Oscar Mathisen

Oscar Mathisen
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	4. oktober 1888 Christiania
Død	10. april 1954 (65 år) Oslo
Yrke	skøyteløpar, stuper
Oscar Mathisen på Commons

Oscar Wilhelm Mathisen (4. oktober 1888–10. april 1954) var ein norsk skøyteløpar som representerte Kristiania Skøiteklubb.

Han vart verdsmeister i 1908, 1909, 1912, 1913 og 1914, europameister i 1909, 1912 og 1914 og noregsmeister i 1907, 1910, 1912, 1913 og 1915. Han vart òg kåra til «profesjonell verdensmeister» etter løp mot amerikanaren Bobby McLean i Kristiania 1920 (vann tre av fire løp). Mathisen må reknast som Norges største skøyteløpar gjennom tidene.

Oscar Mathisen voks opp i arbeidarbydelane Vaterland og Vika i Kristiania, som den yngste av sju søsken. Broren Sigurd deltok i VM frå 1902, og vart verdsmeister 19 år gammal i 1904. Oscar starta i løp så snart familien fekk råd til to par skøyter, og slo nesten med ein gong igjennom. Oscar måtte pantsette premiar for å klare seg økonomisk, og da pantelånaren utlyste premiane for sal, vart Mathisen diskvalifisert for profesjonalisme. Han nytta karantenesesongen 1911 til å tileigna seg ny svingteknikk, introdusert av russarane i 1910.

Frå 1912 var Oscar «uslåeleg», og forbetra samtlege verdsrekordar. 1500-meterrekorden frå 1914, 2.17,4, vart først tangert i 1936 og slått i 1937. Hans siste 500 m-rekord (43,7 frå 1914) stod i 14 år. Rekorden på 1000 m frå 1909 (1.31,8 i Davos) stod i 21 år. Rekorden på 10 000 m (17.22,6 på Frogner i 1913) vart ikkje underskriden før i 1928. Mathisen toppa Adelskalenderen frå 1. februar 1909 til 11. januar 1930.

Frå 1916 konkurrerte han som profesjonell i USA . Etter sigeren over McLean i Kristiania 1920 deltok han berre sporadisk i konkurransar; sist i Davos i 1929 då han underskreid gjeldande verdsrekordar på 500 og 1000 m. Han gjekk oppvisingsløp og deltok i trening med yngre løparar fram til krigen, og Mathisens sportsforretning i Pløens gate var ein møtestad for norske og utanlandske løparar. I yngre år konkurrerte Oscar Mathisen òg i stup og sykling.

Nivåhevinga som følgde av konkurransen mellom Mathisen og russarane, i tillegg til den enorme populariteten Mathisen naut i Noreg, «attreiste» skøytesporten etter ein nedgangsperiode i starten av hundreåret. Oscar Mathisen utgav sjølvbiografien Mitt livs løp i 1946. I 1954 skaut han kona si, Sigrid Mathisen, før han skaut også seg sjølv. Kona hadde i lengre tid vore psykisk sjuk, men hadde heile tida budd heime der mannen tok seg av henne. Sjukdommen gav seg seg mellom anna utslag i at ho gjekk og handla på krita i ymse forretningar i Oslo. Med unntak av Dagbladet lèt all norsk presse vere å melde om korleis Mathisen og kona døydde.^[1]

Utanfor Frogner stadion er det reist ein statue av Oscar Mathisen, laga av Arne Durban. Dei årlege Oscarløpet og Oscarstatuetten vart instituert til hans ære.

• 500 m - 43,0
• 1000 m - 1.31,1
• 1500 m - 2.17,4
• 3000 m - 4.58,8
• 5000 m - 8.36,3
• 10 000 m - 17.22,6

• Om Oscar Mathisen på SkateResults.com Arkivert 2007-06-08 ved Wayback Machine.

• Oscar Mathisen: Mitt livs løp, Dybwad, Oslo, 1946