Jump to content

Դուլսե Մարիա Լոյնաս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դուլսե Մարիա Լոյնաս
Ծննդյան անունիսպ.՝ Dulce María Loynaz Muñoz
Ծնվել էդեկտեմբերի 10, 1902(1902-12-10)[1][2]
ԾննդավայրՀավանա, Կուբա
Վախճանվել էապրիլի 27, 1997(1997-04-27)[1] (94 տարեկան)
Վախճանի վայրՀավանա, Կուբա
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, գրող և փաստաբան
Քաղաքացիություն Կուբա
ԿրթությունՀավանայի համալսարան
Պարգևներ
 Dulce María Loynaz Վիքիպահեստում

Դուլսե Մարիա Լոյնաս Մունյոս ( իսպ.՝ Dulce María Loynaz Muñoz. դեկտեմբերի 10, 1902(1902-12-10)[1][2], Հավանա, Կուբա - ապրիլի 27, 1997(1997-04-27)[1], Հավանա, Կուբա), կուբացի բանաստեղծուհի։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դուլսե Մարիան Կուբայի ազատագրական բանակի գեներալ, Կուբայի ազգային օրհներգի խոսքերի հեղինակ Էնրիկո Լոյնաս դել Կաստիլյոյի / Enrique Loynaz del Castillo (1871-1963) դուստրն է։ Մեծացել է արվեստով ու գրականությամբ հետաքրքրված, բարեկեցիկ ընտանիքում։ Գեղարվեստական գրականության ասպարեզում իր նորամուտը նշել է 1919 թվականին՝ առաջին բանաստեղծությունները տպագրելով պարբերականներում ։ 1927 թվականին ավարտել է Հավանայի համալսարանը, ստացել իրավաբանի մասնագիտություն, մինչև 1961 թվականը փաստաբանական համեստ մասնավոր պրակտիկա վարել։ Նա շատ է ճանապարհորդել Մերձավոր Արևելքում, Լատինական Ամերիկայում, Իսպանիայում, որոշ ժամանակ ապրել է Կանարյան կղզիներում: Մասնակցել է եկեղեցական կյանքին, զբաղվել բարեգործությամբ։ Տպագրվել է իսպանական և կուբայական մամուլում։ Ընկերություն է արել Խուան Ռամոն Խիմենեսի, Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկայի, Գաբրիելա Միստրալի, Խոսե Լեսամա Լիմայի, Ալեխո Կարպանտիերի հետ:

Դուլսե Մարիա Լոյնասը մահացել է քաղցկեղից Հավանայի Վեդադո թաղամասի իր հին տանը: Թաղվել է Կոլումբոս Մետրոպոլիտեն գերեզմանատանը:

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դուլսե Մարիա Լոյնասը պոեզիան միշտ համարել է բացարձակապես անհատական, անձնական գործ և ինչ-որ չափով՝ պատահականության արդյունք՝ ի տարբերություն արձակի, այդ թվում՝ լրագրության, էսսեագրության և նամակագրական՝ էպիստոլյար ժանրի, որոնց շատ ժամանակ է հատկացրել։ Հեղինակ է «Այգին» (1951) վեպի, « Ամառը Տեներիֆեում» (1958) ճամփորդական գրառումների գրքի, թերթում ու ամսագրում լույս տեսած քրոնիկների, ինքնակենսագրական արձակի:

1959 թվականից վերջ է տվել Կուբայում հրատարակվելուն և, ընկերների վկայությամբ, երկար տարիներ ընդհանրապես դադարել է գրել՝ ինքն իրեն ենթարկելով «ներքին արտագաղթի» և հրաժարվելով հրապարակայնությունից: Գրական աշխատանքի վերադարձել է ավելի քան 25 տարվա ընդմիջումից հետո: Ընդ որում՝՝ նրա նոր գրքերն ու բանաստեղծական անթոլոգիաները (ինչպես նաև նրա մասին գրքերի մեծ մասը) հրատարակվել են հիմնականում Իսպանիայում։

Բանաստեղծական ժողովածուներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Versos ( 1950 )
  • Juegos de Agua ( 1951 )
  • Poemas sin nombre ( 1953 )
  • Ultimos días de una casa ( 1958 )
  • Poemas escogidos ( 1985 )
  • Poemas naufragos ( 1991 )
  • Bestiarium ( 1991 )
  • Finas redes ( 1993 )
  • La novia de Lázaro ( 1993 )
  • Poesia completa ( 1993 )
  • Melancolía de otoño ( 1997 )
  • La voz del silencio ( 2000 )
  • El áspero sendero ( 2001 )

Ընտրված պարգևներ և պատվավոր կոչումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ալֆոնս X Իմաստունի շքանշան ( 1947 ):
  • Կուբայի ազգային արժանիքների շքանշան Կառլոս Մանուել դե Չեսպեդեսի կողմից (1947)
  • Կուբայի արվեստի և գրականության ազգային ակադեմիայի անդամ ( 1951 )
  • Խաչ «Եկեղեցու և Հռոմի պապին մատուցած ծառայությունների համար» ( 1955 )
  • Մալագայի Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի թղթակից անդամ (1955)
  • Իսպանիայի թագավորական ակադեմիայի անդամ ( 1959 )
  • Կուբայի լեզվի ակադեմիայի թղթակից անդամ (1959)
  • Իսպաներենի թագավորական ակադեմիայի թղթակից անդամ ( 1968 թ .)
  • Ալեխո Կարպանտիերի մեդալ (Կուբա, 1982 )
  • Կուբայի գրականության ազգային մրցանակ ( 1987 )
  • Ֆելիքս Վարելայի առաջին աստիճանի կուբայական շքանշան( 1988 )
  • Կուբայի գրողների և նկարիչների միության պատվավոր անդամ ( 1988 թ .)
  • Հավանայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում ( 1991 )
  • Միգել դե Սերվանտեսի մրցանակ ( 1992 )
  • Իզաբելլա Կաթոլիկի շքանշան ( 1993 ):
  • Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկայի անվան մրցանակ (Իսպանիա, 1993)
  • Գաբրիելա Միստրալի շքանշան (Չիլի, 1996 )

Դուլսե Մարիա Լոյնասի հարյուրամյակի կապակցությամբ ( 2002 ) թողարկվել է կուբայական նամականիշ՝ նրա պատկերով (տես՝ [1]2005 թվականից Հավանայում գործում է բանաստեղծուհու անվան մշակութային կենտրոնը:

Դուլսե Մարիա Լոյնասի պոեզիան բավականին ծավալուն չափերով թարգմանվել է անգլերեն։ Իսպանացի կոմպոզիտոր Մերսեդես Սավալան երաժշտություն է գրել նրա բանաստեղծությունների հիման վրա։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Իսպաներեն Վիքիպեդիա (իսպ.) — 2001.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Homenaje a Dulce María Loynaz. obra literaria, poesía y prosa, estudios y comentarios/ Ana Rosa Núñez, ed. Miami: Ediciones Universal, 1993 թ.
  • Horno Delgado. Margen acuático: Poesía de Dulce María Loynaz. Madrid:: Editions Júcar, 1998
  • López Lemus V. Dulce María Loynaz. estudios de la obra de una cubana universal. Tenerife. Centro de la Cultura Cultura Popular Canaria, 2000 թ.
  • La bella durmiente de Cuba: homenaje a Dulce María Loynaz con ocasión del centenario de su natalicio/ Hortensia Viñes Rueda, ed. La Laguna: Grupo Liberal del Parlamento Europeo, 2001 թ.
  • Dulce María Loynaz cien años despues/ Humberto López Cruz, Luis A. Jiménez, eds. Madrid:. Editorial Hispano Cubana, 2004 թ
  • Sobre Dulce María Loynaz. ensayos acerca de su poesía, sus prosas y sus opiniones literarias/ Carmen Alemany Bay, Remedios Mataix, eds. Մադրիդ. Editorial Verbum; Alicante: Universidad de Alicante, 2007 թ.
  • Дульсе Мария Лойнас.// Поэзия Кубы. — М.: Прогресс, 1980. — С. 144—150.։

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դուլսե Մարիա Լոյնաս» հոդվածին։