Anton Pannekoek

Anton Pannekoek
Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1873 ; Vaassen, Holandia
Data i miejsce śmierci	28 kwietnia 1960 ; Wageningen, Holandia
Zawód, zajęcie	astrofizyk i astronom
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anton Pannekoek (ur. 2 stycznia 1873 w Vaassen, Holandia, zm. 28 kwietnia 1960 w Wageningen) – holenderski astrofizyk, światowej sławy astronom, teoretyk marksistowski.

Życiorys

Pannekoek studiował matematykę i nauki stosowane na uniwersytecie w Lejdzie od 1891 r. Zanim dostał się na uniwersytet już wykazywał zainteresowania astronomiczne i badał zmienność Gwiazdy Polarnej. Swój pierwszy poważny artykuł, O konieczności dalszych badań Drogi Mlecznej, napisał i opublikował jeszcze będąc studentem. Parę lat po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Leidse Sterrewacht (lejdejskim obserwatorium), gdzie napisał swą pracę doktorską.

Pannekoek był dobrze znanym marksistowskim teoretykiem i jednym z holenderskich radykalnie lewicowych "trybunów" przed I wojną światową. Był jednym z silnie oddziałujących ideowo członków radykalnie lewicowego skrzydła niemieckiej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. Razem z Henriette Roland-Holst i Hermanem Gorterem popierał leninowsko-bolszewickie skrzydło Lewicy Zimmerwaldzkiej podczas wojny.

Pannekoek jest jednym z głównym teoretyków grupy określanej mianem "niemiecko-holenderskiej lewicy" podczas niemieckiej rewolucji we wczesnych latach 20. XX w. Był jednocześnie mentorem, stojącym w cieniu, holenderskiej Grupy Międzynarodowych Komunistów i jednym z głównych teoretycznych założycieli tradycji "komunizmu rad" lat 30. i 40. XX w.

Pannekoek to jednocześnie światowej sławy astrofizyk i astronom. W 1951 roku otrzymał Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego^[1]. Po śmierci jego imieniem został nazwany Instytut Astronomiczny na Uniwersytecie w Amsterdamie.

Przypisy

↑ Winners of the Gold Medal of the Royal Astronomical Society. [w:] Awards, Medals and Prizes [on-line]. Royal Astronomical Society. [dostęp 2016-07-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[medal-1] Winners of the Gold Medal of the Royal Astronomical Society. [w:] Awards, Medals and Prizes [on-line]. Royal Astronomical Society. [dostęp 2016-07-27]. (ang.).

[1]

Dzieła	18 brumaire’a Ludwika Bonaparte Manifest komunistyczny Kapitał Święta rodzina, czyli krytyka krytycznej krytyki
Marksistowska teoria społeczna	Awangarda klasy Baza Byt społeczny Formacja społeczna Klasa społeczna Klasa w sobie Komunizm pierwotny Materializm historyczny Nadbudowa społeczeństwa Proletariat Siły wytwórcze Stosunki produkcji Typologia państw w ujęciu marksistowskim Walka klas Wyzysk siły roboczej Środki produkcji Świadomość klasowa
Działacze	Karl Marx Friedrich Engels Karl Kautsky Róża Luksemburg Włodzimierz Lenin Lew Trocki Antonio Gramsci Slavoj Žižek
Filozofia	Filozofia marksistowsko-leninowska Materializm dialektyczny Determinizm ekonomiczny Ekonomia marksistowska Laborystyczna teoria wartości Kontrola robotnicza Socjologia marksistowska Socjalizm naukowy Szkoła frankfurcka Marksistowska teoria prawa Opium ludu Obumieranie państwa
Zobacz też	Socjalizm Leninizm Deleonizm Komunizm Trockizm Neomarksizm Neokomunizm Luksemburgizm Goszyzm Teologia wyzwolenia Sytuacjonizm Austromarksizm Autonomizm Feminizm marksistowski Marksizm analityczny Postmarksizm Poznańska szkoła metodologiczna Rewizjonizm krytyka kapitalizmu