Melasa

Melasa (melas) – ciemnobrązowy, gęsty syrop o odczynie słabo alkalicznym. Powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji cukru spożywczego. Jest produktem o zawartości około 40% sacharozy lub mniej, której dalsze odzyskiwanie jest nieopłacalne.

Stosowana głównie do produkcji alkoholu, drożdży piekarniczych oraz paszowych, do produkcji gliceryny oraz kwasów organicznych – cytrynowego i szczawiowego. Jest bogatym źródłem żelaza niehemowego. Można z niej izolować betainę.

W zależności od surowca, z którego jest wytwarzana, wyróżnia się:

• melasę buraczaną, uzyskaną przy produkcji cukru buraczanego;
• melasę trzcinową, uzyskaną przy produkcji cukru trzcinowego;
• melasę karobową uzyskaną z mączki chleba świętojańskiego.

Skład melasy oraz jej konsystencja zależą od:

• jakości i składu chemicznego surowca, z którego jest otrzymywana,
• procesu technologicznego – sposobu przerobu,
• warunków przechowywania.

Zawartość podstawowych składników:

• woda – 20%
• sucha substancja – 80%, w tym:
  • sacharoza – 50%
  • inne związki – 30%, w tym:
    • cukry redukujące – 0,3%
    • rafinoza – 0,5%
    • popiół węglanowy – 8,6%
    • kwasy bezazotowe – 4,5%
    • aminokwasy – 5,5%
    • związki azotowe (ogółem) – 1,7%.

Zawartość podstawowych składników:

• woda – 20%
• sucha substancja – 80%, w tym:
  • sacharoza – 38,4%
  • inne związki – 41,6%, w tym:
    • cukry redukujące – 20%
    • rafinoza – 1,6%
    • popiół węglanowy – 7,5%
    • kwasy bezazotowe – 3,0%
    • aminokwasy – 1,0%
    • związki azotowe (ogółem) – 0,5%.

Zawartość składników mineralnych w przeliczeniu na tlenki:

• tlenek potasu, K
  2O – 4,69–5,5%
• tlenek sodu, Na
  2O – 0,75–0,8%
• tlenek wapnia, CaO – 0,22–0,25%
• tlenek magnezu, MgO – 0,03–0,04%
• tlenek żelaza(III), Fe
  2O
  3 – 0,03%
• dwutlenek węgla, CO
  2 – 2,33–2,6%
• tlenek fosforu(V), P
  4O
  10 – 0,05–0,06%

Duża zawartość związków nieorganicznych hamuje rozwój mikroorganizmów.

• mokry tytoń – tytoń do palenia nasączony melasą
• ustawa o melasie – brytyjska ustawa z 1733 roku
• Wielka Melasowa Powódź

Zobacz hasło melasa w Wikisłowniku

• WłodzimierzW. Bednarski WłodzimierzW., ArnoldA. Reps ArnoldA., MarekM. Adamczak MarekM. (red.), Biotechnologia żywności, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2003, ISBN 83-204-2783-5, OCLC 749236045 . Brak numerów stron w książce