Maszyna licząco-analityczna

Maszyny licząco-analityczne (ang. tabulating machines) – urządzenia liczące i wspomagające obliczenia, które używały stosowane w technice karty perforowane (dziurkowane). Wyróżnia się wśród nich:

• perforatory (dziurkarki) kart, służące do wybijania dziurek w kartach w odpowiedni sposób (ręczne, automatyczne) i wyprowadzania wyników,
• reproducery kart, służące do kopiowania kart już wydziurkowanych,
• sortery/kolatory, służące do rozdzielania kart na grupy,
• tabulatory, służące do obliczania i drukowania zestawień^[1],
• kalkulatory, służące do wykonywania obliczeń arytmetycznych, np. Odra 1103,
• czytniki kart perforowanych, służące do wprowadzania danych.

Za wynalazcę maszyn licząco-analitycznych uchodzi Herman Hollerith, który zastosował je po raz pierwszy w roku 1890 do opracowania spisu ludności USA.

Przebieg obliczeń na kartach perforowanych^[2][3]:

• dane do obliczeń zostają zamienione na karty przy pomocy perforatora (z ewentualną kontrolą poprawności na maszynie kontrolującej),
• karty dzielone są na grupy według podanych cech na sorterze/kolatorze,
• tabulator dokonuje obliczeń na każdej z grup, drukując ich zestawienie.

Zobacz multimedia związane z tematem: Maszyna licząco-analityczna

• informatyka
• historia informatyki

• L.L. Kerner L.L., Maszyny Powersa i system kart dziurkowanych, „Przegląd Organizacji”, 5 (6), Polona, 1930, s. 152-157 [dostęp 2023-06-17]  (pol.).