Ռոյ Լիխտենշտայն

Ռոյ Լիխտենշտայն; անգլ.՝ Roy Lichtenstein
Կեղծանուն	Lichtenstein, Roy
Ծնվել է	հոկտեմբերի 27, 1923[…]
Ծննդավայր	Նյու Յորք, ԱՄՆ
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 15, 1997[…] (73 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Օհայո նահանգի համալսարան, Նյու Յորքի արվեստի ուսանողական լիգա, Օհայոյի համալսարան և Dwight School?
Մասնագիտություն	նկարիչ, քանդակագործ, համալսարանի դասախոս, բեմանկարիչ, վիմագրող, դիզայներ, ակնագործ, նկարիչ-փորագրող, գծանկարիչ, գծագրող, վիզուալ արտիստ և արվեստագետ
Ոճ	փոփ արտ
Ժանր	նատյուրմորտ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Girl with Ball?, Girl with Hair Ribbon?, Takka Takka?, Look Mickey?, Blam?, Engagement Ring?, Ten Dollar Bill?, Electric Cord?, I Can See the Whole Room...and There's Nobody in It!? և Times Square Mural?
Ուսուցիչ	Hoyt L. Sherman? և Reginald Marsh?
Պարգևներ	Հռոմի մրցանակ Կիոտո մրցանակ արվեստի և փիլիսոփայության բնագավառում և
Անդամակցություն	Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ամուսին	Dorothy Lichtenstein? և Isabel Sarisky?
Զավակներ	Mitchell Lichtenstein? և David Lichtenstein?
	Roy Lichtenstein Վիքիպահեստում

Ռոյ Լիխտենշտեյն (անգլ.՝ Roy Fox Lichtenstein, հոկտեմբերի 27, 1923(1923-10-27)^[1]^[2]^[3]^[…], Նյու Յորք, ԱՄՆ^[4] - սեպտեմբերի 15, 1997(1997-09-15)^[1]^[2]^[5]^[…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[4]), ամերիկացի նկարիչ, փոփ արտի ներկայացուցիչ։

Վաղ տարիներ

Ռոյ Լիխտենշտայնը ծնվել է Նյու Յորքում, հրեական միջին կարգի ընտանիքում։ Մինչև 12 տարեկանը սովորել է հանրակրթական դպրոցում, որն ավարտելուց հետո ընդունվել է Մանհեթենի Ֆրանկլինի արական դպրոց։ Դպրոցական ծրագրում ներառված չէր արվեստը. Լիխտենշտայնը արվեստով ու դիզայնով սկսել է հետաքրքրվել որպես հոբիով։

Դպրոցն ավարտելուց հետո Լիխտենշտայնը Նյու Յորքից մեկնել է Օհայո տեղի համալսարանում ուսանելու համար։ Այնտեղ արվեստի դասընթացներ է անցել և կիրառական արվեստի ոլորտում աստիճան ստացել։ Նրա կրթությունն ընդհատվել է երեք տարով, քանի դեռ Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին ծառայել է բանակում։ Դրանից հետո` 1943-1946 թվականներին, Լիխտենշտայնը, ավարտելով համալսարանը, այնտեղ մնում է որպես դասախոս` մոտակա 10 տարիներին դասախոսելով համալսարանում։ 1949 թվականին նա Օհայո նահանգի համալսարանում ստանում է գեղարվեստի մագիստրոսի աստիճան, նույն թվականին էլ ամուսնանում է Իզաբել Ուիլսոնի հետ` 1965 թվականին ամուսնալուծվելով։ 1951 թվականին Նյու Յորքի «Carlebach» պատկերասրահում կազմակերպվում է Լիխտենշտայնի առաջին անհատական ցուցահանդեսը։

Նույն թվականին նա տեղափոխվում է Քլիվլենդ, որտեղ բնակություն է հաստատում հետագա 6 տարիների ընթացքում` ժամանակ առ ժամանակ վերադառնալով Նյու Յորք։ Նա փոխում է աշխատանքի վայրերը` չդադարելով նկարել։ Այս շրջանի նրա նկարների ոճը փոխվում է կուբիզմից էքսպրեսիոնիզմ։

1954 թվականին ծնվում է նրա ավագ որդին` Դևիդը, իսկ 1956 թվականին՝ երկրորդ որդին` Միտչելը։ 1957 թվականին նա վերադառնում է Նյու Յորք` կրկին դասախոսական գործունեություն ծավալելով։

Հաջողության ճանապարհ

1960 թվականին նա սկսել է դասավանդել Ռաթգերի համալսարանում, որտեղ կրում է ամերիկացի նկարիչ Ալան Կապրոուի զգալի ազդեցությունը։ Դա նպաստում է փոփ արտով նրա հետաքրքրվածությանը։ 1961 թվականին Լիխտենշտայնը ստեղծում է փոփ արտ ոճով իր առաջին աշխատանքները` օգտագործելով նկարներ կոմիքսներից ու մուլտֆիլմերից և արտադրական տպագրության տեխնոլոգիա։

Նրան առաջին մեծ հաջողությունն են բերել կոմիքսների թեմայով և ամսագրային գրաֆիկայով աշխատանքները։ Նկարիչն ընտրել է իրեն դուր եկած նկարը, ձեռքով մեծացրել այն, վերանկարել մեծ ֆորմատով` կիրառելով տրաֆարետային տպագրություն^[9]։ Նկարչի աշխատանքների մեծ մասը կատարված է այդ եղանակով։ Ընդ որում, պատկերում ուժեղացվել են հեգնանքի ու սարկազմի տարրերը։

Լիխտենշտայնը մտերիմ է եղել Էնդի Ուորհոլի հետ^[10]։

Պարգևներ

1977 - Սկովեհեգենի դպրոցի շքանշան գեղարվեստի ոլորտում, Սկովեհեգենի դպրոց, Մեն կղզի
1979 - Արվեստի և նամակների ամերիկյան ակադեմիայի մրցանակ, Նյու Յորք
1989 - Հռոմի ամերիկյան ակադեմիայի մրցանակ, Հռոմ, Իտալիա
1995 - Արվեստի ազգային շքանշան, Վաշինգտոն
1995 - Կիոտո մրցանակ, Կիոտո, Ճապոնիա
1993 - Բարսելոնայի ընկերներ, Բարսելոնայի քաղաքապետ Պասկուալ Մարագալի կողմից
1991 - Գեղարվեստի գործերի մրցանակ, Բրանդեյսի համալսարան, Մասաչուսեթս

Նկարներ

Հիմնական աշխատանքներ

«M-Maybe»
«Ohhh . . . Alright . . .»
«I Can See the Whole Room! … and There’s Nobody in It!»
«Torpedo…Los!»
«Electric Cord»
«In the Car»

Էլեկտրական լար

«Էլեկտրական լար» (անգլ.՝ Electric Cord) նկարը ստեղծվել է 1961 թվականին փոփ արտ ոճով։ Նկարը ձեռք է բերել նշանավոր հավաքորդ Լեո Կաստելին 750 դոլարով։ 1970 թվականին նկարը վերականգնման է տրվել Դանիել Գոլդռեյերին, որի մահից հետո նկարն անհետացել է^[11]։ Հետաքննությունների դաշնային բյուրոն երկար քննություն է անցկացրել։ Գոլդռեյերը մահացել էր բնական մահով, և բոլոր նկարներն իրենց տեղում են եղել` բացի «Էլեկտրական լարից»^[12]։

2009 թվականին վերականգնող նկարչի այրին հայտարարել է, որ գտել է նկարը դարակներից մեկում` այդ մասին հայտնելով ոստիկանությանը։ Նկարը հանձնել են պատկերասրահի ժառանգորդուհուն` Բարբարա Կաստելիին։ Ներկայումս նկարը գնահատվում է 4 միլիոն դոլար^[13]։

Ռոյ Լիխտենշտայնի նկարներն աճուրդներում

1989 թվականին «Torpedo…Los!» նկարը «Քրիստիս» (անգլ.՝ Christie's) աճուրդում վաճառվել է 5.5 միլիոն դոլարով, ինչը ռեկորդային էր։ Այդ ցուցանիշով Լիխտենշտայնը հայտնվել է ամենաթանկ վաճառված նկարներ ունեցող կենդանի նկարիչների եռյակում^[14]։
2005 թվականին «In the Car» նկարը վաճառվել է ռեկորդային 10 միլիոն ֆունտ ստերլինգով (16.2 միլիոն դոլար)։
1964 թվականին ստեղծված «Ohhh . . . Alright . . .» նկարը 2010 թվականի նոյեմբերի 11-ին «Քրիստիս» աճուրդում վաճառվել է 42.6 միլիոն դոլարով^[15]^[16]։
«I Can See the Whole Room! … and There’s Nobody in It!» նկարը, որ ստեղծվել է 1961 թվականին, 2011 թվականի նոյեմբերին վաճառվել է 43 միլիոն դոլարով^[17]։
«Քնած աղջիկը նկարը» նկարչի գործերից ամենից թանկարժեքն է. այն «Սոթբիս» տան աճուրդում վաճառվել է 44.8 միլիոն դոլարով^[18]։
2015 թվականի Նյու Յորքի «Քրիստիս» աճուրդում «Բուժքույր» (անգլ.՝ Nurse) նկարը վաճառվել է նկարչի համար ռեկորդային` 95.4 միլիոն դոլարով։ Այդ գինն անակնկալ է եղել, քանի որ նկարի մեկնարկային արժեքը կազմել է 80 միլիոն դոլար։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Roy Lichtenstein (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
↑ https://new.mta.info/agency/arts-design/collection/times-square-mural
↑ https://www.kyotoprize.org/en/laureates/roy_lichtenstein/
↑ https://lichtensteinfoundation.org/biography/
↑ «Жизненные вехи Роя Лихтенштейна». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.
↑ «Биография Энди Уорхола». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.
↑ «Работа Роя Лихтенштейна, пропавшая 40 лет назад, вернулась к законному владельцу». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.
↑ «Шедевр Роя Лихтенштейна вернули хозяйке спустя 42 года после пропажи».
↑ «Обнаружена пропавшая в 1970 году картина Роя Лихтенштейна». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.
↑ Alloway, Lawrence (1983). Roy Lichtenstein. էջ 114.
↑ Bloomberg Business Week, Lichtenstein’s $43 Million Pouting Redhead Helps Revive Market Retrieved November 11, 2010
↑ «Roy Lichtenstein painting fetches $42.6m at auction». BBC News. 2010 թ․ նոյեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
↑ «Roy Lichtenstein Work Sets New $43m Sale Record». BBC News. 2011 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
↑ Melikian, Souren (2012 թ․ մայիսի 12). «Disconnect in the Art Market». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 15-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոյ Լիխտենշտայն» հոդվածին։

[_35b091eb4f175b43-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_8c2a52c9c7bb33d0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Roy Lichtenstein (նիդերլ.)

[_e2fad63269bd5a39-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Encyclopædia Britannica

[_70f7e26c084bac8b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 RKDartists (նիդերլ.)

[_4679bdb1d5bc0782-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7

[_443bcd939beb2bc7-6] ttps://new.mta.info/agency/arts-design/collection/times-square-mural

[_dda27c2868835713-7] ttps://www.kyotoprize.org/en/laureates/roy_lichtenstein/

[_79dcd34771d99f63-8] ttps://lichtensteinfoundation.org/biography/

[9] «Жизненные вехи Роя Лихтенштейна». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.

[10] «Биография Энди Уорхола». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.

[11] «Работа Роя Лихтенштейна, пропавшая 40 лет назад, вернулась к законному владельцу». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.

[12] «Шедевр Роя Лихтенштейна вернули хозяйке спустя 42 года после пропажи».

[13] «Обнаружена пропавшая в 1970 году картина Роя Лихтенштейна». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 20-ին.

[rlf-Alloway-14] Alloway, Lawrence (1983). Roy Lichtenstein. էջ 114.

[15] Bloomberg Business Week, Lichtenstein’s $43 Million Pouting Redhead Helps Revive Market Retrieved November 11, 2010

[16] «Roy Lichtenstein painting fetches $42.6m at auction». BBC News. 2010 թ․ նոյեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 11-ին.

[17] «Roy Lichtenstein Work Sets New $43m Sale Record». BBC News. 2011 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 9-ին.

[18] Melikian, Souren (2012 թ․ մայիսի 12). «Disconnect in the Art Market». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 15-ին.

[1]