Kitakiusiu

Kitakiusiu

北九州

Nazwa japońska Kanji 北九州市 Transkrypcja Hepburna Kitakyūshū-shi Hiragana きたきゅうしゅうし
miasto przemysłowe
Widok miasta z góry Sarakura (622 m)
Herb Flaga
Państwo	Japonia
Prefektura	Fukuoka
Wyspa	Kiusiu
Burmistrz	Kenji Kitahashi↗
Powierzchnia	491,95 km²
Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość	924 143[1] 1879 os./km²
Kod pocztowy	〒803-8501
Symbole japońskie
Drzewo	Quercus gilva
Kwiat	różanecznik, słonecznik zwyczajny
Położenie na mapie Japonii Kitakiusiu
Położenie na mapie prefektury Fukuoka Kitakiusiu
33°53′00,3″N 130°52′30,7″E/33,883417 130,875194
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Kitakiusiu (jap. 北九州市 Kitakyūshū-shi) – miasto przemysłowe w Japonii, w prefekturze Fukuoka, na wyspie Kiusiu (Kyūshū)^[2].

Miasto jest ważnym węzłem komunikacyjnym ruchu lądowego i morskiego. Jest łącznikiem pomiędzy wyspami Honsiu (Honshū) a Kiusiu i ważnym portem handlu międzynarodowego. Kitakiusiu zostało utworzone w 1963 roku poprzez połączenie pięciu miast: Kokury, Wakamatsu, Yahaty, Tobaty, Moji^[3].

W latach 60. i 70. XX wieku w Kitakiusiu w wyniku dynamicznego rozwoju przemysłu ciężkiego i chemicznego doprowadzono do znacznego skażenia rzek, wód przybrzeżnych, gleby i powietrza. Miasto zasłynęło ze zjawisk wielobarwnego nieba nocą, co było skutkiem oświetlania gęstego smogu miejskimi światłami.

Od lat 70. władze miejskie, wspólnie z mieszkańcami, podjęły wysiłki w celu poprawy środowiska naturalnego i Kitakiusiu jest obecnie miastem najbardziej zaawansowanym w kontrolowaniu zanieczyszczeń i recyklingu. Miasto obejmuje duży obszar i na jego terenie, szczególnie w południowej części, znajduje się wiele czystych i pięknych miejsc, które nigdy nie były wykorzystywane do celów przemysłowych.

Zamek Kokura (Kokura-jō) odegrał ważną rolę w historii tego obszaru. Budowa rozpoczęła się na początku okresu Edo (1603–1868) w 1602 roku i trwała około siedmiu lat. Zamek był własnością klanu Ogasawara w latach 1632–1866. W 1866 roku został spalony podczas wojny pomiędzy klanami Kokura i Chōshū^[4].

Obecny donżon zamkowy nie jest dokładną rekonstrukcją oryginału, ponieważ mieszkańcy zdecydowali, iż bardziej zależy im na estetycznym projekcie, a nie wiernie odtworzonej prostszej konstrukcji z przeszłości. We wnętrzu zamku znajdują się eksponaty przedstawiające historię Kokury i zamku. Strefa interaktywna pozwala zwiedzającym doświadczyć życia samurajów z okresu Edo^[4].

Z zamkiem Kokura wiązane jest imię słynnego szermierza i artysty, Musashiego Miyamoto (ur. prawd. 1584 – zm. 1645), który prawdopodobnie odwiedził zamek w 1632 roku. W parku otaczającym zamek znajduje się jego pomnik^[4].

Moji było jednym z pięciu miast, które utworzyły Kitakiusiu w 1963 roku. Jest to obecnie dzielnica najbliższa Honsiu. Port Moji (Moji-kō) jest znany jako międzynarodowy port handlowy od końca XIX wieku. Obecnie główne prace portowe przeniesiono do nowej lokalizacji w porcie Shin-Moji, ale dawny port Moji zachował swoje znaczenie m.in. jako cel turystyczny dzięki dobrze zachowanym budynkom w stylu zachodnim z okresów Meiji (1868–1912) i Taishō (1912–1926). Niektóre z nich mieszczą kawiarnie, restauracje i muzea^[4].

Kawachi Wisteria Garden (Kawachi Fujien) to prywatny ogród na zalesionych wzgórzach na południe od centrum miasta, słynący ze spektakularnych pokazów kwiatów glicynii. Charakterystycznymi cechami ogrodu są dwa tunele o długości ok. 100 m, wykonane z drzew glicynii różnych odmian i kolorów, od białego do ciemnego fioletu^[5].

Kitakyushu Manga Museum przedstawia historię mangi z naciskiem na artystów związanych z miastem. Jednym ze znanych artystów prezentowanych w muzeum jest Leiji Matsumoto (Reiji Matsumoto, ur. 1938). Muzeum zajmuje piąte i szóste piętro Aru-Aru City, centrum handlowego poświęconego: mandze, anime, grom i akcesoriom dla grup idoli^[6].

Tanga Market (Tanga Ichiba) to zadaszona, lokalna ulica targowa, znana jako „Kuchnia Kitakiusiu”, która od początku XX wieku dostarcza różne artykuły spożywcze, w tym świeże owoce morza, a także gotowe potrawy. Większość sklepów znajduje się wzdłuż głównej ulicy, ale wąskie boczne uliczki także prowadzą do sklepów i barów^[7].

Yawata Steel Works (Yahata Seitetsusho) to pierwsza huta w kraju, zbudowana w latach 1897–1901 w pobliżu wydajnej kopalni węgla i ważnego portu, w celu zaspokojenia potrzeb przemysłu stoczniowego, kolejowego, budowlanego i zbrojeniowego. W szczytowym okresie huta produkowała ponad 90% krajowej stali. Huta działa do dziś. Na jej terenie zachowało się kilka zabytkowych budynków z okresu Meiji, w tym dawna siedziba główna, kuźnia i warsztat naprawczy, które w 2015 roku zostały umieszczone na listach: światowego dziedzictwa kulturowego i miejsc związanych z rewolucją przemysłową w okresie Meiji^[8].

Kitakiusiu dzieli się na siedem dzielnic (区 -ku):

W 2005 roku miasto Nakama miało stać się ósmą dzielnicą o tej samej nazwie. Jednakże, plan ten pochodzący od radnych Nakamy został odrzucony przez nich samych, gdyż wówczas ich liczba zostałaby zredukowana z 21 do 3 po połączeniu.

Płatne drogi ekspresowe są zarządzane przez Fukuoka Kitakyushu Expressway Public Corporation.

Stacja kolejowa Kokura należąca do JR Kyūshū jest przystankiem na linii kolejowej ekspresu San'yō Shinkansen przed stacją końcową Hakata w Fukuoce. Stacja ta jest także obsługiwana przez pociągi lokalne i ekspresowe na liniach Kagoshima i Nippō.

Transport miejski zapewniają autobusy (Kitakyushu City Bus, Nishitetsu Bus) i kolej jednoszynowa Kitakyushu Monorail (Kitakyūshū Monorēru), która łączy 13 stacji, od stacji Kokura w dzielnicy Kokura-Kita ze stacją Kikugaoka w Kokura-Minami^[9].

Stacja Mojikō jest północną stacją końcową linii Kagoshima, należącą do sieci JR Kyūshū.

Port pełni rolę krajowej bazy dystrybucji towarów, a dzięki geograficznej bliskości kontynentu azjatyckiego jest głównym portem handlu międzynarodowego. Ogólna nazwa Port of Kitakyushu obejmuje porty: Moji (Tachinoura dwa terminale kontenerowe), Kokura, Dōkai oraz nowy terminal kontenerowy Hibiki z nabrzeżem głębokowodnym, przystosowany dla dużych jednostek pływających.

Kitakiusiu jest największym portem promowym w zachodniej Japonii. Promy kursują pomiędzy Kitakiusiu a: Shimonoseki, Matsuyamą, Tokushimą, Kobe, Osaką, Tokio, Pusanem (Korea Południowa), Ulsanem (Korea Południowa) i wyspami należącymi administracyjnie do miasta. Największy port promowy znajduje się w Shin-Moji, inne są w Moji, blisko stacji Kokura.

Kitakiusiu ma nowe lotnisko, które zostało otwarte 16 marca 2006. Zostało ono zbudowane na sztucznej wyspie na Morzu Wewnętrznym (Seto-naikai) w odległości 3 km na południowy wschód od miasta. Ma połączenie ze stacją Kokura szybką linią kolejową^[10].

W Kitakiusiu jest kilka mostów łączących zarówno poszczególne dzielnice miasta, jak i części regionu. Największymi są:

• most Kanmon (Kanmon-kyō) nad cieśniną Kanmon (Kanmon-kaikyō; także nazwa cieśnina Shimonoseki) pomiędzy miastami Kitakiusiu i Shimonoseki;
• most Wakato (Wakato Ōhashi) łączący dzielnice Wakamatsu i Tobata ponad wąską i długą zatoką Dōkai.

Zmiany w populacji Kitakiusiu w latach 1980–2015:

• 
  Zamek Kokura i otaczający go ogród
• 
  Kolej jednoszynowa Kitakyushu Urban Monorail
• 
  Prom przepływający pod mostem Wakato
• 
  Most Wakato widziany z nabrzeża Wakamatsu

• Oficjalna strona miasta (jap.)
• Strona miasta (ang.)