Lynn Nottage (Brooklyn, New York, 1964ko azaroaren 2a) estatubatuar antzerkigilea. Bere lanek askotan baztertutako pertsonen bizitza jorratzen dituzte. Antzerkigintzako irakaslea da Columbia Unibertsitatean.

Lynn Nottage

Bizitza
JaiotzaBrooklyn1964ko azaroaren 2a (60 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Familia
Ezkontidea(k)Tony Gerber (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaBrown Unibertsitatea
High School of Music & Art (en) Itzuli
Fiorello H. LaGuardia High School (en) Itzuli
Yale School of Drama
Saint Ann's School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Irakaslea(k)Paula Vogel
Jarduerak
Jarduerakantzerkigilea, unibertsitateko irakaslea, idazlea eta gidoilaria
Enplegatzailea(k)Yale Unibertsitatea
Columbia Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaArteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia

lynnnottage.net
IMDB: nm0636618 IBDB: 483794
Twitter: Lynnbrooklyn Instagram: lynnnottage Edit the value on Wikidata

Bera izan zen Pulitzer Saria Antzerkian bi aldiz irabazi zuen lehen emakumea (eta bakarra izaten jarraitzen du); aurrena 2009an Lur jota-rekin (Ruined), eta bigarrena 2017an Izerdia-rekin (Sweat).

Nottage, Time aldizkariko 100 pertsona garrantzitsuenen artean sartu zuten 2019an.[1]

Bizitza

aldatu

Lynn Nottage Brooklyn-en (New York) jaio zen. Bere ama Ruby Nottage ikastetxe bateko irakaslea eta zuzendaria zen, eta aita Wallace haur psikologoa. Saint Ann's School-era joan zen oinarrizko hezkuntzarako, eta Fiorello H. LaGuardia High School-en graduatu zen.[2] Batxilergoan zegoela, bere lehen obra luzea idatzi zuen, Veronako alde ilunena (The Darker Side of Verona), hegoaldean barrena bidaiatzen ari zen afro-amerikar Shakespeare izeneko konpainia bati buruz.

Brown Unibertsitatean eta Yale School of Drama-n ikasi zuen.

Graduatu ondoren, Nottagek Amnistia Internazionaleko prentsa bulegoan lau urtez lan egin zuen.[3] Azkenaldian, Nottagek Juilliard eta Albright College-ren ohorezko tituluak jaso ditu.

Nottage Tony Gerber zinemagilearekin ezkonduta dago, eta bi seme dituzte, Ruby Aiyo eta Melkamu Gerber.

Ibilbidea

aldatu

Nottage-ren antzezlanak askotan ekoiztu dira Estatu Batuetan eta mundu osoan zehar.

Antzezlanak

aldatu

Barruko arropa

aldatu

Bere antzezlanik ezagunenetako bat Barruko arropa (Intimate Apparel) da.

New Yorken 1905ean, Esther jostun beltza emakumezkoentzako pentsio batean bizi da, eta barruko arropak josten ditu bezero zuri aberatsentzat zein prostitutentzat. Banan-banan, pentsioko beste kideak ezkondu eta alde egiten dute, baina Estherrek bertan jarraitzen du, bakarrik eta senar baten eta etorkizunaren irrikan. Bere asmoa gizon egokia aurkitzea da, eta aurreztutako dirua edertasun-areto bat irekitzeko erabiltzea, non emakume beltzak bikain tratatuko lituzke, gaur egun emakume zuriak tratatzen dituen bezala.

Baltimoreko Center Stage-n enkarguz idatzi eta ekoiztu zuen, 2003ko otsailean estreinatuz.[4] Roundabout Theatre Company konpainiak Off-Broadway-n 2004an ekoiztu zuen, Viola Davis protagonista zela, eta kritikaren ospea jasoz. 2004ko AUDELCOren (Audience Development Committee) Viv Saria Antzerkigintzan jaso zuen. Halaber, AUDELCO-k antzerki beltzaren bikaintasuna aitortu eta ohoratu zion. Orduz geroztik Barruko arropa MET/Lincoln Centerrek opera batera egokitzeko enkargatu zion, musika Ricky Ian Gordonek konposatuz.

2004az geroztik, Barruko arropa Amerikan gehien ekoiztutako antzezlanetako bat bilakatu da.

Lur jota

aldatu

Lur jota (Ruined) antzezlanak gerra zibiletik bizirik atera ziren Kongoko emakumeen egoera dramatizatzen du. Kongoko Errepublika Demokratikoko meatzari herri txiki batean kokatuta, Lur jota-k Mama Nadi negozio emakume azkarra da, eta aterpetzen dituen emakumeek babesa eta onurak ematen dizkiote.

2007an estreinatu zen Chicagoko Goodman Theatre-ko New Stages Series sailean, eta 2009ko otsailean Off-Broadwayra eraman zuten, Manhattan Theatre Club-era.[5] Lur jota-ri 2009an Pulitzer Saria Antzerkian eman zioten.[6] Era berean, 2009ko AUDELCO Viv saria jaso zuen urteko produkzio dramatiko onenagatik.

2009ko maiatzean, Nottagek Washingtonen egindako harrera publiko baten hitzaldiaeman zuen, Estatu Batuetako Senatuko Atzerri Harremanetarako azpi-batzordearen bileraren ondoren, honako tituluarekin "Gatazka zonaldeetako emakumeen bortxaketei eta aurkako indarkeriei aurre eginaz". Kongoko Errepublika Demokratikoko eta Sudango kasuekin egindako azterketan oinarritua.[7]

2009ko urrian, Nottagek Nazio Batuetan hitzaldiaeman zuen: "KONGO / EMAKUMEAK, gerrako argazkiak", Kongoko Errepublika Demokratikoa erakusketaren barnean.

Bide batez, ezagutu Vera Stark

aldatu

Bide batez, ezagutu Vera Stark (By the Way, Meet Vera Stark) antzezlanaen, Vera Stark neskame eta aktore hasiberri afroamerikar gogorraren bizitzaren zeharreko hirurogeita hamar urteko bidaia da: ere nagusiak, Hollywoodeko izar zuri bat, Veraren karreran sartu nahi du etsi-etsian, bien harremana nahastuz.[8] Emakume biek Hegoaldeko epika berean rolak lortzen dituztenean, kameraren atzean dagoen istorioak ondare harrigarri eta polemikoa uzten dio Verari.[9]

Off-Broadway-n estreinatu zen Second Stage Antzokian 2011ko maiatzean, Jo Bonneyren zuzendaritzapean. Antzezlana "Hollywoodeko arraza estereotipoei buruzko begirada dibertigarria eta irreberentea da". 2012ko Drama Desk Sarietarako izendatu zuten.[10]

Izerdia

aldatu

Izerdia (Sweat) antzezlana Reading-en (Pensilvania) kokatuta dago, altzairuzko lantegi bateko tailerrean elkarrekin lanean ari ziren bitartean tragoak, sekretuak eta barreak partekatzen bizitza eman zuten lagun talde baten istorioa kontatuz. Baina kaleratzeak eta piketeak beraien arteko konfiantza ahultzen dutenean, lagunak elkarren aurka borroka bihotz-urratzaile batean hasten dira, ur gainean irauteko.[11]

Oregon Shakespeare Festival eta Arena Stage-ren enkargua jaso zuen, eta ondorioz Sweat antzezlana idatzi zuen.[12][13] Ashland-eko (Oregon) jaialdian aurkeztu zuten 2015eko uztailetik urria arte, Kate Whoriskey-k zuzenduta. Nottagek, 2015-16an Susan Smith Blackburn saria irabazi zuen antzezlan honekin,[14] eta Off-Broadway-n estreinatu zuen 2016ko urrian, Obie saria jasoz.[15][16] Sweat Broadwayko Studio 54n etreinatuzen 2017ko martxoan, eta horrek markatu zuen Nottage-ren Broadwayko debuta.[17] 2016ko Edward M. Kennedy sariaren finalista izan zen,[18] eta 2017ko Pulitzer Saria Antzerkian irabazi zuen.

Beste antzezlan batzuk

aldatu

Poof! antzezlan laburra (Heideman Saria) 1993an aurkeztu zuten Louisville-ko Humana Festival of New American Plays-en.[19] Era berean, podkasterako eta irrati publikorako grabatu zuen Playing on Air-ek.[20]

Por'Knockers bere satira politikoa 1995ean estreinatu zen Vineyard antzokian. Eta West Coasteko bere Pozaren mahaiko apurrak (A Crumbs from the Table of Joy) antzezlanaren estreinaldiak 1996an, bi NAACP antzerki sari irabazi zituen.[21]

Lokatz, ibai, harri (Mud, River, Stone) antzezlana 1996an estreinatu zen, Susan Smith Blackburn sariaren finalista izatea lortuz, eta eskualdeko antzerki sari ugari irabaziz.

Meninak (Las Meninas) 2002an estreinatu zen San Jose Rep-en, Michael Edwards-ek zuzenduta. Rockefeller Beka eman zioten, eta baita AT&T OnStage saria ere. Espainiako Maria Teresa erregina (Luis XIV.aren emaztea) eta bere zerbitzari afrikarrarekin, Dahomey-ko Nabo ipotxarekin, izandako benetako istorioa garatzen du. Bestalde, Esamesa edo Undineren berreziketa (Fabulation or the Re-Education of Undine) antzezlanak Obie saria irabazi zuen (Barruko arropa - Intimate Apparel lanaren jarraipena da, ehun urte geroago girotuta), eta Off-Broadwayn estreinatu zen 2004an.[22]

Mlimaren elezaharra (Mlima's Tale) antzezlana Off-Broadwayn estreinatu zen 2018ko martxoan.[23] Mlima elefanteari buruzkoa da, "nazioarteko marfil klandestinoaren merkatuan harrapatuta", eta 2019ko Lucille Lortel sarietarako izendatu zuten bere bikaintasunagatik. Halaber, Nottage-k Sue Monk Kidd-en Erleen bizitza sekretua (The Secret Life of Bees) eleberriaren egokitzapen musikalerako testua idatzi zuen, 2019ko maiatzean Off-Broadwayn estreinatu zena.[24]

 
Lur jota (Ruined) antzezlanaren estreinaldia.

Beste lan batzuk

aldatu

Nottage-k bakarrizketa bat idatzi zuen, Oilar grisa (The Grey Rooster), esklabo ohi baten eta bere jabea izandakoaren oilar borrokalariaren ibilerak jarraituz Kentuckyko Gerra Zibilaren ondoren. 2014an Arena Stage-n ekoiztutako Gerra Zibilaren Proiektu Nazionalaren Gure Gerra produkzioaren barnean egin zen. Halaber, Nottage-k 2015eko irailean San Diegoko Old Globe Antzokian Zure besoetan (In Your Arms) "dantza-antzerki musikalean" parte hartu zuen. Piezak hamar bineta ditu, eta bereak Ezkontza bateko dantza (A Wedding Dance) izenburua du.[25]

Bestalde, Nottagek MJ. The Musical izeneko Michael Jacksoni buruzko musikalerako liburua idatzi zuen, 2020an Broadway-n estreinatzeko asmoz. COVID-19 pandemiaren ondorioz atzeratu egin zen, eta ziurrenik 2021eko irailean estreinatuko da.[26]

Hau Reading da

aldatu

Nottagek ko-diseinatu egin zuen Hau Reading da (This is Reading) transmedia proiektu murgiltzailea, Izerdia (Sweat) kokatuta zegoen Reading hiriaren gainbehera ikusita, birsortzea aztertzeko asmoz: Gune zehatzetarako multimedia instalazioak zuzeneko emanaldiak eta ikusizko komunikabideak nahastu zituen, 2017ko maiatzean Downtown Reading-eko Franklin Street-eko tren geltokia okupatuz, hutsik zegoen eraikina berriro animatuz. Irakurketan eta inguruan bizi diren pertsonen zailtasunak, erronkak eta garaipenak erabiliz, istorio indibidualak hiriko ipuin kohesionatu batean ehundu zituen. Market Road Films, Labyrinth Theatre Company eta Project &-ekin batera ekoiztu zen.[11]

Market Road Films

aldatu

Nottage Market Road Films ekoiztetxearen sortzailea da, eta urteen poderioz, HBO, Sidney Kimmel Entertainment, Showtime, This is That eta Harpo Productions taldeentzako proiektu originalak garatu ditu. Bestalde, telebistan Nottage ekoizle eta idazlea izan zen Berak izan behar du (She's Gotta Have It) seriearen lehen denboraldian.[27]

The Guardian egunkariak honakoa adierazi zuen: ""Nottage-ren bi hamarkadetako lanak laudorioak jaso ditu, istorio desafiatzaileak eta sarritan ahaztuak agertokira ekartzeagatik.... Lur jota-k (Ruined) Kongoko Errepublika Demokratikoan bortxaketak emakumeen aurkako arma bezala nola erabiltzen ziren aztertu zuen, eta Barruko arropa-k (Intimate Apparel) New Yorken 1905ean lana egiten zuen jostun beltz bakarti batean oinarritu zen... Halaber, Nottagek bere antzezlanetan etorkizuneko hainbat eremu aztertu nahi ditu, hala nola kartzela amerikarraren industria konplexua, "koloreko gizon askoren bizitzak suntsitzen ari dena", nahiz eta ozta-ozta hitz egiten den horri buruz elkarrizketa nazionalean edo eszenatokian. Hala ere, Nottagek egunkariari etsipena ere adierazi zion, bere lana, duen arrazagatik eta generoagatik definitzen dutelako, homologo maskulino zuriena ez bezala."[28]

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) "Lynn Nottage: The 100 Most Influential People of 2019". TIME.
  2. (Ingelesez) Kilian, Michael., Kilian, Michael.. (2004). "Playwright tells intimate tales: Lynn Nottage wrote 2 works simultaneously". Chicago Tribune.
  3. (Ingelesez) Michel, Martin. (2007). Tell Me More (mpeg) (Radio broadcast). NPR.
  4. (Ingelesez) Simonson, Robert. (2003). "Baltimore's Center Stage Presents New Lynn Nottage Play, 'Intimate Apparel', Feb. 26". Playbill.com.
  5. (Ingelesez) "'Ruined' Goodman Theatre". goodmantheatre.org.
  6. (Ingelesez) Jones, Kenneth. (2009). "Pulitzer Winner 'Ruined' Gets Six Extra Weeks at MTC". Wayback Machine, Playbill.com.
  7. (Ingelesez) Healy, Patrick. (2009). "Women of ‘Ruined’ to Speak in Washington About Rape". The New York Times.
  8. (Ingelesez) Brantley, Ben. (2011). "A Black Actress Trying to Rise Above a Maid". The New York Time.
  9. (Ingelesez) Jones, Kenneth. (2011). "Nottage's 'By the Way, Meet Vera Stark' Gets Extra Week at Off-Broadway's Second Stage". Playbill.com.
  10. (Ingelesez) Gans, Andrew.. (2012). "Drama Desk Nominations Announced; 'Death Takes a Holiday' and 'Follies' Lead the Pack". Playbill.com.
  11. a b (Ingelesez) Aaron, Scott. (2015). "Oregon Shakespeare Festival Sweats America's De-Industrialization With New Play". opb.org.
  12. (Ingelesez) Weinerdt-Kent, Rob. (2015). "How Lynn Nottage, Inveterate Wanderer, Found Her Way to Reading and ‘Sweat’". americantheatre.org.
  13. (Ingelesez) Sweat. osfashland.org.
  14. (Ingelesez) Gordon, David. (2016). "Lynn Nottage Receives 2016 Susan Smith Blackburn Prize". theatermania.com.
  15. (Ingelesez) "Press Release. Sweat". Wayback Machine arenastage.org.
  16. (Ingelesez) Winners. Obie Awards.
  17. (Ingelesez) "Sweat" by Lynn Nottage Wins 2016 Susan Smith Blackburn Prize". talkinbroadway.com.
  18. (Ingelesez) "Finalists Announced for 2016 Edward M. Kennedy Prize for Drama Inspired By American History". kennedyprize.columbia.edu.
  19. (Ingelesez) Nottage, Lynn. (2003). Poof!, "'Crumbs from the Table of Joy' and Other Plays". Theatre Communications Group, p. 89 or. ISBN 1559367075..
  20. (Ingelesez) Gans, Andrew. (2001). "Nottage's "Poof!" to Be Part of PBS' American Shorts Series". Playbill.
  21. (Ingelesez) Nottage, Lynn. (1998). "Introduction" Crumbs from the Table of Joy. Dramatists Play Service Inc, p. 3 or. ISBN 0822215721..
  22. (Ingelesez) Jones, Kenneth. (2004). "Lynn Nottage's 'Fabulation' Gets World Premiere at Playwrights Horizons, Opening June 13". Playbill.
  23. (Ingelesez) Clemen, Olivia. (2018). "Lynn Nottage’s 'Mlima’s Tale' Finds its Cast at The Public". Playbill.
  24. (Ingelesez) Gans, Andrew. (2019). "Nominations for 34th Annual Lucille Lortel Awards Announced; 'Carmen Jones' and 'Rags Parkland Sings the Songs of the Future Lead the Pack'". playbill.
  25. (Ingelesez) Viagas, Robert. (2015). "The Verdict: Critics Review 'In Your Arms', With Donna McKechnie, at Old Globe". Playbill.
  26. (Ingelesez) https://www.nytimes.com/2019/03/04/arts/leaving-neverland-michael-jackson-recap.html. .
  27. (Ingelesez) Lehrer, Jim. (2009). NewsHour with Jim Lehrer (mpeg) (Television production). PBS.
  28. (Ingelesez) Ellis-Petersen, Hannah. (2016). "Playwright Lynn Nottage: theatre is the last bastion of segregation". The Guardian.

Kanpo estekak

aldatu