Przejdź do zawartości

Turzyca ptasie łapki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Turzyca ptasie łapki
Ilustracja
Turzyca ptasie łapki (1) i Carex nitida (2)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca ptasie łapki

Nazwa systematyczna
Carex ornithopoda Willd.
Sp. Pl., ed. 4. 4: 255 (1805)[3]
Synonimy
  • Carex digitata var. ornithopoda (Willd.) DC.
  • Carex digitata subsp. ornithopoda (Willd.) Bonnier & Layens[3]

Turzyca ptasie łapki (Carex ornithopoda Willd.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Występuje na terenie niemal całej Europy[3]. W Polsce ma dość liczne stanowiska w Karpatach oraz pojedyncze na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, Śląskiej i na ziemi lubuskiej[4][5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kłoski
Pokrój
Roślina trwała, wysokości 5–25 cm, tworząca darnie.
Łodyga
Wzniesiona lub pokrzywiona.
Liście
Pochwy liściowe jasnobrązowe lub purpurowe. Blaszki liściowe tęgie, płaskie, na brzegach szorstkie, 2–3 (4) mm szerokości, jasnozielone, z nerwami. Najniższa podsadka krótka, pochwowata, szczecinowata.
Kwiaty
Kwiatostan długości 10–20 cm, złożony z 3-5 palczastych, skupionych kłosów. Najwyższy kłos siedzący, z kwiatami męskimi, pozostałe szypułkowe, luźne, z 2-6 żeńskimi kwiatami. Przysadki brązowe, z zielonym wystającym grzbietem, biało obrzeżone. Pęcherzyki dłuższe od przysadek, trójkanciaste, z cienkim dzióbkiem, krótko owłosione. Słupek o trzech znamionach.
Owoce
Ostro trójkanciaste orzeszki.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do maja. Siedlisko: suche lasy, półsuche murawy. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Erico-Pinetea[6].

Liczba chromosomów 2n = 54[4].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki[3]:

  • Carex ornithopoda subsp. ornithopoda – występuje w całym zasięgu gatunku
  • Carex ornithopoda subsp. ornithopodioides (Hausm.) Nyman – rośnie w środkowej i południowej Europie

Zagrożenia i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski z 2006 gatunek narażony na wymarcie na izolowanych stanowiskach poza głównym obszarem swojego występowania (kategoria zagrożenia [V])[7]. W wydaniu z 2016 nie ujęty (uznany za niezagrożony w skali kraju)[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
  3. a b c d Carex ornithopoda Willd., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29].
  4. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 132, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jürke Grau, Bruno P. Kremer, Bodo M. Möseler, Gerhard Rambold, Dagmar Triebel: Gräser. Monachium: Mosaik Verlag GmbH, 1984.