Tomice (województwo opolskie)

Tomice

wieś
Centrum wsi
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Głogówek
Liczba ludności (2011)	103[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-250[3]
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0493920
Położenie na mapie Polski Tomice
Położenie na mapie województwa opolskiego Tomice
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Tomice
Położenie na mapie gminy Głogówek Tomice
50°19′06″N 17°50′55″E/50,318333 17,848611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tomice (niem. Thomnitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek^[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Płaskowyżu Głubczyckiego, będącego częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1973–1975 miejscowość należała do gminy Lisięcice w powiecie głubczyckim^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 103 osoby^[2].

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 7 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Płaskowyżu Głubczyckiego. Należy do Euroregionu Pradziad^[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)^[7].

W Tomicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Tomic wynoszą 630 mm. Dominują wiatry zachodnie^[8].

Nazwa wsi została utworzona od imienia Toma – Tomasz. Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była pod nazwą Thomicz w XIII wieku^[9]. Do 1936 używana była niemiecka nazwa Thomnitz. Ze względu na jej polskie pochodzenie, w 1936 w miejsce nazwy nazistowska administracja III Rzeszy wprowadziła nową, niemiecką – Thomas^[10].

Książę Władysław opolski przekazał wieś Tomice biskupowi ołomunieckiemu Brunonowi ze Schauenburga jako wyrównanie szkód spowodowanych wtargnięciem księcia na ziemie biskupa w latach 1252–1253^[11]. Bruno ze Schauenburga wydał 6 listopada 1255 dokument lenniczy^[12], w którym przekazał swojemu podstolemu, Herbedowi von Füllenstein, Tomice (Thomaz) z 24 łanami „in Polonia sitas”^[13].

W XIV wieku wdowa po rycerzu Gerku sprzedała wieś Tomice klasztorowi cystersów w Kazimierzu za 130 grzywien^[14]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów^[15]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk^[16].

Probostwo cystersów w Kazimierzu zostało sekularyzowane w 1810^[17]. Dwór w Tomicach w 1813 zakupił Friedrich Wilhelm von Prittwitz^[18]. W 1816 Tomice zostały odłączone od powiatu prudnickiego i przyłączone do głubczyckiego^[19]. Prittwitzowie w 1842 sprzedali Tomice głównemu sędziemu dóbr świeckich Rellerowi. Do 1894 miejscowe dzieci uczęszczały do szkoły w Kazimierzu, a później do Szonowa^[9].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 163 mieszkańców Tomic 152 posługiwało się językiem niemieckim, a 11 językiem polskim^[20]. Na frontach I wojny światowej zginęło 7 żołnierzy z Tomic^[21]. Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnionych było w Tomicach 111 osób, z czego 93, ok. 83,8%, stanowili mieszkańcy (wszyscy urodzeni w miejscowości). Oddano 111 głosów (100% uprawnionych), w tym 111 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 111 osób, a za Polską 0 osób^[22].

W 1937 Tomice włączono administracyjnie do Szonowa^[23]. Podczas II wojny światowej, po wyparciu oddziałów niemieckich wieś została przejęta przez polską administrację. Wówczas w Tomicach została osiedlona część polskich repatriantów z Kresów Wschodnich. Niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona na zachód^[24].

W latach 1945–1950 Tomice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Klisino^[25], w latach 1954–1959 do gromady Klisino, w latach 1959–1972 do gromady Szonów^[26], a w latach 1973–1975 do gminy Lisięcice^[27]. Od 1975 Tomice znajdowały się w gminie Głogówek, a w 1999 zostały ponownie przyłączone do powiatu prudnickiego^[19].

W spisie gromad i miejscowości na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Tomice jako przysiółek Szonowa^[25]. Jako przysiółek figurowały również w spisie na dzień 31 sierpnia 1964^[26]. W wykazie na czerwiec 1975 Tomice zostały wymienione jako sołectwo^[27].

W czerwcu 2000 wieś została zwodociągowana^[28]. W 2011 Tomice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej^[29].

Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność napływową, przybyłą na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej^[30][24].

• 1910 – 163^[31]
• 1966 – 161^[32]
• 1998 – 132^[33]
• 2002 – 112^[33]
• 2009 – 102^[33]
• 2011 – 103^[33]
• 2013 – 108^[23]

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Tomicach chronione są^[34]:

• kapliczka dzwonnica przy domu nr 12
• dom mieszkalny nr 9
• dom mieszkalny nr 11
• dwór, ob. dom mieszkalny nr 25, 25A, 26
• stajnia dworska, nr 26
• stodoła dworska nr 25, 25A, 26
• dom podworski nr 27

W Tomicach siedzibę ma firma Murarstwo Lorenc Bogdan, zrzeszona w Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców w Prudniku^[35].

Przez Tomice przebiega droga wojewódzka

• 416 Racibórz – Krapkowice

Tomice posiadają połączenia autobusowe z Branicami, Głogówkiem, Głubczycami, Kietrzem, Opolem, Szonowem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy^[36].

We wsi działa Koło Gospodyń Wiejskich^[37].

Katolicy z Tomic należą do parafii św. Jadwigi w Szonowie (dekanat Głogówek)^[38]. Patronem wsi jest św. Jan^[9]. W centrum wsi znajduje się kaplica z figurą św. Jana Chrzciciela. Corocznie pod kaplicą odprawiane jest nabożeństwo na cześć świętego^[39].

We wsi znajduje się boisko^[40].

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Tomicach^[41].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Tomice prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”^[42].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 13 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)^[43].

Teren wsi, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[44]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[45].

• RalphR. Wrobel RalphR., Wójtostwo miejskie w Głogówku, „Ziemia Prudnicka”, Grzegorz Weigt, Andrzej Dereń – redakcja, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, ISSN 1642-977X .
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Głogówek [online], 2016 [dostęp 2023-02-10] .
• Katarzyna Maler: Kościół katolicki na ziemi głubczyckiej w latach 1742–1945. T. 1: Dzieje pruskiej części archidiecezji ołomunieckiej – komisariatu kietrzańskiego i wikariatu generalnego w Branicach. Opole: Stowarzyszenie LGT „Płaskowyż Dobrej Ziemi”, 2017.