Sylvester Stallone

Sylvester Stallone

Sylvester Stallone (2019)
Imię i nazwisko	Michael Sylvester Gardenzio Stallone
Data i miejsce urodzenia	6 lipca 1946 Nowy Jork
Zawód	aktor, scenarzysta, producent, reżyser
Współmałżonek	Sasha Czack (1974–1985; rozwód) Brigitte Nielsen (1985–1987; rozwód) Jennifer Flavin (od 1997)
Lata aktywności	od 1970
Odznaczenia
Podpis aktora
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Sylvester Enzio Stallone (ur. jako Michael Sylvester Gardenzio Stallone 6 lipca 1946 w Nowym Jorku) – amerykański aktor, scenarzysta, reżyser i producent filmowy.

Uznawany za jedną z największych gwiazd kina światowego oraz międzynarodową ikonę machismo i Hollywood. Międzynarodową sławę i trwałe miejsce w historii kina przyniosły mu role, które stały się częścią amerykańskiej kultury masowej – legendy boksu Rocky’ego Balboa oraz żołnierza Johna Rambo^[1].

W 1984 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6712 Hollywood Boulevard^[2][3].

Urodził się w Hell’s Kitchen, dzielnicy Manhattanu, w Nowym Jorku jako syn Jacqueline „Jackie” Stallone (z domu Labofish; 1921-2020)^[4], astrolog i tancerki francusko-żydowskiego pochodzenia^[5], i Francesco „Franka” Stallone’a Sr. (1919−2011)^[6], włoskiego fryzjera pochodzącego z Gioia del Colle. W wyniku porodu kleszczowego doznał poważnego urazu głowy, który częściowo sparaliżował prawą stronę twarzy Stallone’a^[7] i sprawił, że aktor od dzieciństwa miał wykrzywioną dolną wargę i wadę wymowy (bełkotliwość)^[8]. Otrzymał imię na cześć kota Sylwestra z animacji Zwariowane melodie^[7].

Uczęszczał do klas początkowych w Montgomery Hills Junior High School w Silver Spring, w stanie Maryland. Jego rodzice nieustannie wszczynali awantury i ignorowali jego i młodszego brata Franka Juniora (ur. 30 lipca 1950)^[9], stąd pierwsze lata swojego dzieciństwa Stallone spędził w rodzinach zastępczych. W 1957 jego rodzice się rozwiedli^[10], matka w 1959 po ślubie z Anthonym Filitim przeniosła się do północno-wschodniej Filadelfii, w stanie Pensylwania, gdzie Stallone uczęszczał do Devereaux High School i Lincoln High School. Sylvester ma przybrane rodzeństwo – siostrę Toni Ann Filiti D’Alto (ur. 5 maja 1960) z drugiego małżeństwa matki i brata Dante Alexandra z drugiego małżeństwa ojca.

Przez jeden semestr uczył się w Bishop Snyder School w Silver Spring, w stanie Maryland. Po obejrzeniu filmu Herkules, zainspirowany wyglądem Steve’a Reevesa, rozpoczął treningi na siłowni^[11][12]. Skupił się też na karierze sportowej: podnosił ciężary, grał w szkolnej drużynie piłki nożnej i ćwiczył szermierkę. Wkrótce otrzymał stypendium sportowe i w latach 1960–1963 studiował w American College of Switzerland w Leysin, w Szwajcarii. W tym czasie był trenerem sportowym dziewcząt, a w wolnym czasie występował w szkolnej produkcji Śmierć komiwojażera Arthura Millera^[13]. To doświadczenie zainspirowało go do zostania aktorem, a po powrocie do USA zaczął studiować dramat na Uniwersytet Miami, które przerwał po przeprowadzce do Nowego Jorku w 1969^[13].

Pracował jako demonstrator pizzy, zamiatał klatki w zoo i był woźnym w Nowym Jorku^[14], a podczas wykonywania różnych dorywczych prac często chodził na przesłuchania aktorskie. Został obsadzony w roli Mike’a Nixona, napalonego mechanika telefonicznego w sztuce off-broadwayowskiej Score^[15][16], która miała 23 wystawienia w Martinique Theatre od 28 października do 15 listopada 1970^[17][18]. Swój filmowy debiut zanotował jako Stud w komedii erotycznej Wieczorek u Kitty i Studa (The Party at Kitty and Stud’s, 1970)^[19], która później ukazała się na kasetach VHS jako Włoski ogier po tym, jak Stallone stał się sławny^[13]; za udział w filmie zarobił 200 dolarów^[20].

Twarz Stallone’a i jego głęboki głos były przyczyną jego ciągłego odrzucania w rolach scenicznych i filmowych^[13]. Został obsadzony w komedii Kochankowie i inni nietutejsi (Lovers and Other Strangers, 1970) i jako Jerry w dramacie Nie ma miejsca do ukrycia (No Place to Hide, 1970)^[21]. W 1971 pojawił się jako chuligan z metra w komedii Woody’ego Allena Bananowy czubek (Bananas, 1971) i dreszczowcu Alana J. Pakuli Klute (1971).

Kandydował do roli Pauliego Gatto i Carlo Rizzi w Ojcu chrzestnym (1972), ale nie został obsadzony^[13]. Zamiast tego postanowił spróbować swoich sił w pisaniu scenariuszy, w tym do komediodramatu Książęta z Flatbush (The Lord’s of Flatbush, 1974), gdzie wystąpił w roli Stanleya Rosiello z Perrym Kingiem i Henrym Winklerem. Z pieniędzmi zarobionymi z tego filmu Stallone wyjechał z Nowego Jorku do Hollywood^[22].

Swoją pierwszą główną rolę zagrał w dreszczowcu Buntownik (Rebel/No Place to Hide, 1973)^[23] jako radykalny student Jerry Savage, zmuszony zdecydować, czy chce być ze swoją dziewczyną, czy kontynuować pracę dla terrorystów planujących zamachy bombowe na urzędy przedsiębiorstw, które prowadzą interesy z dyktatorami z państw Ameryki Środkowej w Nowym Jorku pod koniec lat 60. XX wieku. Film miał premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Atlancie. Potem trafił do obsady czarnej komedii Więzień drugiej alei (The Prisoner of Second Avenue, 1975) z Jackiem Lemmonem i Anne Bancroft, dramatu kryminalnego Capone (1975) z Benem Gazzarą, sportowego filmu sensacyjnego sci-fi Wyścig śmierci (Death Race 2000, 1975) jako psychopatyczny kierowca, który ze złowieszczą radością rozjeżdża ludzi oraz gościnnie w roli detektywa Ricka Dalya w jednym z odcinków serialu CBS Kojak (1975).

Zagrał główną rolę Rocky’ego Balboa, boksera-amatora w melodramacie sportowym Rocky (1976), do którego napisał scenariusz. Film uczynił go idolem i wcieleniem sukcesu, otrzymał trzy nagrody Oscara: za najlepszy film, reżyserię i montaż (spośród 10 nominacji, m.in. za scenariusz i główną rolę). Stallone następnie zagrał przywódcę związkowego w dramacie F.I.S.T. (1978)^[24], trenera w dramacie na podstawie jego scenariusza, który sam wyreżyserował – Paradise Alley (1978), jeńca wojennego w obozie hitlerowskim w dramacie wojenno-sportowym Johna Hustona Ucieczka do zwycięstwa (Victory, 1981); wszystkie te filmy okazały się niepowodzeniem.

Trzeba było powtarzać sagę o Rockym-bokserze jeszcze pięciokrotnie, aż ten amerykański mit sukcesu nabrał na ekranie rysów mitu politycznego, przemieniając bohatera w obrońcę zachodnich ideałów przeciwko komunizmowi; tak powstał Rocky II (1979), Rocky III (1982) z Mr. T, Rocky IV (1985), który przyniósł mu dwie Złote Maliny dla najgorszego aktora i najgorszego reżysera, a także nominację dla najgorszego scenarzysty, z Dolphem Lundgrenem, Rocky Balboa (2006).

Drugą kreacją aktorską, którą zdobył uznanie międzynarodowej publiczności, była postać Johna J. Rambo, weterana wojny wietnamskiej w filmie Rambo – Pierwsza krew (First Blood, 1982) i sequelach – Rambo II (Rambo: First Blood Part II, 1985), za który zdobył następne dwie Złote Maliny dla najgorszego aktora i najgorszego scenarzysty, Rambo III (1988) i John Rambo (2008), łącznie dostał 10 Złotych Malin i 30 nominacji za najgorsze role filmowe^[25].

Był na okładkach magazynów: „Newsweek” (w kwietniu 1977), „People” (w maju 1978, w lipcu 1979 z Talią Shire, w czerwcu 1982, w lipcu 1984 z Dolly Parton), „Interview” (we wrześniu 1979 i w lipcu 1995), „Playgirl” (w lipcu 1981), „Time” (w czerwcu 1982 z bokserem Gerrym Cooneyem), „Bravo” (1982, w listopadzie 1988, w styczniu 1989 i 1991), „Rolling Stone” (w lipcu 1982), „Muscle & Fitness” (w październiku 1985 z Brigitte Nielsen, w październiku 2010), „Vanity Fair” (w edycji brytyjskiej w listopadzie 1985 z Brigitte Nielsen, we wrześniu 1990, w listopadzie 1993), „Esquire” (w lutym 1995, w czeskiej edycji we wrześniu 2019) i „Viva!” (w styczniu 1998).

W 1991 był uznawany za siódmego najlepiej zarabiającego artystę świata (z majątkiem szacowanym na 63 mln dol.) i najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 30 mln dol.)^[26].

Wystąpił w innych hollywoodzkich produkcjach: Tango i Cash (Tango & Cash, 1989), Oskar, czyli 60 kłopotów na minutę (Oscar, 1991), Człowiek demolka (Demolition Man, 1993) z Sandrą Bullock, Specjalista (The Specialist, 1994) z Sharon Stone, Zabójcy (Assassins, 1995), Tunel (Daylight, 1996), Dorwać Cartera (Get Carter, 2000) z udziałem Michaela Caine’a czy Słodka zemsta (Avenging Angelo, 2002) z Madeleine Stowe.

Napisał scenariusz, wyreżyserował i zagrał w filmie akcji Niezniszczalni (The Expendables, 2010), dla którego zatrudnił gwiazdorską obsadę, w tym Jasona Stathama, Mickeya Rourke’a, Jeta Li, Erica Robertsa, Dolpha Lundgrena i Steve’a Austina – a także Bruce’a Willisa i Arnolda Schwarzeneggera. Powstały kontynuacje: Niezniszczalni 2 (The Expendables 2, 2012) i Niezniszczalni 3 (The Expendables 3, 2014).

Powrócił triumfalnie na kinowy ekran w roli Roberta „Rocky’ego” Balboa’y, Seniora w sensacyjnym dramacie sportowym Creed: Narodziny legendy (2015), za którą otrzymał nagrodę „Odkupienie za Złotą Malinę”, Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego i nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego^[25], i jego kontynuacji Creed II (2018).

28 grudnia 1974 poślubił fotografkę Sashę Czack^[27], z która doczekał się narodzin dwóch synów: Sage Moonblood (ur. 5 maja 1976, zm. 13 lipca 2012)^[28][29] i Seargeoh (ur. 1979 z autyzmem dziecięcym). 14 lutego 1985 rozwiódł się z żoną^[30].

15 grudnia 1985 poślubił duńską modelkę Brigitte Nielsen^[30], z którą wystąpił w sensacyjnym dreszczowcu kryminalnym Kobra (Cobra, 1986), ale już 13 lipca 1987 media poinformowały o rozstaniu pary^[31]. 17 maja 1997 poślubił modelkę Jennifer Flavin^[30][32], z którą ma trzy córki: Sophie (ur. 27 sierpnia 1996), Sistine Rose (ur. 27 czerwca 1998) i Scarlet Rose (ur. 25 maja 2002)^[33].

Interesuje się malarstwem – kolekcjonował dzieła i sam w wolnym czasie malował obrazy olejne^[34], a jego idolem stał się Leonardo da Vinci.

16 lutego 2007 przyleciał do Sydney w celu promocji filmu Rocky Balboa. Zaraz po wylądowaniu, został zatrzymany przez australijskie służby graniczne, które w jego bagażu znalazły 48 fiolek z syntetycznym hormonem wzrostu. W związku z przemytem został postawiony przed sądem, który 21 maja 2007 uznał go za winnego posiadania nielegalnych w Australii substancji i wyznaczył grzywnę w wysokości 9870 dolarów oraz nakazał pokrycie kosztów sądowych^[35].

• Sylvester Stallone w bazie IMDb (ang.)
• Sylvester Stallone w bazie Filmweb
• Sylvester Stallone w bazie Notable Names Database (ang.)