Прејди на содржината

Фламанци

Од Википедија — слободната енциклопедија
Фламански личности
Vlamingen
Вкупен број
7,300,000 (проценка од 2011 г.)
Подрачја со значајно население
 Белгија6,450,765[1]
 САД389,171[2]
 Франција187, 750[3]
 Канада12,430 - 168,910[4]
 ЈАР55,200[3]
 Австралија15,130[3]
 Бразил6,000[3]
Сродни народи
Австријци, Данци, Холанѓани, Германци, Англичани, Французи, Исланѓани, Норвежани, Швеѓани, Валонци, други германски народи

Фламанците (холандски: Vlamingen) се германска етничка група, кои потекнуваат од Северна Франција и Белгија и зборуваат холандски јазик.[5] Нив најмногу ги има во северниот дел на Фландрија. Тие се една од двете главни етнички групи во Белгија – другата група се Валонците што зборуваат француски. „Фламанците“, како што се нарекуваат, го сочинуваат мнозинството на белгиското население (околу 60 %). Од гледна точка на историјата, „Фламанци” исто така се однесува на жителите од средновековната Фландриска грофовија, вклучувајќи ги и Фламанците кои зборуваат француски јазик или пикардски јазик од краиштата околу Турне (денес во Валонија), Лил и Дуе (денес во Француска Фландрија), кои биле наречени “les Flamands wallons” (Валонските Фламанци).[6]

Историја

[уреди | уреди извор]

Чувството за „Фламански“ идентитет значајно се зголеми по Белгиската револуција. Пред тоа, терминот „Фламанци“ во холандскиот јазик првично се користеше за жителите на поранешната Фландриска грофовија. Меѓутоа, фламански се користи од 14 век за опишување на јазикот и дијалектите и на луѓето од Фландрија и на луѓето од Кнежевството Барбант.[7] Во 15 век Италијанците започнале да ги опишуваат и двата народа како 'Fiamingi', а потоа во 16 век истото го направиле и Англичаните и Французите. Веќе во средниот век постоеле чувства за заеднички идентитет и покрај тоа што припаѓале на различни држави (највидлива е делбата на ист јазик, силната потреба што ја чувствувале за да „дејствуваат како еден“ против која било странска држава.[се бара извор] Постар пример за ова е „Договорот за соработка на Фландрија и Барбант“ (Vlaams-Brabants samenwerkingsverdrag) од 1339 г. што главните градови на двете држави им го наметнале на своите владетели.[8] Треба да се спомне дека модерната белгиска провинција Лимбург не беше дел од ова. Дури во 19 век започна да се смета дека таа е „Фламанска“.

„Свадбениот танц“ од Питер Бројгел Помладиот, 1625 г.

Во 1830 г. јужните провинции на Обединета Холандија ја прогласија својата независност. Населението кое зборуваше француски дијалекти, како и администрацијата и елитите, се плашеа дека ќе го загубат својот статус и автономија под холандска власт додека брзата индустријализација на југот ги истакнуваше економските разлики помеѓу нив двете. Кога владееја Французите (1794–1815) францускиот јазик беше наметнат како единствениот службен јазик во јавноста, што резултираше со пофранцузирање на елитите, и во помал степен, на средните класи. Холандскиот крал дозволи да се користат и холандските и француските дијалекти како административни јазици во Фламанските провинции. Исто така, тој донесе закони за повторно да се воспостави холандскиот јазик во училиштата.[9] Политиката на јазикот не беше единствената причина за отцепувањето. Римокатоличкото мнозинство со сомнеж гледаше на владетелот - протестантот Вилем I - и тоа силно беше поттикнато од Римокатоличката црква која се сомневаше дека Вилем сака да го наметне холандското протестантство. За крај, Белгиските либерали беа незадоволни од Вилем поради неговото наводно деспотското однесување.

По револтот, реформите за јазик од 1823 г. беа првите укинати Холандски закони, а во подоцнежните години ќе се донесат бројни закони кои го ограничуваат холандскиот јазик.[10] Оваа политика доведе до постепена појава на Фламанското движење, кое беше основано врз поранешните анти-француски чувства на неправда, како што е истакнато во пишаните дела (на пример од Жан Верлој – писател од доцниот 18 век) кои ги критикуваа Јужните Франкофилни елити. Напорите на ова движење во текот на следните 150 г., во голема мера го олеснија создавањето на социјалната, политичката и лингвистичката еднаквост „де јуре“ на Фландрија од крајот на 19 век.

Идентитет и култура

[уреди | уреди извор]
Мапа на средновековната Фландриска грофовија.

Во рамките на Белгија, Фламанците формираат јасно претпознатлива група која се издвојува по својот јазик и обичаи.[11] Меѓутоа, познатата перцепција да постои едно државно уредување, значително се менува и зависи од темата, локацијата и потеклото. Обично, Фламанците ретко ќе се идентификуваат себеси како Холанѓани и обратно, а особено на државно ниво.[12]

Делумно, ова е предизвикано од познатите стереотипи во Холандија како и во Фландрија, кои најмногу почиваат врз „културните крајности“ и на северната и на јужната култура.[13] Но исто така, ова е предизвикано во голем дел поради историјата на еманципација на нивната култура во Белгија, која остави многу Фламанци со висок степен на национална свест, која може многу да се забележи меѓу некои Белгијци кои зборуваат холандски.[14] Заедно со ова преценето политичко и социјално поврзување, исто така постои силна наклонетост кон регионализмот, во кој поединците во голема мера во рамките на културата се идентификуваат себеси преку нивната родна провинција, град, регион или дијалектот што го зборуваат.

Јазик

[уреди | уреди извор]

Фламанците зборуваат холандски (особено својата јужна варијанта, што понекогаш колоквијално се нарекува 'фламански'). Токму јазикот на мнозинството во Белгија, го зборуваат, како мајчин јазик, три петтини од населението. Неговите различни дијалекти содржат бројни лексички и неколку граматички одлики што ги одделуваат од стандардниот јазик.[15] Како и во Холандија, мајчиниот дијалект на говорителот има влијание врз изговорувањето на стандардниот холандски јазик. Сите холандски дијалекти кои се зборуваат во Белгија, се зборуваат и во соседните области на Холандија. Истовремено источнофламанскиот дијалект формира континуум и со барбантскиот и со западнофламанскиот дијалект. Стандардниот холандски јазик првично се заснова на дијалектот Hollandic (кој се зборува во Северна Холандија) и во помал степен на барбантскиот дијалект, кој е најдоминантниот холандски дијалект во Јужна Холандија и Фландрија.

Религија

[уреди | уреди извор]

Предлошка:Погледни тука За приближно 75% од Фламанците се претпоставува дека по крштевањето се Римокатолици, иако со помалку од 8% малцинството кое сѐ уште се намалува редовно присуствува на миса и речиси половина од жителите на Фландрија се агностични или атеисти. Истрага од 2006 г. во Фландрија, покажа дека 55% избрале да се нарекуваат себеси религиозни, а 36% веруваат дека Бог го создал универзумот.[16]

Државни симболи

[уреди | уреди извор]
Знамето на Фландрија

Официјалното знаме и грб на Фламанската заедница претставува црн лав со црвени канџи и јазик, на жолто поле (или лав исправен на задните нозе, вооружен со крзно од самур и јазик во црвена боја).[17] Знаме со целосно црн лав беше во широка употреба пред 1991 г. кога Фламанската зедница ја усвои сегашната верзија. Поранешното знаме понекогаш беше признаено од владините извори (заедно со верзијата со црвените канџи и јазик).[18][19] Денес, Белгискиот закон единствено го признава знамето на кое има лав со црвени канџи и јазик, додека пак Фламанските сепаратистички движења најмногу го користат знамето со целосно црниот лав. Исто така, Фламанските власти користат две логоа на високо стилизиран црн лав кој ги покажува канџите и јазикот било во црвена или црна боја.[20] Првата употреба[21] на Фламанскиот лав во документи беше на печатот на Филип Д'алзас, грофот од Фландрија од 1162 г. Од тој датум, употребата на Фламанскиот грб („или лав исправен на задните нозе со крзно од самур“) остана во употреба во текот на владеењето на д’Алзас, Фландрија (2-ро) и Дампјер грофовските династии. Мотото "Vlaanderen de Leeuw" (Фламански лав), наводно, било присутно на грбовите на Питер де Конинк на Битката на златните мамузи на 11 јули 1303 г.[22][23][24] Откако војводите од Бургундија ја презеле Фландрија, лавот бил користен единствено на штитовите. Дури по создавањето на Обидинетото Кралство на Холандија грбот (на кој бил поставен водач со ознака на Кралскиот грб на Холандија) повторно станалофицијалниот сумбол на новата провинција Источна Фландрија.

Погледнете тука

[уреди | уреди извор]

Литература

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „Structuur van de bevolking — België / Brussels Hoofdstedelijk Gewest / Vlaams Gewest / Waals Gewest / De 25 bevolkingsrijke gemeenten (2000–2006)“ (холандски). Belgian Federal Government Service (ministry) of Economy — Directorate-general Statistics Belgium. © 1998/2007. Архивирано од изворникот (asp) на 2007-04-29. Посетено на 2007-05-23. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)— Note: 59% of the Belgians can be considered Flemish, i.e., Dutch-speaking: Native speakers of Dutch living in Wallonia and of French in Flanders are relatively small minorities which furthermore largely balance one another, hence counting all inhabitants of each unilingual area to the area's language can cause only insignificant inaccuracies (99% can speak the language). Dutch: Flanders' 6.079 million inhabitants and about 15% of Brussels' 1.019 million are 6.23 million or 59.3% of the 10.511 million inhabitants of Belgium (2006); German: 70,400 in the German-speaking Community (which has language facilities for its less than 5% French-speakers), and an estimated 20,000–25,000 speakers of German in the Walloon Region outside the geographical boundaries of their official Community, or 0.9%; French: in the latter area as well as mainly in the rest of Wallonia (3.414 - 0.093 = 3.321 million) and 85% of the Brussels inhabitants (0.866 million) thus 4.187 million or 39.8%; together indeed 100%
  2. ↑ The 2006 US American Community Survey Архивирано на 12 февруари 2020 г. listed 389,171 people claiming "Belgian" ancestry.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Vlamingen in de Wereld“. Vlamingen in de Wereld, a foundation offering services for Flemish expatriates, with cooperation of the Flemish government. Посетено на 2007-03-01.
  4. ↑ : 2006 Canadian Census Архивирано на 23 јули 2013 г. gives 12,430 respondents stating their ethnic origin as Flemish. Another 168,910 reported 'Belgian'. See List of Canadians by ethnicity (2001)
  5. ↑ Minahan, James (2000). One Europe, many nations: a historical dictionary of European national groups. Greenwood Publishing Group. стр. 769. ISBN 0313309841. Посетено на May 25, 2013.
  6. ↑ „La Flandre Wallonne aux 16e et 17e siшcle suivie... de notes historiques ... - Lebon - Google Livres“. Books.google.fr. Посетено на 2013-01-08.
  7. ↑ Lode Wils. De lange weg van de naties in de Lage Landen, p.46. ISBN 90-5350-144-4
  8. ↑ Lode Wils, p34-37
  9. ↑ E.H. Kossmann, De lage landen 1780/1980. Deel 1 1780-1914, 1986, Amsterdam, p. 128
  10. ↑ Jacques Logie, De la régionalisation à l'indépendance, 1830, Duculot, 1980, Paris-Gembloux, p. 21
  11. ↑ National minorities in Europe, W. Braumüller, 2003, page 20.
  12. ↑ Nederlandse en Vlaamse identiteit, Civis Mundi 2006 by S.W Couwenberg. ISBN 90-5573-688-0. Page 62. Quote: "Er valt heel wat te lachen om de wederwaardigheden van Vlamingen in Nederland en Nederlanders in Vlaanderen. Ze relativeren de verschillen en beklemtonen ze tegelijkertijd. Die verschillen zijn er onmiskenbaar: in taal, klank, kleur, stijl, gedrag, in politiek, maatschappelijke organisatie, maar het zijn stuk voor stuk varianten binnen één taal-en cultuurgemeenschap." The opposite opinion is stated by L. Beheydt (2002): "Al bij al lijkt een grondiger analyse van de taalsituatie en de taalattitude in Nederland en Vlaanderen weinig aanwijzingen te bieden voor een gezamenlijke culturele identiteit. Dat er ook op andere gebieden weinig aanleiding is voor een gezamenlijke culturele identiteit is al door Geert Hofstede geconstateerd in zijn vermaarde boek Allemaal andersdenkenden (1991)." L. Beheydt, "Delen Vlaanderen en Nederland een culturele identiteit?", in P. Gillaerts, H. van Belle, L. Ravier (eds.), Vlaamse identiteit: mythe én werkelijkheid (Leuven 2002), 22-40, esp. 38. (холандски)
  13. ↑ Dutch Culture in a European Perspective: Accounting for the past, 1650-2000; by D. Fokkema, 2004, Assen.
  14. ↑ Languages in contact and conflict ... - Google Books. Books.google.com. 1995. ISBN 978-1-85359-278-2. Посетено на 2010-08-27.
  15. ↑ G. Janssens and A. Marynissen, Het Nederlands vroeger en nu (Leuven/Voorburg 2005), 155 ff.
  16. ↑ Inquiry by 'Vepec', 'Vereniging voor Promotie en Communicatie' (Organisation for Promotion and Communication), published in Knack magazine 22 November 2006 p.14 [The Dutch language term 'gelovig' is in the text translated as 'religious'; more precisely it is a very common word for believing in particular in any kind of God in a monotheistic sense, and/or in some afterlife.
  17. ↑ (холандски) Flemish Authorities - coat of arms Архивирано на 4 декември 2003 г. De officiële voorstelling van het wapen van de Vlaamse Gemeenschap, in zwart - wit en in kleur, werd vastgesteld bij de ministeriële besluiten van 2 januari 1991 (BS 2 maart 1991), en zoals afgebeeld op de bijlagen bij deze besluiten. - flag Архивирано на 4 февруари 2007 г.
  18. ↑ Samples of the black lion without red tongue and claws for the province of East and West Flanders before the regionalization of Belgian provinces: originally Prof. Dr. J. Verschueren; Dr. W. Pée & Dr. A. Seeldraeyers (1954 or later). Verschuerens Modern Woordenboek (6 revised. изд.). N.V. Brepols, Turnhout. volume M–Z, plate "Wapenschilden" left of p. 1997. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help) This dictionary/encyclopaedia was put on the list of school books allowed to be used in the official secondary institutions of education on March 8, 1933 by the Belgian government.
  19. ↑ Armorial des provinces et des communes de Belgique, Max Servais: pages 217-219, explaining the 1816 origin of the Flags of the provinces of East and West Flanders and their post 1830 modifications
  20. ↑ Flemish authorities show a logo of a highly stylized black lion either with red claws and tongue (sample: 'error' page by ministry of the Flemish Community) Архивирано на 6 април 2005 г. or a completely black version.
  21. ↑ Armorial des provinces et des communes de Belgique, Max Servais
  22. ↑ „Flanders (Belgium)“. Flags of the World web site. 2006-12-02. Посетено на 2007-08-26.
  23. ↑ Velde, François R. (2000-04-01). „War-Cries“. Посетено на 2007-08-26.
  24. ↑ Olivier, M. (1995-06-13). „Voorstel van decreet houdende instelling van de Orde van de Vlaamse Leeuw (Vlaamse Raad, stuk 36, buitengewone zitting 1995 – Nr. 1)“ (PDF) (холандски). Flemish Parliament. Архивирано од изворникот (PDF) на 2007-09-27. Посетено на 2007-08-26.

Предлошка:Flanders topics Предлошка:Ethnic groups in Belgium Предлошка:Ethnic groups in the Netherlands

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Фламанци&oldid=5011630“