Chiminigagua

Chiminigagua
Ser supremo, deus omnipotente e creador do mundo
Membro da Relixión muisca
Reconstrución do Templo do Sol, lugar de adoración de Chiminigagua.
Outros nomes	Chiminichagua Chimichagua
Afiliación	Bachué, Bochica
Xénero	Masculino
Rexión	Altiplano Cundiboyacense Colombia
Grupo étnico	Pobo muisca
Información persoal
Fillos	Chía, Sué, Cuchavira
Equivalentes
Equivalente grego	Zeus
Equivalente romano	Xúpiter
Equivalente cristián	Deus

Chiminigagua (tamén chamado Chiminichagua ou Chimichagua) era o ser supremo, deus omnipotente e creador do mundo na relixión dos muiscas.^[1][2] A deidade suprema dos muiscas era un deus estático e sen corpo que gobernaba sobre tódolos outros deuses. Nunca era louvado directamente, senón a través de deuses menores como o Sol (Sué), a Lúa (Chía) e a fertilidae (Chaquén). Cando os españois chegaron a territorio muisca foron descritos como "fillos do Sol".^[3][4] Chiminigagua foi descrito por primeira vez a finais do século XVI polos cronistas españois Pedro Simón e Juan de Castellanos.^[5]

Os muiscas e a súa confederación eran unha das catro civilizacións precolombianas desenvolvidas en América, e a súa relixión xurdida no Altiplano Cundiboyacense dos Andes xogaba un importante papel na súa sociedade. O culto solar e a crenza nunha deidade suprema é comparable ó doutros pobos indíxenas de América e doutras partes do mundo. Tezcatlipoca era un deus semellante para os aztecas e Viracocha era a súa contraparte para os incas. Quetzalcóatl e Huitzilopochtli representaban o Sol para os aztecas, e os maias adoraban a Kinich Ahau, mentres que os incas crían que Inti simbolizaba o Sol e creou a súa civilización.^[6]

Chiminigagua era un deus universal e representaba a única luz que existía durante o tempo da noite. Cando o mundo foi creado só existía a escuridade, e a única luz procedía de Chiminigagua. Cando Chiminigagua decidiu iluminar coa súa luz o Universo, primeiro abriu o seu gran bandullo, que era onde brillaba a luz.^[7] Logo creou dous grandes paxaros negros e lanzounos ó espazo. Os paxaros espallaron a luz cos seus peteiros polo cosmos. Deste xeito, el creou a luz e todo o que hai no mundo. Chiminigagua tamén ensinou a importancia dos outros deuses, Chía (a Lúa), Sué (o Sol) e Cuchavira (o arco da vella). Para os muiscas, adorar a Lúa e o Sol agradaba a Chiminigagua.^[1] A creación do Sol e da Lúa deu orixe á deusa nai Bachué.^[8] O deus mensaxeiro de Chiminigagua era Bochica.

Os santuarios máis importantes estabelecéronse na Colombia precolombiana en Sugamuxi (a actual Sogamoso), Guatavita, Bacatá (a actual Bogotá) e Guachetá. O zaque Goranchacha construíu o templo en Hunza (a actual Tunja), e na súa honra o pobo puxo os Coxíns do zaque, dúas pedras circulares sagradas. Cada día antes do amencer, o zaque e os seus sacerdotes reuníanse para adorar ó Sol. Os gobernantes muiscas axeonllábanse nos coxíns e a xente rezaba, cantaba e bailaba. Nalgunhas ocasións, realizábanse sacrificios humanos, e os corazóns de nenos de doce anos eran extraídos dos seus corpos e ofrecidos ó Sol.^[6]

Sogamoso era considerada unha cidade sagrada na zona oriental dos Andes Colombianos e era coñecida como a "Cidade do Sol", bendicida por Bochica. Alí era onde os peregrinos se reunían para adorar a Chiminigagua. Cando os conquistadores españois liderados por Gonzalo Jiménez de Quesada chegaron á área, buscaron alí o ouro muisca e o lendario El Dorado. Os españois queimaron o Templo do Sol, destruíndo unha das obras relixiosas máis elaboradas dos muiscas.^[9] En 1942, o templo foi reconstruído polo Museo Arqueolóxico de Sogamoso.

• Pobo muisca
• Relixión muisca

• Ocampo López, Javier (2013). Mitos y leyendas indígenas de Colombia - Indigenous myths and legends of Colombia (en castelán). Bogotá, Colombia: Plaza & Janes Editores Colombia S.A. ISBN 978-958-14-1416-1. 
• Ocampo López, Javier (2007). Grandes culturas indígenas de América - Great indigenous cultures of the Americas (en castelán). Bogotá, Colombia: Plaza & Janes Editores Colombia S.A. pp. 1–238. ISBN 978-958-14-0368-4.