Oregon

Oregon
	Ameriketako Estatu Batuak
Ereserkia
	Oregon, My Oregon (en)
Administrazioa
Estatu burujabe	Ameriketako Estatu Batuak
ISO 3166-2	US-OR
Hiriburua	Salem
Governor of Oregon (en)	Tina Kotek
Zatiketa	ikusi Baker konderria, Benton konderria, Clackamas konderria, Clatsop konderria, Columbia konderria, Coos konderria, Crook konderria, Curry konderria, Deschutes konderria, Douglas konderria, Gilliam konderria, Grant konderria, Harney konderria, Hood River konderria, Jackson konderria, Jefferson konderria, Josephine konderria, Klamath konderria, Lake konderria, Lane konderria, Lincoln konderria, Tillamook konderria, Sherman konderria, Multnomah konderria, Yamhill konderria, Marion konderria, Washington konderria, Umatilla konderria, Wheeler konderria, Morrow konderria, Wallowa konderria, Wasco konderria, Polk konderria, Malheur konderria, Union konderria eta Linn konderria;
Geografia
Koordenatuak	43°56′09″N 120°34′30″W / 43.9358°N 120.575°W
Azalera	255.026 km²
Mugakideak	Kalifornia, Nevada, Idaho eta Washington
Punturik altuena	Mount Hood
Demografia
Biztanleria	4.237.256 (2020ko apirilaren 1a); 208.279 (2015)
Dentsitatea	16,61 bizt/km²
Etxebizitzak	1.642.579
Hizkuntza ofiziala	baliorik ez
Ordu eremua	Ozeano Bareko ordu-eremua
	oregon.gov

Oregon^[1] Ameriketako Estatu Batuetako ipar-mendebaldeko estatu bat da. Hiriburua Salem da baina hiri nagusia, Portland.

Lurralde menditsua da: kostaldean Coast Range dago; Cascade Range mendiek iparretik hegora zeharkatzen dute estatu osoa; ekialdean ere mendi asko daude, adibidez, Blue Mountains eta Strawberry Mountains. Hegoaldea idorra da: han dago Great Sandy basamortua. Columbia ibaia da nagusia, Washingtonen eta Oregonen arteko mugan. Snake eta Willamette ibaiak haren adarrak dira. Mendebaldean, klima epela da; barnealdean, kontinentala.

Ekonomia

Meatze asko daude: urrea, kobrea, zilarra, burdina, nikela. Haietaz gainera, aipatzekok dira argindarra Columbia ibaiaren eta haren adarren inguruan; halaber, abere-hazkuntza, nekazaritza (garia, oloa, barazkiak, fruituak), arrantza (izokina), elikagaien industria, zurgintza eta elektrometalurgia.

Historia

Europarrek kolonizatu aurretik, amerindiar herriak bizi ziren Oregonen: wailatpuak, kalapuyak, yakonak, klamathak, atapaskoak eta beste. XVI. mendetik espainiarrak eta ingelesak kostaldean ibili ziren, eta barrualdea Robert Gray-k esploratu zuen 1792an. 1819an, Espainiak Oregonekiko zituen lurralde-eskubideak Estatu Batuei utzi zizkien.

1818an, Estatu Batuek eta Britainia Handiak izenpetutako hitzarmenak bi estatu horiei ematen zien Oregonen jabetza. Estatu Batuen eta Britainia Handiaren arteko liskarren ondoren, gaurko Washington eta Idaho estatuei dagozkien lurraldeak kendu zitzaizkion Oregon lurraldeari eta, Louis McLane AEBren ordezkari aritutako negoziazioetan, 1848an sortu zen gaur egungo mugak zituen Oregon, 1859an AEBko estatu bihurtzekoa. 1861ean urrea aurkitu izanak areagotu zuen kolonizazioa; indiarrak matxinatu ziren, baina 1889an menderatu zituzten.

Kanpo estekak

Estatuko webgune ofiziala

Datuak: Q824
Multimedia: Oregon / Q824

Artikulu hau Ameriketako Estatu Batuetako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. (2012-05-25). 170. araua: Amerikako toponimia. .

[1] Euskaltzaindia. (2012-05-25). 170. araua: Amerikako toponimia. .

[1]