თავისუფალი ვარდნის აჩქარება

თავისუფალი ვარდნის აჩქარება, სიმძიმის ძალის აჩქარება — აჩქარება, რომელსაც სიმძიმის ძალა ანიჭებს თავისუფალ მატერიალურ წერტილს. როგორც სიმძიმის ძალა, ისე თავისუფალი ვარდნის აჩქარებაც დამოკიდებულია ადგილის განედსა და ზღვის დონიდან მის სიმაღლეზე.

თბილისის განედისათვის ზღვის დონეზე თავისუფალი ვარდნის აჩქარება ${\displaystyle g}$=9.80320 მ/წმ², სტანდარტული (ნორმალური) თავისუფალი ვარდნის აჩქარება ${\displaystyle g_{\text{სტ}}}$=9.80665 მ/წმ².

ყველა პლანეტას თუ თანამგზავრს გააჩნია საკუთარი თავისუფალი ვარდნის აჩქარება.

მსოფლიო მიზიდულობის კანონიდან გამომდინარე M მასის კოსმიური სხეულზე თავისუფალი ვარდნის აჩქარება გამოითვლება ფორმულით:

${\displaystyle g=G{\frac {M}{r^{2}}}}$,

სადაც ${\displaystyle G}$ — გრავიტაციული მუდმივაა (6.67430[15]·10⁻¹¹ მ³·წმ⁻²·კგ⁻¹), ${\displaystyle M}$ — პლანეტის მასა, ${\displaystyle r}$ — პლანეტის რადიუსი.

გრავიტაციული აჩქარება კოსმიური სხეულის (ნულოვანი) ზედაპირიდან ${\displaystyle h}$ სიმაღლეზე გამოითვლება ფორმულით:

${\displaystyle g(h)={\frac {GM}{(r+h)^{2}}}}$

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 566-567.