Ulica Basztowa w Krakowie

ulica Basztowa
	Stare Miasto
	; Widok od skrzyżowania z ul.Pawią na zachód.; Po lewej Planty, po prawej Kleparz.
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Długość	745 m
	Plan
Przebieg
	Położenie na mapie Krakowa ulica Basztowa
	Położenie na mapie Polski ulica Basztowa
	Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Basztowa
	50°03′57,0″N 19°56′29,2″E/50,065840 19,941433
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Basztowa – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto. Wchodzi w skład I obwodnicy.

Zachodni kraniec stanowi skrzyżowanie z ulicą Garbarską, gdzie staje się przedłużeniem ulicy Juliana Dunajewskiego. Ogranicza Stare Miasto i Planty od północy. W 1914 roku na ulicy wybudowano torowisko tramwajowe.

Pierwsza część ulicy od Dworca Głównego do Bramy Floriańskiej pochodzi z XIII wieku. Dalsza część pochodzi z XIX wieku. Nazwa nawiązuje najprawdopodobniej do znajdującego się w jej pobliżu zachowanego do dziś fragmentu murów miejskich z basztami^[1].

Zabudowa

Po północnej stronie ulicy:

ul. Basztowa 1–2 (ul. Asnyka 1) – dom Popielów, zbudowany w latach 1909–1910 według projektu Wacława Krzyżanowskiego i Józefa Pakiesa.
ul. Basztowa 3 – kamienica Popielów, zw. niekiedy „Pałacem Popielów”, wzniesiona w 1887 według projektu Tadeusza Stryjeńskiego. Do tego budynku Popielowie przenieśli swoje zbiory archiwalno-biblioteczne z pałacu Popielów przy ul. św. Jana 20. Siedziba Instytutu Austriackiego w Krakowie (Österreich Institut Krakau).
ul. Basztowa 4 – kamienica zbudowana w 1872 według projektu Tomasza Prylińskiego, nadbudowana ok. 1930 według projektu Franciszka Mączyńskiego.
ul. Basztowa 5 – kamienica zbudowana ok. 1890 według projektu Tomasza Prylińskiego, przebudowana ok. roku 1930.
ul. Basztowa 6–8 – gmach Towarzystwa Ubezpieczeń „Florianka” zbudowany w 1886 r. według projektu Tomasza Prylińskiego i Tadeusza Stryjeńskiego. Obecnie w budynku mają siedzibę: Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II st. im. Fryderyka Chopina oraz Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I stopnia im. I.J. Paderewskiego oraz kompleks z reprezentacyjną salą koncertową Akademii Muzycznej.
ul. Basztowa 9 (ul. Krowoderska 2–4) – kamienica zbudowana w 1884 według projektu Tomasza Prylińskiego, ma w niej siedzibę Państwowa Szkoła Muzyczna II Stopnia im. W. Żeleńskiego.
ul. Basztowa 10 (ul. Krowoderska 1) – kamienica zbudowana w 1929 według projektu Wacława Krzyżanowskiego, budowała firma Romana Bandurskiego i Emila Allweila
ul. Basztowa 11 (ul. Długa 1) – Dom „Pod Globusem”, budynek powstał w latach 1904–1906 według projektu Franciszka Mączyńskiego i Tadeusza Stryjeńskiego.
ul. Basztowa 15 (Rynek Kleparski 4) – budynek Feniksa wzniesiony w latach 1931–1933 według projektu Jerzego Struszkiewicza i Maksymiliana Burstina, w okresie międzywojennym miał w nim siedzibę konsulat Niemiec.
ul. Basztowa 16 – kamienica zbudowana ok. 1852 według projektu Antoniego Stacherskiego.
ul. Basztowa 17 – kamienica zbudowana w 1877 według projektu Jacka Matusińskiego.
ul. Basztowa 18 – kamienica zbudowana w 1880 według projektu Karola Zaremby.
ul. Basztowa 19 (pl. Matejki 13) – Gmach Główny Akademii Sztuk Pięknych, powstał w latach 1877–1879 według projektu Macieja Moraczewskiego.
ul. Basztowa 20 – Gmach Narodowego Banku Polskiego, budynek wzniesiono w latach 1921–1925 według projektu Teodora Hoffmanna i Kazimierza Wyczyńskiego.
ul. Basztowa 22 – Gmach Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, pałac wzniesiony w latach 1898–1900 według projektu Alfreda Karola Broniewskiego. Przed nim policja ostrzelała strajkujących pracowników Semperitu^[2]
ul. Basztowa 23 – kamienica zbudowana w 1890 według projektu Sławomira Odrzywolskiego.
ul. Basztowa 24 – kamienica zbudowana w latach 1889–1890 według projektu Sławomira Odrzywolskiego.
ul. Basztowa 25 (ul. Pawia 2) – Hotel Polonia, zbudowany w latach 1886–1887 według projektu Sławomira Odrzywolskiego.

Po południowej stronie ulicy:

Barbakan

Zabudowa galeria

Po północnej strony ulicy:

ul. Basztowa 1-2
kamienica Popielów
ul. Basztowa 3
Kamienica (proj. Tadeusz Stryjeński, 1887–1888)
ul. Basztowa 4
czynszowa kamienica
ul. Basztowa 5
czynszowa kamienica
ul. Basztowa 6-8
Budynek Florianki
ul. Basztowa 9
Kamienica (proj. Tomasz Pryliński, 1884)
ul. Basztowa 10
czynszowa kamienica
ul. Basztowa 11
Dom Pod Globusem
ul. Basztowa 15
Budynek Feniksa
ul. Basztowa 17
Kamienica (proj. Jacek Matusiński, 1877)
ul. Basztowa 18
Kamienica czynszowa
Gmach Główny Akademii Sztuk Pięknych
Gmach Narodowego Banku Polskiego
Gmach Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego
ul. Basztowa 23, 24 i 25
Kamienice czynszowe oraz hotel Polonia

Południowa strona ulicy: Barbakan i Planty.

Widok na wschód: Barbakan i Planty.

Przypisy

↑ Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków: PWN, 2000, s. 47.
↑ JerzyJ. Kossowski JerzyJ., LeszekL. Ludwikowski LeszekL., Ulicami Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968, s. 36 .

Źródła

Praca zbiorowa, red. prowadz. Joanna Czaj-Waluś Zabytki architektury i budownictwa w Polsce – Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1
Barbara Zbroja Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Wydawnictwo Wysoki Zamek, Kraków 2023, ISBN 978-83-966500-2-3
Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023, ISBN 978-83-66253-46-9 t. I s. 95–96

[Encyklopedia-1] Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków: PWN, 2000, s. 47.

[krakow-2] JerzyJ. Kossowski JerzyJ., LeszekL. Ludwikowski LeszekL., Ulicami Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968, s. 36 .

[1]