Burgrabice

Burgrabice

wieś
Kościół parafialny pw. św. Bartłomieja
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Głuchołazy
Wysokość	240–280[2] m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	690[3]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-355[4]
Tablice rejestracyjne	ONY
SIMC	0494663
Położenie na mapie Polski Burgrabice
Położenie na mapie województwa opolskiego Burgrabice
Położenie na mapie powiatu nyskiego Burgrabice
Położenie na mapie gminy Głuchołazy Burgrabice
50°21′12″N 17°16′27″E/50,353333 17,274167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Burgrabice (daw. Borkowice, niem. Borkendorf^[5]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy^[6][7]. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na ziemi nyskiej. Położona jest na terenie Przedgórza Paczkowskiego, będącego częścią Przedgórza Sudeckiego. Przepływa przez nią rzeka Mora.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Do miejscowości był przypisany przysiółek Przesieki^[6][7], jego lokalizacja nie była znana, nazwa została zniesiona w 2023 r.^[8]).

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 690 osób^[3].

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 2 km od granicy z Czechami, we wschodniej części Przedgórza Paczkowskiego. Należy do Euroregionu Pradziad^[9]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Mora.

W Burgrabicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,9 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Burgrabic wynoszą 602 mm. Dominują wiatry zachodnie^[10].

W 1284 r. miejscowość została wymieniona pod nazwą Burgravici^[5]. Dawna nazwa miejscowości to Borkowice, obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946^[11].

Miejscowość lokowana przed 1300 rokiem^[2]. Jest przykładem kolonizacji w formie leśno-łanowej^[12].

W 1945 przez Burgrabice wiodła trasa marszu śmierci więźniów obozu Auschwitz-Birkenau; w miejscowości zamordowano 86 więźniów^[5].

Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Obóz pracy nr 10 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Burgrabicach^[13].

W latach 1945–1950 Burgrabice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1954 siedziba gminy Burgrabice. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Burgrabice.

W Burgrabicach znajdowały się kamieniołomy marmuru. W okolicy przystanku PKS odsłonięto marmurowy pomnik Tysiąclecia Państwa Polskiego^[2].

Na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są^[14]:

• kościół parafialny pw. św. Bartłomieja, wzmiankowany w 1442 roku^[5], renesansowy z XVI wieku, przebudowany na barokowy ok. 1715 roku, rozbudowany w latach 1913–1914 przez dodanie w miejsce wieży neobarokowej części centralnej

Budynek składa się z trzech części: gotyckiego prezbiterium, krótkiej nawy oraz centralnej nawy w stylu bizantyjskim, z latarnią. W południowej kruchcie znajduje się późnogotycki portal z 1562 roku. Od zachodu w niszy znajduje się drewniana rzeźba apostoła Bartłomieja z XV albo XVI wieku. Rzeźbiony ołtarz pochodzi z XVIII wieku. Wewnątrz kościoła znajdują się, oprócz głównego ołtarza także dwa barokowe ołtarze boczne, cztery obrazy rokokowe oraz rzeźby^[2][5].

• spichrz z przełomu XVIII i XIX wieku.

Inne zabytki:

• dwór z przełomu XVI i XVII wieku, zbarokizowany w okresie późniejszym^[2] (być może nieistniejący),
• kaplica pogrzebowa z 1830 roku, wcześniej grobowiec rodzinny właścicieli Burgrabic; na ścianie, obok wejścia, znajdują się dwa kamienne epitafia ludzi świeckich, które prawdopodobnie znajdowały się w kościele a zdjęto je podczas przebudowy:
  • epitafium kobiety z rytą postacią zmarłej, z datą 1575,
  • epitafium mężczyzny z napisem Hauptmann von Jesenik, z datą 1562
• plebania z początku XIX wieku,
• jedna ze starych mis podpompowych znajduje się w Lapidarium UAM w Poznaniu (marmur ze Sławniowic).

• 
  Kościół od strony ulicy
• 
  Kaplica pogrzebowa

15 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Burgrabice prowadziła trasa „Szlakiem błogosławionej Marii Luizy Merkert”^[15].

• Joseph Krautwald (1914–2003), rzeźbiarz

• Słownik Geografii Turystycznej Sudetów. Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie, tom 21 A-M, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 2008, s. 159–164.