Park Szelągowski
Park Szelągowski – ruiny schodów | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Dzielnica | |
Położenie na mapie Poznania | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
52°25′32,7″N 16°57′03,2″E/52,425750 16,950889 |
Park Szelągowski – zabytkowy park, położony w Poznaniu, na Szelągu, na skarpie doliny Warty, na północ od centrum miasta. Park ten sąsiaduje z terenami zielonymi Cytadeli. Stanowi fragment północnego klina zieleni.
Geneza i historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa pochodzi od kupieckiej rodziny Szylingów, z których najbardziej znanym był Mikołaj Szyling, burmistrz Poznania, złotnik, humanista, przyjaciel Krzysztofa Hegendorfera i właściciel kamienicy przy Starym Rynku 54. Był on założycielem fabryki prochu na terenach obecnego Szeląga. W 1557 Zygmunt August wyraził zgodę na powiększenie fabryki, poprzez dokup gruntów. Z czasem fabryka zakończyła działalność, a zdziczałe tereny stały się popularnym celem wycieczek mieszkańców Poznania (od początków XIX wieku).
W 1922 restaurację i tutejszy ogród zakupiło Bractwo Kurkowe Strzeleckie, a ogród zaczęto nazywać Strzeleckim (nazwa ta używana była jeszcze w latach 50. XX w.). Mieściła się tutaj m.in. największa w Polsce kryta strzelnica (37 stanowisk) i tarasy restauracyjne na łącznie pięć tysięcy gości[1]. Po wojnie teren podupadł, mimo że w 1957 były projekty urządzenia tutaj obiektów sportowych, a 23 czerwca 1945 urządzono pierwsze po wojnie Wianki (Noc Świętojańską) pod patronatem generała Karola Świerczewskiego. Tego dnia odwołano nawet godzinę milicyjną. 5 września 1945 uruchomiono z tutejszej przystani regularne kursy statkiem do Gorzowa Wielkopolskiego (przez Oborniki, Obrzycko, Wronki, Sieraków, Międzychód i Skwierzynę). Jednostka odpływała w dni nieparzyste o 8.00, a pasażerowie mogli zabierać dowolną ilość bagaży (oferowano nawet przeprowadzki)[2]. W 2009 ogród uporządkowano. Planowane jest urządzenie terenów rekreacyjnych i promenady nad Wartą. Pozostałością dawnych czasów są ruiny monumentalnych schodów, prowadzących w dolinę rzeki. Na terenie parku znajduje się Dom Weterana – dobry przykład późnego modernizmu.
Przyroda
[edytuj | edytuj kod]Park posiada duże walory przyrodnicze. Rośnie tu kilka bardzo okazałych topól czarnych (obwody sięgają 6 metrów). Istnieje także platan klonolistny i aleja kasztanowców. W centrum założenia wycieka niewielkie, ujęte w krąg, źródełko wody żelazistej. Woda ta zabarwia podłoże na silny, rdzawy kolor. Występują także: derkacz (zalatujący zza Warty), słowik szary i rdzawy. Pojawiają się też bobry.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Park Kosynierów w Poznaniu - inny park w pobliżu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbigniew Kopeć , Poznań między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź: Księży Młyn, 2013, s. 93, ISBN 978-83-7729-030-9, OCLC 891282668 .
- ↑ Tadeusz Świtała , Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 216,278, ISBN 83-210-0607-8, OCLC 830203088 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Helena Szafran, Miasto Poznań i okolica, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań, 1959, ss.153-156
- Sławomir Janyszek, Magdalena Szczepanik-Janyszek, Okolice Góry Moraskiej, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2002, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2002, ss.240-241, ISSN 0137-3552
- Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8