Molnupirawir

Molnupirawir

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 2-metylopropanian [(2R,3S,4R,5R)-3,4-dihydroksy-5-[4-(hydroksyamino)-2-oksopirymidyn-1-ylo]oksolan-2-ylo]metylu Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. molnupiravirum, nazwa handlowa: Lagevrio
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C13H19N3O7
Masa molowa	329,31 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	2349386-89-4
PubChem	145996610
DrugBank	DB15661
SMILES CC(C)C(=O)OC[C@@H]1[C@H]([C@H]([C@@H](O1)N2C=CC(=NC2=O)NO)O)O
InChI InChI=1S/C13H19N3O7/c1-6(2)12(19)22-5-7-9(17)10(18)11(23-7)16-4-3-8(15-21)14-13(16)20/h3-4,6-7,9-11,17-18,21H,5H2,1-2H3,(H,14,15,20)/t7-,9-,10-,11-/m1/s1 InChIKey HTNPEHXGEKVIHG-QCNRFFRDSA-N
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Klasyfikacja medyczna
ATC	J05AB18
Multimedia w Wikimedia Commons

Molnupirawir (łac. molnupiravirum) – organiczny związek chemiczny będący pierwszym doustnym^[1] lekiem przeciwwirusowym przeznaczonym do leczenia COVID-19^[2], który może być stosowany przez pacjentów samodzielnie w domu. Lek ten jest tzw. analogiem nukleozydu, czyli naśladuje niektóre elementy budulcowe RNA wirusa^[3]. Występuje pod handlową nazwą Lagevrio^[4].

Kiedy SARS-CoV-2 wnika do komórki, musi zduplikować swoje RNA, aby utworzyć nowe kopie. Molnupirawir jest prolekiem, który hamuje replikację enzymu, który buduje łańcuch RNA z kolejnych ogniw, a jednocześnie zostaje on „włączony” do rozrastającej się nici wirusowego RNA i degraduje ją od środka. Związek może zmieniać swoją konfigurację, czasami naśladując cytydynę nukleozydową, a czasami urydynę – tam, gdzie zostanie wstawiony i nastąpi zmiana konformacyjna, pojawia się mutacja punktowa. Skutkuje to na tyle dużą ilością pojedynczych mutacji w kopiach wirusa, że efekt staje się dla niego letalny. W rezultacie działanie preparatu hamuje namnażanie wirionów i łagodzi przebieg choroby^[3].

Molnupiriawir jest pochodną N⁴-hydroksycytydyny (EIDD-1931), będącej inhibitorem wirusów grypy A i B o szerokim spektrum działania. N⁴-Hydroksycytydyna wykazuje jednak słabą biodostępność przy przyjmowaniu doustnym, co ogranicza jej potencjalne zastosowanie kliniczne. W przypadku molnupirawiru, grupa 5′-OH jest zestryfikowana kwasem izomasłowym, dzięki czemu poprawie uległy właściwości farmakokinetyczne związku, w tym uzyskana została dobra dostępność biologiczna jako leku doustnego^[5].

Wywiera działanie przeciwwirusowe poprzez wprowadzanie błędów kopiowania podczas replikacji wirusowego RNA. Powoduje przypadkowe tranzycje C-U i G-A o niskiej częstotliwości, co prowadzi do katastrofy błędów^[6][5].

Molnupirawir był pierwotnie badany (pod nazwą EIDD-2801) na Uniwersytecie Emory’ego w kierunku leczenia grypy przez uniwersytecką firmę zajmującą się innowacją leków, Drug Innovation Ventures at Emory (DRIVE)^[7]. Został następnie przejęty przez Ridgeback Biotherapeutics, która później nawiązała współpracę z Merck & Co. w celu dalszego rozwoju leku^[8].

Molnupirawir został zatwierdzony przez Brytyjską Agencję Regulacji Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (MHRA) do użytku medycznego w Wielkiej Brytanii w listopadzie 2021 r.^[9][10], jednak wciąż oczekuje na decyzję o dopuszczeniu do obrotu przez m.in. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków czy Europejska Agencja Leków^[11].