Edward Steuermann

Edward Steuermann
Data i miejsce urodzenia	18 czerwca 1892 ; Sambor
Pochodzenie	żydowskie
Data i miejsce śmierci	11 listopada 1964 ; Nowy Jork
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	pianista, pedagog, kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons

Edward Steuermann, też Eduard (ur. 18 czerwca 1892 w Samborze, zm. 11 listopada 1964 w Nowym Jorku)^[1]^[2] – amerykański pianista, pedagog i kompozytor żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

W latach 1904–1910 studiował grę fortepianową u Viléma Kurza w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie oraz w latach 1911–1912 u Ferruccia Busoniego w Berlinie. Następnie przez dwa lata studiował kompozycję pod kierunkiem Arnolda Schönberga, z którym pozostawał później w długoletniej przyjaźni^[1]^[2]^[3].

W 1938 wyjechał do Stanów Zjednoczonych^[2], w 1944 otrzymał amerykańskie obywatelstwo^[4].

Kariera pianistyczna

Specjalizował się w wykonawstwie muzyki kompozytorów z kręgu wiedeńskiej szkoły dodekafonicznej^[1]^[5]. Od 1912 grał pierwsze wykonania całej muzyki fortepianowej Schönberga^[4]. Brał także udział w prawykonaniach jego utworów kameralnych i orkiestrowych, m.in. Pierrota lunaire (Berlin, 1912), Suity op. 29 (Paryż, 1927), Koncertu fortepianowego op. 42 (Nowy Jork, 1944)^[1]^[2]. Był prawykonawcą utworów Albana Berga: Koncertu kameralnego (Berlin, 1927) oraz Antona Weberna: Kwartetu op. 22 (Wiedeń, 1931) i Koncertu op. 24 (Praga, 1935)^[1]. W latach 1918–1921, będąc czołowym pianistą założonego przez Schönberga w Wiedniu Stowarzyszenia Prywatnych Wykonań Muzycznych, przybliżył wiedeńskim miłośnikom nowej muzyki utwory Aleksandra Skriabina i młodych kompozytorów francuskich^[1]^[2].

W 1952 otrzymał medal Schönberga, najwyższe odznaczenie przyznawane przez Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej (ISCM)^[1]^[2].

Był nie tylko wykonawcą nowej muzyki, ale też wybitnym interpretatorem repertuaru klasycznego; jego recitale Beethovenowskie w Nowym Jorku na początku lat 50. stały się wydarzeniami artystycznymi^[1]^[2]. Dużo koncertował w Europie i USA, jako solista, kameralista i z orkiestrami pod kierunkiem takich słynnych dyrygentów jak m.in. Ernest Ansermet, Fritz Busch, Otto Klemperer, Artur Rodziński, Leopold Stokowski i Hermann Scherchen^[4].

Działalność pedagogiczna

Był nauczycielem we lwowskiej szkole muzycznej im. I.J. Paderewskiego^[3]^[6] i profesorem w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie (1932–1936)^[a]^[3]^[5]. Jednocześnie prowadził kursy mistrzowskie m.in. w Wiedniu, Salzburgu (Mozarteum), Pradze, a po II wojnie światowej w Darmstadzie (Kursy Nowej Muzyki)^[2] i w Izraelu^[3]^[6]. W latach 1948–1963 był profesorem w konserwatorium w Filadelfii, a w latach 1952–1964 prowadził klasę fortepianu w nowojorskiej Juilliard School^[2]^[5]^[6].

Wśród jego uczniów byli Theodor Adorno, Alfred Brendel, Joseph Kalichstein, Russell Sherman, Lili Kraus, Moura Lympany, Maria Bilińska-Riegerowa, Leopold Münzer, Jakub Gimpel i inni^[2]^[5]^[6].

Twórczość

W jego kompozycjach, często atonalnych i serialnych, wyczuwalne są wpływy Skriabina i Debussy’ego^[2].

Komponował pieśni, muzykę chóralną, fortepianową, kameralną, w tym 7 walców na kwartet smyczkowy (1946), Trio fortepianowe (1954), Improvisation und Allegro na skrzypce i fortepian (1955), Diary na kwartet smyczkowy (1961) oraz utwory na orkiestrę, w tym Wariacje (1958) i Suitę na orkiestrę kameralną (1964)^[2]^[6].

Dokonał też transkrypcji fortepianowej Symfonii kameralnej op. 9 Schönberga oraz transkrypcji na 3 fortepiany pieśni Wohina? Schuberta^[2].

Uwagi

↑ Zdaniem Janusza Zatheya Steuermann w latach 1932–1936 nie nauczał w krakowskim konserwatorium tylko w szkole muzycznej Żydowskiego Towarzystwa Muzycznego, założonego przez Różę Arnold-Hersztajn i Helenę Landau^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zathey 2007 ↓, s. 102.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Michael Steinberg: Steuermann, Edward [Eduard]. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. via Oxford University Press. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Błaszczyk 2014 ↓, s. 233.
↑ ^a ^b ^c Edward Steuermann, Musician, Associate of Schoenberg, Is Dead. [w:] New York Times [on-line]. 1964-11-13. [dostęp 2020-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Chodkowski 1995 ↓, s. 844.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zathey 2007 ↓, s. 103.

Bibliografia

Janusz Zathey: Steuermann Edward. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 10: Sm–Ś część biograficzna. Kraków: PWM, 2007, s. 102-103. ISBN 978-83-224-0866-7. (pol.).

Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).

Leon Tadeusz Błaszczyk: Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku. Słownik biograficzny. Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 233. ISBN 978-83-939735-1-4. (pol.).

Linki zewnętrzne

Edward Steuermann – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Eduard Steuermann w bazie AllMusic (ang.)
Dyskografia Eduarda Steuermanna w bazie MusicBrainz (ang.)
Eduard Steuermann w bazie Discogs.com (ang.)
Eduard Steuermann. [w:] Lexikon verfolgter Musiker und Musikerinnen der NS-Zeit [on-line]. [dostęp 2020-02-25]. (niem.).

[u1-7] Zdaniem Janusza Zatheya Steuermann w latach 1932–1936 nie nauczał w krakowskim konserwatorium tylko w szkole muzycznej Żydowskiego Towarzystwa Muzycznego, założonego przez Różę Arnold-Hersztajn i Helenę Landau^[6].

[CITEREFZathey2007102-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zathey 2007 ↓, s. 102.

[Oxford_Music_Online-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Michael Steinberg: Steuermann, Edward [Eduard]. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. via Oxford University Press. (ang.).

[CITEREFBłaszczyk2014233-3] Błaszczyk 2014 ↓, s. 233.

[NYT-4] Edward Steuermann, Musician, Associate of Schoenberg, Is Dead. [w:] New York Times [on-line]. 1964-11-13. [dostęp 2020-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. (ang.).

[CITEREFChodkowski1995844-5] Chodkowski 1995 ↓, s. 844.

[CITEREFZathey2007103-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zathey 2007 ↓, s. 103.

[1]