1808
Rządzący państwami w 1808
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 1 maja – w Księstwie Warszawskim i Wolnym Mieście Gdańsku wszedł w życie Kodeks Napoleona.
- 8 maja – została podpisana umowa Napoleona z rządem Księstwa Warszawskiego o przyjęciu na żołd francuski 8 tysięcy żołnierzy polskich.
- 20 czerwca – na skutek intryg i fałszywych pomówień niektórych wysokich urzędników państwowych i wojskowych deportowano z Warszawy do Kostrzyna nad Odrą jako groźnych przestępców – 36. redemptorystów – benonitów ze św. Klemensem Marią Hofbauerem na czele.
- Sierpień – Dywizja Księstwa Warszawskiego wyrusza na wojnę do Hiszpanii.
- 2 września – założono Archiwum Ogólne Krajowe (ob. Archiwum Główne Akt Dawnych).
- 1 października – w Warszawie została powołana Szkoła Prawa Księstwa Warszawskiego, w 1816 r. wcielona do Uniwersytetu Warszawskiego.
- 19 listopada – do Wrocławia przyłączono okoliczne tereny, zwiększając powierzchnię miasta z 3,55 do 20,5 km².
- Powstaje pierwsza huta cynku w Jaworznie.
- Lubniewice otrzymały prawa miejskie.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia – w Stanach Zjednoczonych zakazano importu niewolników.
- 7 stycznia – ustanowiono austriacki Order Leopolda.
- 26 stycznia – w australijskiej Nowej Południowej Walii doszło do tzw. puczu rumowego i uwięzienia gubernatora, dokonanego przez zbuntowanych oficerów New South Wales Corps.
- 21 lutego – wojska rosyjskie wtargnęły do zajmowanej przez Szwecję Finlandii.
- 29 lutego – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: kapitulacja obrońców twierdzy Montjuïc w Barcelonie przed wojskami francuskimi.
- 13 marca – Fryderyk VI został królem Danii i Norwegii.
- 14 marca – wybuchła wojna duńsko-szwedzka.
- 19 marca – król Hiszpanii Karol IV abdykował na rzecz swego syna Ferdynanda VII.
- 24 marca – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: Francuzi wkroczyli do Madrytu, tłumiąc hiszpańskie powstanie przeciw Napoleonowi.
- 6 kwietnia – John Jacob Astor założył American Fur Company zajmującą się pozyskiwaniem i handlem cennymi futrami dzikich zwierząt odławianych przez Indian i białych.
- 8 kwietnia – papież Pius VII utworzył diecezje: Bardstown, Boston, Filadelfia i Nowy Jork.
- 18 kwietnia – wojna rosyjsko-szwedzka: zwycięstwo wojsk szwedzkich w bitwie pod Siikajoki.
- 2-3 maja – w Madrycie wybuchło antynapoleońskie powstanie.
- 3 maja:
- wojna rosyjsko-szwedzka: kapitulacja szwedzkiej twierdzy Sveaborg.
- wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: Francuzi rozstrzelali kilkuset powstańców madryckich.
- 10 maja – został zawarty układ w Bajonnie między Francją a Księstwem Warszawskim w sprawie długów pruskich.
- 22 maja – w okolicy wsi Stonařov koło Igławy w Czechach spadł deszcz meteorytów.
- 6 czerwca:
- Józef Bonaparte został królem Hiszpanii.
- wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: zwycięstwo Hiszpanów w bitwie pod El Bruc.
- 12 czerwca – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: zwycięstwo wojsk napoleońskich nad hiszpańskimi w bitwie pod Cabezón.
- 14 czerwca – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: Hiszpanie odparli francuski atak w II bitwie pod Bruc.
- 15 czerwca:
- francuski marszałek Joachim Murat został mianowany, przez cesarza Francuzów Napoleona I Bonaparte, królem Neapolu.
- wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: rozpoczęło się francuskie oblężenie Saragossy.
- 14 lipca – wojny napoleońskie: wojska francuskie rozgromiły armię hiszpańską w bitwie pod Medina del Rio Seco.
- 18 lipca – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: rozpoczęła się bitwa pod Bailén.
- 2 sierpnia – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: Józef Bonaparte opuszcza Madryt.
- 13 sierpnia – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: Hiszpanie odzyskują Madryt.
- 17 sierpnia – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: zwycięstwo wojsk portugalsko-brytyjskich w bitwie pod Roliçą.
- 30 października – Napoleon Bonaparte przybywa do Hiszpanii.
- 23 listopada – wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii: wojska francusko-polskie pokonały Hiszpanów w bitwie pod Tudelą.
- 30 listopada – bitwa pod Somosierrą: 248 szwoleżerów polskich pod dowództwem płk. Jana Kozietulskiego dokonało zwycięskiej szarży w hiszpańskim wąwozie Samosierra, otwierając wojskom francuskim drogę na Madryt.
- 4 grudnia – ponowne opanowanie Madrytu przez wojska francuskie.
- 20 grudnia – początek drugiego oblężenia Saragossy.
- 22 grudnia – w Wiedniu odbyło się prawykonanie V symfonii Beethovena pod dyrekcją kompozytora.
- Listopad – wojna rosyjsko-perska (1804–1813) – drugie rosyjskie oblężenie Erywania również skończyło się niepowodzeniem.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 13 stycznia – Salmon Chase, amerykański polityk, senator ze stanu Ohio (zm. 1873)
- 15 stycznia – Marceli Tarnawiecki, polski ziemianin, prawnik, adwokat, działacz społeczny (zm. 1886)
- 18 stycznia – Sabina Grzegorzewska, polska pamiętnikarka (zm. 1872)
- 3 lutego – Maria Sachsen-Weimar-Eisenach, księżna pruska (zm. 1877)
- 4 lutego:
- Wincenty Dunin Marcinkiewicz, poeta polsko-białoruski, założyciel nowej literatury białoruskiej (zm. 1884)
- Josef Kajetán Tyl, czeski pisarz i dramaturg, współtwórca hymnu Czech (zm. 1856)
- 20 lutego – Piotr Borie, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1838)
- 26 lutego – Honoré Daumier, francuski malarz, grafik, rysownik i rzeźbiarz (zm. 1879)
- 5 marca – Szymon Konarski, polski działacz niepodległościowy, powstaniec listopadowy (zm. 1839)
- 20 kwietnia – Karol Ludwik Napoleon Bonaparte, prezydent Francji i Cesarz Francuzów (jako Napoleon III) (zm. 1873)
- 3 czerwca – Jefferson Davis, polityk amerykański, prezydent Skonfederowanych Stanów Ameryki (zm. 1889)
- 10 czerwca – Frederik Kaiser, holenderski astronom (zm. 1872)
- 24 czerwca – Jan Prosper Witkiewicz, współorganizator stowarzyszenia „Czarni Bracia”, carski wysłannik do Azji Środkowej (zm. 1839)
- 21 lipca – Simion Bărnuţiu, rumuński historyk, filozof, prawnik i polityk (zm. 1864)
- 25 lipca – Jan Jakub Fernandez, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1860)
- 3 sierpnia – Hamilton Fish, amerykański polityk, senator ze stanu Nowy Jork (zm. 1893)
- 24 sierpnia – Charles Benedict Calvert, amerykański polityk, kongresman ze stanu Maryland (zm. 1864)
- 5 września – Ludwig Becker, niemiecki podróżnik, przyrodnik i artysta, od 1851 roku mieszkający w Australii (zm. 1861)
- 7 września – William Lindley, brytyjski inżynier, twórca Filtrów Lindleya (zm. 1900)
- 2 listopada – Jules Amédée Barbey d’Aurevilly, francuski pisarz, poeta, publicysta i wpływowy krytyk literacki (zm. 1889)
- 29 grudnia – Andrew Johnson, siedemnasty prezydent USA (zm. 1875)
- data dzienna nieznana:
- Andrzej Chŏng Hwa-gyŏng, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1840)
- Michał Szweycer, polski fotograf, towiańczyk, powstaniec (zm. 1871)
- Nimatullah al-Hardini, libański zakonnik, święty katolicki (zm. 1858)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 25 lutego
- Ostatki: 1 marca
- Popielec: 2 marca
- Niedziela Palmowa: 10 kwietnia
- Wielki Czwartek: 14 kwietnia
- Wielki Piątek: 15 kwietnia
- Wielka Sobota: 16 kwietnia
- Wielkanoc: 17 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 18 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 26 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 5 czerwca
- Boże Ciało: 16 czerwca
