Մասնակից:Eva Ter-Stepanyan/Ավազարկղ

Eva Ter-Stepanyan/Ավազարկղ
Քիմիական հատկություններ
	Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Խինիդին՝ խինածառի կեղևի հիմնական ալկալոիդն է, խինինի ստերեոիզոմերը։ Բժշկության մեջ կիրառվում է որպես հակաառիթմիկ միջոց։

Պատմություն

Ցինխոնայի կեղևի օգտակար ազդեցությունը սրտի գործունեության վրա հայտնի է եղել դեռևս սրտի ֆիզիոլոգիայի բացահայտումից շատ առաջ: Հիշատակվել է Սենակի կողմից 1749 թվականին^[1]^[2]։ Նրա ազդեցության տակ ցինխոնայի կեղևի հանուկները օգտագործվել են որպես բուժման հավելյալ միջոց մատնոցուկի հետ միասին:

Խինիդինը հայտնաբերվել է 1833 թվականին Henry և Deloudre կողմից և ընդունվել որպես խինինի հիդրատ, իսկ 1848 թվականին Հայնինգենը հաստատեց, որ դա անկախ ալկալոիդ է^[3]։ Ցինխոնայի հակաառիթմիկ ազդեցությունը պատահաբար նկատվել է 1912 թվականին Կարել Վեկենբախի հիվանդներից մեկի մոտ ^[1], իսկ 1918 թվականին պարզվեց, որ խինիդինը խինինի չորս իզոմերներից ամենաարդյունավետն է։^[4]

Ֆարմակոլոգիա

Խինիդինը արգելակում է բջիջներիի պոտենցիալ կախյալ նատրիումական անցուղիները ^[5]^[6], դա հանգեցնում է ապաբևեռացման արագության նվազմանը և, համապատասխանաբար, գործողության պոտենցիալի նվազմանը սրտի հաղորդչական համակարգի բջիջներով և կարդիոմիոցիտներով։ Արգելելով նատրիումական անցուղիները, այն նվազեցնում է դանդաղ սպոնտան ապաբևեռացումը երկրորդ կարգի ավտոմատացման կենտրոններում (ատրիովենտիկուլյար հանգույց, Հիսի խուրձ, Պուրկինյեի թելիկներ), գործնականում չի ազդում սինոատրիալ հանգույցի վրա, քանի որ դանդաղ սպոնտան ապաբևեռացման և ապաբևեռացման փուլերը պայմանավորված են կալցիումի իոնների հոսքով կալցիումական անցուղիներում:

Խինիդինը արգելակում է նաև պոտենցիալ կախյալ կալիումական անցուղիները (դանդաղեցնում է կալիւմի իոնների արտահոսքը բջջից)^[7]^[8],ինչը հանգեցնում է վերաբևեռացման ժամանակի երկարմանը։ Այն ունի հակախոլիներգիկ ազդեցություն (արգելափակում է թափառող նյարդի ազդեցությունը սրտի վրա), ինչը հանգեցնում է միջին ծանրության տախիկարդիայի:

Խինիդինը ցուցաբերում է α-ադրենոպաշարիչ ազդեցություն, որի հետևանքով առաջացնում է զարկերակային ճնշման անկում^[9]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Hollman, A. Plants in Cardiology: Quinine and Quinidine (und) // British heart journal. — 1991. — Т. 66. — № 4. — С. 301. — doi:10.1136/hrt.66.4.301 — PMID 1747282.
↑ Bowman, I.A. Jean-Baptiste Senac and His Treatise on the Heart (und) // Texas Heart Institute journal / from the Texas Heart Institute of St. Luke's Episcopal Hospital, Texas Children's Hospital. — 1987. — Т. 14. — № 1. — С. 5—11. — PMID 15227324.
↑ Гинсберг, Менделеев, 1903
↑ Sneader, Walter Drug Discovery: A History. — John Wiley and Sons, 2005. — С. 95. — ISBN 978-0-471-89980-8
↑ de Lera Ruiz M, Kraus RL (2015). «Voltage-Gated Sodium Channels: Structure, Function, Pharmacology, and Clinical Indications». J. Med. Chem. 58 (18): 7093–118. doi:10.1021/jm501981g. PMID 25927480.
↑ Hugues Abriel (1 September 2015). Cardiac Sodium Channel Disorders, An Issue of Cardiac Electrophysiology Clinics, E-Book. Elsevier Health Sciences. էջեր 695–. ISBN 978-0-323-32641-4.
↑ Laszlo Urban; Vinod Patel; Roy J. Vaz (23 February 2015). Antitargets and Drug Safety. Wiley. էջեր 303–. ISBN 978-3-527-67367-4.
↑ Stephen L. Archer; Nancy J. Rusch (6 December 2012). Potassium Channels in Cardiovascular Biology. Springer Science & Business Media. էջեր 343–. ISBN 978-1-4615-1303-2.
↑ Ренад Николаевич Аляутдин Фармакология. — ГЭОТАР-Медиа, 2004. — С. 273. — 594 с.

Հղումներ

А. С. Гинзберг, Д. И. Менделеев (1890–1907). «Хинидин». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[ncbi-1] 1,0 ^1,1 Hollman, A. Plants in Cardiology: Quinine and Quinidine (und) // British heart journal. — 1991. — Т. 66. — № 4. — С. 301. — doi:10.1136/hrt.66.4.301 — PMID 1747282.

[2] Bowman, I.A. Jean-Baptiste Senac and His Treatise on the Heart (und) // Texas Heart Institute journal / from the Texas Heart Institute of St. Luke's Episcopal Hospital, Texas Children's Hospital. — 1987. — Т. 14. — № 1. — С. 5—11. — PMID 15227324.

[Гинсберг,_Менделеев—1903——-3] Гинсберг, Менделеев, 1903

[4] Sneader, Walter Drug Discovery: A History. — John Wiley and Sons, 2005. — С. 95. — ISBN 978-0-471-89980-8

[5] Lera Ruiz M, Kraus RL (2015). «Voltage-Gated Sodium Channels: Structure, Function, Pharmacology, and Clinical Indications». J. Med. Chem. 58 (18): 7093–118. doi:10.1021/jm501981g. PMID 25927480.

[Abriel2015-6] Hugues Abriel (1 September 2015). Cardiac Sodium Channel Disorders, An Issue of Cardiac Electrophysiology Clinics, E-Book. Elsevier Health Sciences. էջեր 695–. ISBN 978-0-323-32641-4.

[UrbanPatel2015-7] Laszlo Urban; Vinod Patel; Roy J. Vaz (23 February 2015). Antitargets and Drug Safety. Wiley. էջեր 303–. ISBN 978-3-527-67367-4.

[ArcherRusch2012-8] Stephen L. Archer; Nancy J. Rusch (6 December 2012). Potassium Channels in Cardiovascular Biology. Springer Science & Business Media. էջեր 343–. ISBN 978-1-4615-1303-2.

[9] Ренад Николаевич Аляутдин Фармакология. — ГЭОТАР-Медиа, 2004. — С. 273. — 594 с.

[1]