Saragossa

Ten artykuł dotyczy hiszpańskiego miasta. Zobacz też: Zaragoza.

Saragossa

Zaragoza

Herb Flaga
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Aragonia
Prowincja	Saragossa
Comarca	Saragossa
Alkad	Pedro Santisteve
Powierzchnia	973,78 km²
Wysokość	199 m n.p.m.
Populacja (2016) • liczba ludności • gęstość	661 108 679 os./km²
Nr kierunkowy	976
Kod pocztowy	50001-50020
Tablice rejestracyjne	Z
Położenie na mapie Hiszpanii Saragossa
Położenie na mapie Aragonii Saragossa
Położenie na mapie Europy Saragossa
41°39′N 0°53′W/41,650000 -0,883333
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Saragossa (hiszp. Zaragoza) – miasto w północno-wschodniej Hiszpanii, w środkowym biegu Ebro. Stolica Aragonii, znana z mauretańskiego pałacu i barokowej katedry.

Obecna nazwa miasta pochodzi od rzymskiej Caesaraugusta, na cześć Oktawiana Augusta. Następnie po podbojach muzułmańskich nazwa została zniekształcona jako Saraqusta, by w końcu w języku hiszpańskim zostać najpierw Saragosą, a potem Zaragozą^[1].

• Osada założona przez Iberów o.k. 25 r. p.n.e. (Salduba), później kolonia rzymska (Caesaraugusta)
• Od V w. zajmowana kolejno przez Wandalów, Swewów i Wizygotów
• Od 714 w rękach Maurów, w 778 oblegana przez Karola Wielkiego^[2]
• Od 1039 stolica państwa muzułmańskiego, którym władała dynastia Beni-Kasim. Miasto było wówczas przystanią naukowców i poetów. Chrześcijański bohater Cyd (El Cid) walczył od 1085 przez pięć lat, jako najemny dowódca wojsk mauretańskich, odnosząc wiele zwycięstw w wojnach przeciwko chrześcijanom
• W 1118 zdobyta przez Alfonsa I Walecznego i ustanowiona stolicą Aragonii aż do zjednoczenia z Kastylią przez małżeństwo Ferdynanda Aragońskiego z Izabelą Kastylijską w 1479
• Od 1318 siedziba arcybiskupa
• XIV–XVI wiek – ważny ośrodek handlowy i przyspieszony rozwój miasta
• W 1474 założenie uniwersytetu
• W 1529 układ hiszpańsko-portugalski o podziale stref wpływów na półkuli wschodniej (Filipiny/Moluki) – dopełnienie traktatu z 1494 z Tordesillas
• 1710 bitwa pod Saragossą w trakcie hiszpańskiej wojny sukcesyjnej – w jej wyniku możliwe było zajęcie opuszczonego Madrytu przez arcyksięcia Karola VI Habsburga
• W latach 1808 i 1809 dwukrotnie oblegana i po niezwykle zaciętej obronie pod dowództwem generała José de Palafoxa zdobyta przez wojska napoleońskie. U boku Francuzów walczyły oddziały polskiej Legii Nadwiślańskiej pod dowództwem J. Chłopickiego
• W czasie hiszpańskiej wojny domowej 1936-39 opanowana przez wojska generała Franco (w sierpniu i wrześniu 1937 operacja zaczepna wojsk republikańskich, w której wyróżniła się polska XIII Brygada im. Jarosława Dąbrowskiego; głównych celów, tj. zdobycia Saragossy i odciążenia Frontu Północnego, nie osiągnięto)
• Expo 2008 poświęcone wodzie i zrównoważonemu rozwojowi

• Nuestra Señora del Pilar – bazylika o czterech wieżach i jedenastu kopułach, zbudowana na przełomie XVII/XVIII w. We wnętrzu wspaniały ołtarz z ozdobną galeryjką. W kaplicy otoczona wielką czcią figura Najśw. Marii Panny na Kolumnie (El Pilar). Ukazała się podobno św. Jakubowi w 40 r. Na suficie freski Goi. Katedra jest celem wielu pielgrzymek, szczególnie połączonych z Fiesta de la Raza, uroczystościami przypominającymi odkrycie Ameryki (12 października).
• La Catedral del Salvador (La Seo) – stara katedra, jej budowę rozpoczęto w XII w. a zakończono w XVII w. Wskutek długiego okresu budowy dostrzega się wiele stylów: od gotyku i mauretańskiego do baroku. We wnętrzu piękna krata w prezbiterium oraz gotyckie stalle. Wśród rzeźb głównego ołtarza widnieją postacie Krzyżaków.
• La Lonja – giełda, renesansowa budowla z XVI w. Wewnątrz wspaniałe reliefy i ornamenty kamienne. W architekturze budynku widać wpływy florenckie.
• Aljafería – alkazar z XI wieku, znacznie przebudowany w następnych stuleciach. Zachowały się mauretański dziedziniec, meczet, pałac królów katolickich. Siedziba Las Cortes de Aragón - Kortezów Aragonii (lokalny parlament). Najokazalszy obiekt mauretański poza Andaluzją.
• Puente de Piedra – siedmiołukowy most nad rzeką Ebro (z XV wieku)
• ruiny rzymskie - z rzymskiego okresu dziejów miasta zachowały się resztki murów, teatru, łaźni, forum oraz portu rzecznego.
• Alma Mater Museum – muzeum diecezjalne mieszczące się w pałacu biskupim

Według danych hiszpańskiego Ministerstwa Rozwoju tzw. Wielki Zespół Miejski Zaragozy (hiszp. Grande Área Urbana) ma 746 152 mieszkańców na powierzchni 2295 km², w latach 2001–2011 nastąpił wzrost ludności o 95 031 osób, co stanowi wzrost o 14.6%^[3].

Rozwój populacji centrum administracyjnego Saragossy (1842–2011)

Ośrodek przemysłowy, handlowy, naukowy, kulturalny i turystyczny. Fabryka koncernu Opel zatrudniająca 6700 osób, w której produkowane są modele Corsa, Meriva i Combo.

16 km na zachód od Saragossy znajduje się port lotniczy Saragossa (IATA: ZAZ, ICAO: LEZG), który służy jako lotnisko cywilne i baza Hiszpańskich Sił Powietrznych. Lotnisko było wykorzystywane przez NASA jako lądowisko awaryjne dla promów kosmicznych w przypadku TAL (Transoceanic Abort Landing).

W Saragossie w dniach 14.06.2008–14.09.2008 odbywała się Wystawa Światowa Expo Zaragoza 2008. Dzięki organizacji wystawy Saragossa zyskała nowoczesną infrastrukturę i prestiż^[5]. Pojawiły się jednak również głosy krytyki: przed Expo 2008 znacznie wzrosły ceny nieruchomości, a w zakolu rzeki, w którym usytuowano tereny wystawowe, wycięto wiele drzew [1].

• Eva Bes, hiszpańska tenisistka

• Dalian, Chiny
• Campinas, Brazylia
• Córdoba, Argentyna
• Pau, Francja
• Skopje, Macedonia Północna
• Biarritz, Francja
• Móstoles, Hiszpania
• Betlejem, Palestyna
• León, Nikaragua
• La Plata, Argentyna
• Zaragoza, Gwatemala
• Tijuana, Meksyk
• Ponce, Portoryko
• Coimbra, Portugalia
• Zamboanga, Filipiny
• Kioto, Japonia

• Turismo de Aragón. Senderos de Aragon - Szlaki Aragonii (hiszp.)
• Asociación Cultural „Los Sitios de Zaragoza” - Stowarzyszenie Kulturalne „Miejsca w Saragossie” (hiszp.)