Ժան Պիեռ Սովաժ
Ժան Պիեռ Սովաժ ֆր.՝ Jean-Pierre Sauvage | |
---|---|
Ծնվել է | հոկտեմբերի 21, 1944[1][2][3] (80 տարեկան) Փարիզ |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա |
Մասնագիտություն | քիմիկոս և համալսարանի դասախոս |
Հաստատություն(ներ) | Ստրասբուրգի համալսարան, Ուտրեխտի համալսարան և Գիտական հետազոտությունների ազգային կենտրոն[4] |
Գործունեության ոլորտ | Գերմոլեկուլային քիմիա |
Անդամակցություն | Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա |
Ալմա մատեր | Ստրասբուրգի համալսարան և Louis Pasteur University? |
Տիրապետում է լեզուներին | ֆրանսերեն[5] |
Գիտական ղեկավար | Ժան-Մարի Լեն[6] |
Եղել է գիտական ղեկավար | Jean Weiss?[7], Angélique Sour?[8], Fabrice Odobel?[9], Christophe Coudret?[10], Gwénaël Rapenne?[11], Sylvestre Bonnet?[12], Damien Jouvenot?[13], Etienne Baranoff?[14], Benoit Colasson?[15], Maryline Beyler?[16], Fabien Durola?[17], Yann Trolez?[18] և Cécile Roche?[19] |
Պարգևներ | |
Jean-Pierre Sauvage Վիքիպահեստում |
Ժան Պիեռ Սովաժ (ֆր.՝ Jean-Pierre Sauvage; հոկտեմբերի 21, 1944[1][2][3], Փարիզ), ֆրանսիացի գիտնական, ով ուսումնասիրում է կոորդինացիոն քիմիան։ Նա մասնագիտացել է սուպրամոլեկուլային քիմիայում, որի համար 2016 թվականին Ջեյմս Ֆրեյզերի և Բերնարդ Ֆերինգի հետ ստացել է Նոբելյան մրցանակ։
Կարիերա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սովաժը ծնվել է 1944 թվականին, Փարիզում և Ժան Մարի Լենի ղեկավարության տակ գտնվող Ստրասբուրգյան համալսարանում ստացել է փիլիսոփայության դոկտորի կոչում։ Թեկնածուական աշխատանքներ գրելու ժամանակ մասնակցել է կրիպտանդների առաջին սինթեզներին[24]։ Դոկտորական ուսումնասիրություններից հետո վերադարձել է Ստրասբուրգ, որտեղ ներկայումս էլ համարվում է պատվավոր պրոֆեսոր։
Նա աշխատել է մի քանի բնագավառներում, այդ թվում СО2-ի և ֆոտոսինթեզի ընթացքում մոդելի ռեակցիոն կենտրոնի էլեկտրոքիմիական վերականգմանը։ Նրա աշխատանքներում մեծ ուշադրություն է դարձվել մոլեկուլային տոպոլոգիային, հիմնականում մեխանիկորեն կապված մոլեկուլային ֆրագմենտներին։ Նա նկարագրել է կատենանի սինթեզը և կորդինացիոն կոմպլեքսների վրա հիմնված մոլեկուլային հանգույցները[25]։
Մրցանակներ և կոչումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1990 թվականի մարտի 26-ից Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ է, իսկ 1997 թվականի նոյեմբերի 24-ից արդեն ակադեմիկ։ Ներկայումս Ստրասբուրգյան համալսարանում պրոֆեսոր է։
- Մրցանակներ
- Գիտական ուսումնասիրությունների ազգային կենտրոնի բրոնզե մեդալ (1978)
- Գիտական ուսումնասիրությունների ազգային կենտրոնի արծաթե մեդալ (1988)
- Հարյուրամյակի պարգև (1999)
- Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ (Ջեյմս Ֆրեյզերի և Բերնարդ Ֆերինգի հետ) (2016)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Gregersen E. Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ https://www.radiofrance.fr/personnes/jean-pierre-sauvage
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ https://www.lemonde.fr/prix-nobel/article/2016/10/05/le-prix-nobel-de-chimie-attribue-a-jean-pierre-sauvage-j-fraser-stoddart-et-bernard-l-feringa_5008540_1772031.html
- ↑ https://www.theses.fr/1986STR13110
- ↑ https://www.theses.fr/1994STR13091
- ↑ https://www.theses.fr/1994STR13139
- ↑ https://www.theses.fr/1991STR13114
- ↑ https://www.theses.fr/1998STR13096
- ↑ https://www.theses.fr/2005STR13091
- ↑ https://www.theses.fr/2004STR13056
- ↑ https://www.theses.fr/2003STR13070
- ↑ https://www.theses.fr/2003STR13069
- ↑ https://www.theses.fr/2010STRA6138
- ↑ https://www.theses.fr/2007STR13189
- ↑ https://www.theses.fr/2010STRA6118
- ↑ https://www.theses.fr/2012STRAF011
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2016 — 2016.
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ https://comihistocnrs.hypotheses.org/2706
- ↑ https://www.fr.emb-japan.go.jp/itpr_ja/11_000001_00104.html
- ↑ Dietrich, J. M. Lehn, J. P. Sauvage, «Les Cryptates» Tetrahedron Letters, 1969, Volume 10, Issue 34, Pages 2889—2892.
- ↑ Дитрих-Buchecker, С.; Хименес-Молеро, М. С.; Сартор, В. и Соваж, Ж.-П., «Ротаксаны и катенаны как прототипы молекулярных машин и двигателей», теоретической и прикладной химии, 2003, том 75, стр. 1383—1393.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան Պիեռ Սովաժ» հոդվածին։ |
|
- Հոկտեմբերի 21 ծնունդներ
- 1944 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Փարիզ քաղաքում ծնվածներ
- Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Ստրասբուրգի համալսարանի շրջանավարտներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ
- Քիմիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակակիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի քիմիկոսներ
- Ֆրանսիացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան անդամներ
- Ֆրանսիացի գիտնականներ
- ԱՄՆ-ի գիտությունների ազգային ակադեմիայի արտասահմանյան անդամներ
- Արվեստի և գրականության ֆրանսիական շքանշանի ասպետներ
- Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամներ
- Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Եվրոպական ակադեմիայի անդամներ