Połonina Wetlińska

Połonina Wetlińska

Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Najwyższy szczyt	Roh (1255 m n.p.m.)
Długość	8 km
Jednostka dominująca	Bieszczady Zachodnie
Położenie na mapie Bieszczadów Zachodnich Połonina Wetlińska
Położenie na mapie Karpat Połonina Wetlińska
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich Połonina Wetlińska
49°10′02″N 22°31′43″E/49,167222 22,528611
Multimedia w Wikimedia Commons

Połonina Wetlińska – masyw górski i połonina w Bieszczadach Zachodnich. Jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Bieszczadach.

Jest to masyw o kilku wierzchołkach, a jego kontynuacją jest góra Smerek oddzielona przełęczą M. Orłowicza. Południowo-zachodnie stoki masywu są krótkie i stromo opadają w dolinę Wetlinki, zachodnie do doliny Prowczy i Nasiczniańskiego Potoku, natomiast północno-wschodnie przechodzą w długie grzbiety, które łagodnie opadają ku bardziej odległej dolinie Sanu. Poprzez Przełęcz Wyżną masyw Połoniny Wetlińskiej łączy się z Działem.

Kulminacje Połoniny Wetlińskiej:

• Roh, 1255 m
• Osadzki Wierch, 1253 m
• Hasiakowa Skała, 1232 m
• Hnatowe Berdo, 1187 m
• Szare Berdo, 1108 m

Większa część masywu znajduje się na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Najwyższe partie masywu pokrywają typowe bieszczadzkie połoniny, poniżej 1050 m znajdują się lasy bukowe, które najlepiej zachowały się w dolinie Tworylczyka. Z połonin roztaczają się rozległe widoki i znajduje się tu najwyżej położone bieszczadzkie schronisko: „Chatka Puchatka” (1228 m n.p.m.), usytuowane tuż pod Hasiakową Skałą.

Z rzadkich w Polsce roślin stwierdzono występowanie takich gatunków, jak: lepnica karpacka, tocja karpacka, turzyca dacka, chaber Kotschyego, tojad bukowiński, tojad wschodniokarpacki i groszek wschodniokarpacki^[1].

Połonina Wetlińska i sąsiedni Smerek nazwy wzięły od leżących u ich stóp wsi. Nadali je kartografowie austriaccy. Jednak szczytowe połoniny należały także do wsi Jaworzec, Zatwarnica, Berehy Górne i jeszcze w okresie międzywojennym masowo wypasano woły i jałówki. W samej tylko części należącej do wsi Zatwarnica wypasano 150–200 sztuk bydła. Nocą trzymano je na polanie Katyczowa powyżej źródlisk Hylatego, w południe przepędzano na odpoczynek na polanę Jahrowyszcze. Pojono w korytach znajdujących się pomiędzy tymi polanami. Stada pilnowało 4–5 stałych pastuchów oraz zmieniający się pomocnicy.

W czasie I wojny światowej Połonina Wetlińska była miejscem ciężkich walk pozycyjnych pomiędzy wojskami rosyjskimi a austriackimi. Latem 1944 w lasach Stołów obozował oddział partyzantki sowieckiej M. Kunickiego „Muchy”. W Suchych Rzekach (na północnych stokach Szarego Berda) działała ukraińska szkoła podoficerska batalionu „Rena” UPA.

Na Połoninie Wetlińskiej wykonywano zdjęcia do filmu Bandyta z 1997 roku^[2].

Z Połoniną Wetlińską związane są liczne legendy. Jedna z nich mówi o sposobie podziału tej połoniny między mieszkańców kilku miejscowości, które na niej wypasały bydło. Według niej wszyscy właściciele wsi wyjechali rano konno ze swoich dóbr i tam, gdzie się spotkali wytyczono granice, jednak dziedzic z Hulskiego zaspał (inna wersja mówi, że przegrał pastwiska w karty) i dlatego mieszkańcy Hulskiego paśli swoje bydło na Otrycie. Legendy mówią też o zbójnikach i ich licznych kryjówkach. M.in. nad źródliskami potoku Hylaty, w miejscu zwanym Skałą Dobosza znajduje się Jaskinia Dobosza, w której podobno ukrywał się słynny wschodniokarpacki zbójnik Dobosz^[3].

Główny Szlak Beskidzki: Kalnica – Smerek – Przeł. M. Orłowicza – Połonina Wetlińska – Berehy Górne (5;05h)

Połonina Wetlińska (schronisko) – Przełęcz Wyżna (1:10h)

Połonina Wetlińska (schronisko) – camping „Górna Wetlinka” (1:55h)

Wetlina – Przełęcz M. Orłowicza – Zatwarnica (na obrzeżach Połoniny Wetlińskiej) (3:50h)

ścieżka przyrodnicza „Pełnik”: Wetlina – Przeł. M. Orłowicza – Połonina Wetlińska – Przeł. Wyżna i camping „Górna Wetlinka” (biegnie wzdłuż szlaków pieszych)

Schronisko PTTK Jaworzec – Krysowa – Przeł. M. Orłowicza (2:40h)

• Bieszczady : przewodnik. Pruszków: Rewasz, 1997. ISBN 83-85557-40-7. Brak numerów stron w książce
• Bieszczady i Góry Sanocko-Turczańskie. Mapa turystyczna. Skala 1:75 000. Wydanie trzecie. Warszawa: PPWK. ISBN 83-7329-436-8. Brak numerów stron w książce

• Galeria zdjęć