z ulicy Warszawskiej[2].

Zabudowa

[edytuj | edytuj kod]

Obiekty przy ul. Pawiej pochodzą z różnych okresów - przełom XIX i XX wieku, okres międzywojenny oraz po 2005 roku.

  • Kamienica na rogu ul. Pawiej 2 i Basztowej 25 wybudowana w latach 1886–1887 według projektu Sławomira Odrzywolskiego i Władysława Kaczmarskiego jest wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[3]. Obecnie jest to budynek Hotelu „Polonia” (dawniej Belvedere).
  • ul. Pawia 4-6 – dawne dwie kamienice wybudowane w latach 1891–1892, obecnie Hotel „Warszawski”. Projektował Karol Knaus. Wpisana do GEZ[4];
  • ul. Pawia 8 – kamienica z 1890 roku, wpisana do GEZ[4];
  • ul. Pawia 12/Worcella Stanisława 11 – modernistyczna kamienica wybudowana w latach 1937–1938 według projektu Jakuba Jana Spira (według innego źródła we współpracy z Edwardem Kreislerem)[5], wpisana do GEZ[4]. Charakterystycznym elementem obiektu jest godło znajdujące się na ścianie frontowej – „Pastuszek z pawiem”, wykonane w technice sgrafita[5]. Obecnie (2024) ogon pawia jest uszkodzony[6];
  • ul. Pawia 18 – kamienica z 1930 roku, wpisana do GEZ[4]. Na frontowej ścianie znajduje się godło kamienicy – „Sarna”[6];
  • ul. Pawia 18B – Hotel Mercure Centrum, wybudowany w 2015 roku - projekt T. Półchłopek i M. Stępień[1];
  • ul. Pawia/Ogrodowa 10 – hotel Puro, wybudowany w 2012 roku - projekt B. Biełyszew[1];
  • zespół mieszkaniowy Angel City, wybudowany w latach 2006–2009 - projekt S. Deńko, P. Nawara, A. Szultk, z oryginalną ceglaną elewacją[1].

W latach 1952–2005 w pierzei wschodniej znajdował się dworzec autobusowy i zabudowania zespołu dworcowego. Działał tam Bar Mleczny Smok (budynek miał charakterystyczny neon). Został on wyburzony w 2004 roku.

  • W latach 2002–2006 wybudowano Galerię Krakowską według projektu IMB Asymetria. Od 2013 roku obiekt jest połączony z podziemną halą Dworca Głównego i wejściami na perony kolejowe[1];
  • ul. Pawia 3 – Vienna House Andel’s Cracow, hotel, otwarty w 2007 roku;
  • po północnej stronie Galerii znajdują się budynki futurystycznego zespołu biurowego HIGH 5ive, wybudowane w 2018 i 2020 roku, według projektu nsMoonStudio. Między nimi biegnie ul. Rafała Kalinowskiego, która prowadzi do podziemnego tunelu pod torami kolejowymi[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Encyklopedia Krakowa. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 656, ISBN 978-83-66253-48-3.
  2. Opis inwestycji na stronie Agencji Rozwoju Miasta w Krakowie. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-24)].
  3. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-03-31].
  4. a b c d Lista adresowa gminnej ewidencji zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2024-03-29].
  5. a b Barbara Zbroja, Architektura międzywojennego Krakowa 1918-1939, Kraków: Wydawnictwo „Wysoki Zamek”, 2013, s. 268, ISBN 978-83-936117-7-5.
  6. a b Jerzy Stanisław Majewski: Kraków. Paw z kamienicy przy Pawiej. miastarytm.pl. [dostęp 2024-04-05].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]