Մաքսմիլիան Գարդեն

Մաքսմիլիան Գարդեն; գերմ.՝ Maximilian Harden
Ծնվել է	հոկտեմբերի 20, 1861[…]
Ծննդավայր	Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 30, 1927[…] (66 տարեկան)
Մահվան վայր	Montana, Շվեյցարիա
Գերեզման	Հեերշթրասեի անտառային գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Կրոն	լյութերականություն
Կրթություն	Բեռլինի ֆրանսիական գիմնազիա
Մասնագիտություն	լրագրող, գրող և թատերական քննադատ
	Maximilian Harden Վիքիպահեստում

Մաքսմիլիան Գարդեն (հոկտեմբերի 20, 1861(1861-10-20)^[1]^[2]^[3]^[…], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն^[4] - հոկտեմբերի 30, 1927(1927-10-30)^[1]^[2]^[3]^[…], Montana, Շվեյցարիա), (գերմ.՝ Maximilian Harden), իրական անունը՝ Ֆելիքս Էռնեստ Վիտկովսկի, (գերմ.՝ Felix Ernst Witkowski), կեղծանունը՝ «Ապոստատ», գերմանացի լրագրող, դերասան, հրապարակախոս։ 1907 թվականին հայտնի է դարձել Գերմանիայում՝ գերմանացի կայսեր՝ Վիլհելմ 2-րդի մերձավորների արատավոր հակումները բացահայտելով։

Կենսագրություն

Մաքսմիլիան Գարդենը ծնվել է հրեական ընտանիքում, որտեղ ապրում էին հայրը՝ Առնոլդ Վիտկովսկին, որը զբաղվում էր մետաքսի վաճառքով, եղբայրը՝ Ռիխարդ Վիտտինգը, որը դարձել է բանկիր և քաղաքական գործիչ։ Մաքսիմիլիանը սովորել է Բեռլինի ֆրանսիական գիմնազիայում և, ստանալով դերասանի կոչում, հյուրախաղերի է մեկնել Գերմանիայի թատերական խմբերի հետ։ 1878 թվականին անցել է բողոքականների շարքերը։ 1884 թվականից սկսել է գրել թատրոնի մասին քննադատական հոդվածներ տարբեր թերթերում։ «Ապոստատ» կեղծանունով հրապարակել է մի շարք քաղաքական թեմաներով հոդվածներ։

1892 թվականին Գարդենը հիմնադրել է "Die Zukunft" շաբաթաթերթը, որում հոդվածներ է գրել։ Գարդենը, որը սկզբում միապետական հայացքներ ուներ Բիսմարկի հանդեպ, հետագայում թերահավատորեն էր վերաբերվում Վիլհելմ 2-րդի կառավարությանը։ 1906 թվականից Գարդենը հանդես է եկել կայսեր մասին հոդվածների մի ամբողջ շարքով, այսպես կոչված Լիբենբերգյան խմբակով՝ բացահայտելով համասեռամոլությունը։ Գարդենի հոդվածների հրապարակումը հանգեցրել է երեք սենսացիաների՝ էյլենբուրգի դեմ դատավարությունների, որոնք, չնայած արդարացման դատավճիռներին, զգալի վնաս են հասցրել կայսերական տան հեղինակությանը։ Սկանդալ է առաջացել նաև Գարդենի դեմ, որը նախաձեռնել էր Կոմսը՝ Կունո ֆոն Մոլտկեն։

Սկզբում՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Գարդենն աստիճանաբար պատերազմի կուսակցությունից անցել է գերմանական ռազմական քաղաքականության քննադատների կողմը։ Նոյեմբերյան հեղափոխության ժամանակ Գարդենը հանդես է եկել հեղափոխականների կողմից։ Ընդունել է Վերսալի պայմանագիրը, մեղադրանք ներկայացնելով Գերմանիային պատերազմին։ Նրա՝ «Die Zukunf» թերթի ընթերցողների շրջանակը կրճատվել է։ Գարդենի ընկերոջ սպանությունից որոշ ժամանակ անց, 1922 թվականին հուլիսի 3-ին իր տանը մահափորձ է կատարվել նաև իր հանդեպ, որից հետո Գարդենը շատ դժվարությամբ է ապաքինվել։ 1923 թվականին Գարդենը տեղափոխվել է Շվեյցարիա, որտեղ էլ մահացել է 1927 թվականին։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118545892 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ https://www.berlin.de/ba-charlottenburg-wilmersdorf/ueber-den-bezirk/freiflaechen/friedhoefe/artikel.175680.php

Արտաքին հղումներ

«Гарден, Максимилиан». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Исторический справочник русского марксиста Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine
Газета Die Zukunft(գերմ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաքսմիլիան Գարդեն» հոդվածին։

[_f1f81bef3b6e8e3c-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_83d15a1f04d8a9bc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_1402134fb681ad20-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_fa228113923f889b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118545892 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_6488af6b08bec943-5] ttps://www.berlin.de/ba-charlottenburg-wilmersdorf/ueber-den-bezirk/freiflaechen/friedhoefe/artikel.175680.php

[1]