Čierny Balog
48°44′50″N 19°39′22″E/48,747222 19,656111 Kościół Wniebowzięcia Marii Panny | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Starosta |
František Budovec[1] | ||||
| Powierzchnia |
147,104[2] km² | ||||
| Wysokość |
550 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Nr kierunkowy |
048 | ||||
| Kod pocztowy |
976 52 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
BR | ||||
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 48°44′50″N 19°39′22″E/48,747222 19,656111
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Čierny Balog (do 1927 r. Balog lub Čierny Hronec, w latach 1948–1951 Čierny Blh; niem. Schwarzwasser, węg. Feketebalog) – wieś (obec) w powiecie Brezno w kraju bańskobystrzyckim na Słowacji. Powierzchnia 147,104 km², liczba mieszkańców 4947 (dane z 31 grudnia 2023).
Czarny Balog leży na pograniczu Rudaw Weporskich i Kotliny Brezneńskiej, przy czym teren katastralny wsi obejmuje całość rozległej, górnej części dorzecza Czarnego Hronu, sięgającego długimi dolinami w głąb grupy Balockich Wierchów (słow. Balocké vrchy), aż po główny grzbiet pasma. Aktualne centrum wsi znajduje się na wysokości ujścia dużego potoku Vydrová do Czarnego Hronu, ok. 550 m n.p.m.
Wieś powstała przez połączenie szeregu rozrzuconych dawniej wśród lasów osad drwali i węglarzy oraz zakładanych na wykarczowanych łazach osiedli, które powstawały poczynając od 1565 r.: Balog, Dobroč, Dolina, Fajtov, Jánošovka, Jergov, Látky, Komov, Krám, Krškov, Medveďov, Pustô, Vydrovo i Závodie. Do połowy XIX w. jej mieszkańcy żyli wyłącznie z pracy w lasach. Później część z nich znalazła zajęcie w rozbudowującej się hucie w Podbrezovej, od której dotarła do wsi budowana od 1908 r. linia kolei wąskotorowej (Czarnohrońska Kolej Leśna). Jednak jeszcze w latach międzywojennych (1933 i 1936) Czarny Balog był miejscem wielkich strajków robotników leśnych.
Przez Czarny Balog, a następnie przez przełęcz Tlstý javor 1019 m n.p.m. biegnie szosa (droga krajowa nr 529) z Brezna do Hryniowej.
W osadzie Dobroč urodził się w 1774 r. Jozef Dekret-Matejovie – słowacki leśnik, jeden z pionierów nowoczesnej gospodarki leśnej na terenie ówczesnych Węgier. Z Czarnego Balogu pochodził również urodzony w 1931 r. Anton Auxt – słowacki pedagog i matematyk.
Atrakcją turystyczną wsi jest utworzony w dolinie Vydrovskiej skansen leśny, do którego jeździ z Podbrezovej - uruchomiona w 1992 r. - turystyczna czarnohrońska kolej leśna.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-17]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 147,10S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
